مشکلات و چالشهای تئاتر در شهرستانها/(۳۰):
چشم امید تئاتر همدان به کمکهای دولتی است

کیانوش بهروزپور گفت: مدتی است در هر کجای کشور وقتی جلسهای گذاشته میشود مسئولان به این اشاره میکنند که تئاتر باید درآمدزا باشد اما باید توجه داشت که برخی از استانها امکان کسب درآمد از بخش خصوصی ندارند. همدان امکانات صنعتی و کارخانههای بزرگ ندارد و برای همین چشم تئاتر این استان به اعتبارات دولتی و کمکهای آن است.
کیانوش بهروزپور (رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان همدان) در گفتگو با خبرنگار ایلنا، با بیان اینکه در حال حاضر تئاتر همدان به لحاظ ساختاری، ساختمانی و فضای فیزیکی در وضعیت مناسبی قرار دارد، گفت: اما میشود بهتر از این هم باشد؛ ما انتظار داریم که در همدان یک یا دو پلاتوی دیگر با تجهیزات کامل ساخته شود.
بهروزپور با بیان اینکه «سالنهای خوبی در همدان داریم اما گاهی استفادههایشان چندمنظوره است و صرفا برای تئاتر ساخته نشده، یا مناسب اجراهایی که اکنون در همدان و خیلی جاهای دیگر مرسوم شده نیستند» گفت: مثلا یک سالن ۶۰۰-۷۰۰ نفره خوب در همدان داریم اما کمتر در آن تئاتر اجرا میشود؛ چون خیلیها وقتی میخواهند کاری اجرا کنند نگاه میکنند به اینکه چه فضایی باید ایجاد کنند، دکورشان چطور باشد و فکر اینکه این نمایش چند تماشاگر میتواند داشته باشد. بنابراین معمولا هنرمندان دور چنین سالن بزرگی را خط میکشند چون امکاناتی که باید صحنه را پوشش دهد و مخاطبی که هر شب باید به سالن بیاید برای خیلی از اجراها فراهم نیست.
او خاطرنشان کرد: اکنون بیش از نود درصد نمایشهای همدان در پلاتو و بخشی هم در سالن اصلی تئاترشهر روی صحنه میرود. شاید تاکنون مشکل حادی در زمینه اجرای تئاترها نداشتیم اما نیاز به ساخت مکانهای استانداردی داریم که بتوان از آن بهعنوان پلاتو استفاده کرد.
رئیس انجمن هنرهای نمایشی همدان همچنین به کمبود تجهیزات سالنها اشاره کرد و گفت: هرچند که هر سال به بهانههای مختلف مانند برگزاری جشنوارهها، سالنهایمان را کمی تجهیز میکنیم اما نیازها فراتر از اینها بوده و امکانات بیشتری لازم داریم تا این سالنها بهتر شده و حداقل به استانداردهای ملی نزدیکتر شود.
بهروزپور یکی دیگر از مشکلات تئاتر این استان را بحث تبلیغات خواند و گفت: ما محل مناسبی برای تبلیغات تئاتر نداریم و پرداخت هزینه اجاره بیلبورد برای گروههای نمایشی که درآمد اندکی هم دارند بسیار دشوار است. همین مساله باعث ایجاد مشکلات مالی برای گروهها میشود که نتوانند تبلیغات خوبی داشته باشند. هرچند فضای مجازی به کمک گروهها آمده اما تبلیغات محیطی همچنان اثر مهمی در جذب تماشاگر و معرفی تئاترها دارد.
او از شهرداری و دیگر نهادهایی که میتوانند این امکان را در اختیار فرهنگ و هنر همدان قرار دهند، خواهش کرد برای زیباتر شدن چهره شهر و آگاهی و گرایش بیشتر مردم به تئاتر، بخشی از بیلبوردهای تبلیغاتی را در اختیار هنرهای نمایشی قرار دهند و گفت: هرچند در مدتی که آقای صوفی بهعنوان شهردار همدان انتخاب شده، همکاری خوبی با هنرمندان تئاتر اتفاق افتاده اما امیدواریم این همراهیها ادامه داشته و بیش از اینها شود.
رئیس انجمن هنرهای نمایشی همدان مشکل دیگر را ساختارهایی خواند که خطمشی آن بهصورت سراسری و از تهران به آنها ابلاغ میشود و گفت: یکی از این موارد، طرح استقرار گروههای نمایشی است؛ حدود ۹ سال است این طرح اجرا شده و هر وقت در جلساتی که با مدیران ارشد هنرهای نمایشی به آن اشاره میکنیم با تعصبی که روی این طرح دارند اصلا نمیخواهند قبول کنند که طرح مشکلاتی دارد و باید بازنگری شود و در قبال انتقادها موضعگیری میکنند.
بهروزپور با بیان اینکه «وقتی میگوییم نگاهی که دارند کارشناسانه نیست، از ما ناراحت میشوند» ادامه داد: کارشناس یعنی کسی که سالها در تئاتر زحمت کشیده و خاک صحنه خورده؛ چه در تهران و چه استانهای دیگر و باید از نظرات آنها استفاده کنند و بخواهند در جلساتشان حضور داشته باشند. آنهم قبل از اینکه چنین طرحها و آئیننامههایی به تصویب برسد. نه اینکه بعد از تصویب دعوت کنند چون دیگر نمیتوان تغییرش داد.
او یادآور شد: بنابراین بخشی از زیرساختها آئیننامهها و بخشنامههایی هستند که از تهران برایشان دستور میگیریم و نمیتوانیم در استان برایشان تصمیم بگیریم مگر اینکه بسیار کوچک باشند که در انجمن و همراه دوستان سخت در تلاشیم که برخیشان را بنیان بگذاریم. بهطور مثال چندی پیش جلسهای با سرپرست گروههای دارای پروانه نمایش در کل استان برگزار کردیم که در این جلسه کلیات طرح صلاحیت کارگردان اولیها را با در نظر گرفتن تمام جوانب به تصویب رساندیم. تا هم برای کسانی که میخواهند کار اول را انجام دهند آسان گرفته باشیم و هم اینکه فضای خوبی به تئاتر داده شود تا از سمت و سوی آماتوری بیرون آمده و به سمت حرفهای شدن حرکت کند.
بهروزپور خاطرنشان کرد: در مورد کارگاههای آموزشی هم صحبتهایی شد و قرار گذاشتیم که چند بند این آئیننامه هم به تصویب برسد تا کسانی که هنرجو بوده و کلاسها و دورههای پیشرفته را پشت سر گذاشته و میخواهند تواناییشان را محک بزنند فرصت برایشان فراهم باشد.
رئیس انجمن هنرهای نمایشی همدان با اشاره به سایر برنامههایی که در دستور کار انجمن قرار دارد، گفت: مواردی مانند برگزاری جشنوارههای یکروزه اتود برای هنرجویان را مدنظر داریم، تا کسانی که سالهای قبل هنرجو بوده و الان نمیدانند چطور وارد عرصه تئاتر شوند فرصتی برای ورود دوباره به این محیط و ادامه راه آموزشیشان فراهم باشد.
بهروزپور ادامه داد: همچنین دنبال این هستیم که جشنواره نمایشهای کوتاه استانی یا حتی منطقهای را در صورت امکان در همدان برگزار کنیم. از سوی دیگر به دنبال برپایی جلسات نمایشنامهخوانی به صورت تخصصی در مجتمع تئاترشهر همدان هستیم که پس از اجراها نقد و بررسی هم صورت بگیرد. تا هم فضایی برای فعالیت بیشتر جوانها فراهم شده و هم فرصتی برای اینکه از آموزش پیشکسوتان تئاتر استفاده شود، به وجود بیاید.
او در پایان به مشکل دیگری که تئاتر همدان با آن مواجه است، اشاره کرد و گفت: مدتی است در هر کجای کشور وقتی جلسهای گذاشته میشود مسئولان به این اشاره میکنند که تئاتر باید درآمدزا باشد و ما هم با این حرف موافقیم اما باید توجه داشت که شرایط و موقعیتها فرق میکند و ممکن است برخی از استانها امکان این کسب درآمد را از بخش خصوصی نداشته باشند. برخی شهرها کارخانهها و مراکز اقتصادی و صنعتی دارند که از طریق آنها میتوانند حمایتهایی برای تئاتر جذب کنند اما همدان امکانات صنعتی و کارخانههای بزرگ ندارد و برای همین چشم تئاتر همدان به اعتبارات دولتی و کمکهای آن است و این امکان برایمان فراهم نیست که بخواهیم تئاتر را با حمایت بخش خصوصی اداره کنیم.
رئیس انجمن هنرهای نمایشی همدان یادآور شد: میدانیم که ذائقه بخش زیادی از مردم به سمت کارهای خاصی است که تئاتر را صرفا به سوی گیشه سوق میدهد و اگر هنرمندان تئاتر ما بخواهند صرفا گیشه را داشته باشند نمیتوانیم امیدی به تولید بیشتر آثار فاخر و ارزشمند داشته باشیم؛ باید تلاش کنیم این ذائقه را تغییر دهیم و نمایشهایی حرفهایتر و با مضامین بهتر روی صحنه ببریم که مردم عادت کنند کار خوب هم ببینند.
بهروزپور با اشاره به اینکه همین رویه توجه به گیشه باعث شده گاهی پیشکسوتان خود را کنار بکشند و بنا به دلایل مختلف کمتر کار کنند، گفت: این رویه باید از یکجایی اصلاح شود؛ نمیدانم چه کسی میتواند آغازگر باشد و این حمایت باید از طرف کجا صورت بگیرد. البته که ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی همدان تا جایی که از دستشان بربیاید کمک میکنند و پشتیبان معنوی و مالی ما بودهاند و ما از آنها ممنونیم اما نیاز است که نگاه بازتر و بهتری به تئاتر باشد تا بتوانیم کارهای خوبی را اجرا کنیم.
او همچنین از مردم همدان خواست سعی کنند تماشای تئاتر را در برنامههایشان قرار دهند و اظهار امیدواری کرد تئاتر به هنر عمومیتری در این استان تبدیل شود.
بهروزپور در پایان با اشاره به اینکه در همدان اکنون ۲۰ گروه ثبت شده تئاتری فعالاند، گفت: البته در کنار اینها بیش از ۴۰ کارگردان دیگر هم داریم که به صورت مجزا و خارج از گروه ثبت شده در سطح استان فعالیت دارند.