جایی برای آوانگاردهای طبقه متوسط/ نو- این‌اسپیس کجاست؟

به گزارش خبرنگار ایلنا، پنجشنبه 15 آذر بود که نو- این‌اسپیس با اجرای «برکلاژ 97» به آهنگسازی نادر مشایخی گشایش یافت. مکانی واقع در چهارراه کالج که کیوریتورش، امیر بهاری آن را جایی برای پرداختن به هنر معاصر با تمرکز بیشتر بر موسیقی می‌داند و معتقد است در زمینه اجرای موسیقی نیز بر موسیقی‌های  اینتراکتیو (interactive)، سوند آرت (Sound art) و پرفورماتیو (performative) متمرکزند و سپس شنیدن صحبت‌های موزیسین در مورد اثرش و بعد گفت‌و‌گوی رو در روی با مخاطب. در کنار این اجراها که ماهی یک بار برگزار می‌شوند، نمایش مستندهایی پیرامون موسیقی مدرن معاصر و اتفاقاتی از این دست نیز رخ خواهد داد.  

بهاری در مورد این پروژه توضیح داد: نو- این‌اسپِیس یک پروژه است و یک پلتفورم و فلسفه شکل‌گیری‌اش توجه به آن دسته از هنرمندان عرصه موسیقی است که نگاه تجربی‌تری دارند و می‌توانند کارهایشان را در قالب این پروژه اجرا کنند. اجراهایی که می‌تواند به کارهای اینتراکتیو (interactive)، سوند آرت (Sound art) و پرفورماتیو (performative) نزدیک باشد و بعد از اجرا که ترجیح‌مان این است که زیر 40 دقیقه باشد و موزیسین قطعه یا پروژه‌ای را بیاورد که اجرایش نهایتا 40 دقیقه طول بکشد، در حضور مخاطبی که آمده است کار آرتیست محبوبش را ببیند و قاعدتا مخاطبی محدود و در عین حال جدی است، با هنرمند در موردش دیدگاهش هنگام خلق آن اثر و همچنین دیدگاه کلی‌اش به موسیقی و فلسفه کارش صحبت می‌کنیم.

او افزود: نخستین اجرایی که در قالب این پروژه در نو- این‌اسپیس روی صحنه رفت اجرای «بریکلاژ 97» بود از نادر مشایخی. ایشان «بریکلاژ 97» را چندین بار البته نه به این شیوه اجرا کرده بودند چون «بریکلاژ» اثری است شامل چند سِت و نامگذاری شده با اعداد مختلف و چندین بار هم جسته و گریخته در مصاحبه‌هایشان از نگاهشان به موسیقی، به جان کیج (از آهنگسازان سده بیستم آمریکا) و به موسیقی اکسپریمنتال (موسیقی تجربی) حرف زده بودند و حتی یک مجله تخصصی مصاحبه کاملی در مورد جان کیج با ایشان انجام داده بود ولی هدف ما در نو- این‌اسپیس این بود که آقای مشایخی «بریکلاژ 97» را اجرا کنند و براساس آن، راجع به دیدگاهش نسبت به موسیقی برایمان بگویند.

بهاری در مورد دیگر کسانی که در نو- این‌اسپیس حضور خواهند یافت، گفت: نو- این‌اسپیس ماهی یک بار برگزار می‌شود و ما در فصل اول سعی کردیم آهنگسازان شاخص این جریان را مد نظر داشته باشیم و با نادر مشایخی شروع کردیم. به نظر من؛ آقای مشایخی به علت تسلط‌شان بر مباحث فلسفی و تسلط بر اتفاقات آوانگارد قرن بیستم و بیست و یکم جزو سرآمدان هستند و ویژه‌تر این که کاملا بر دوره باروک، دوره رمانتیک، دوره کلاسیک و... مسلط‌اند و موسیقی‌دانی جامع‌الاطراف‌اند. برای ما مهم بود که با کسی شروع کنیم که اگر در حال انجام کاری آوانگارد است، موسیقی کلاسیک هم بداند و بتهوون هم اجرا کرده باشد، هایدن هم اجرا کرده باشد، باخ هم اجرا کرده باشد و... و این حداقل برای شخص من اهمیت داشت.

این منتقد موسیقی تصریح کرد: هنرمندان دیگری که در فصل اول نو- این‌اسپیس حضور خواهند داشت کیاوش صاحب‌نسق، هوشیار خیام و آنکیدو دارش هستند و منهای هوشیار خیام که در سفر است صحبت‌های اولیه با دو دوست دیگر انجام شده است و امیدواریم حضورشان میسر شود. بعد از آن به هنرمندان جوان‌تر و کم‌تر شناخته‌شده می‌پردازیم و هدف ما اتفاقا آن قشر از هنرمندانند. ما کار را با این دوستان شروع کردیم تا حداقلی از مخاطب را پیدا کنیم و علاقه‌مندان مطلع شوند که در نو- این‌اسپیس قرار است این شکل از اجراها را ببینند اما بعد از این بیشتر به سمت هنرمندان جوانی که می‌کوشند با معیارهای زیبایی‌شناسی عصر خود کار کنند و نگاهی آوانگارد به موسیقی دارند حرکت می‌کنیم.  

او با تشریح آن‌چه نو- این‌اسپیس دنبال می‌کند، گفت: ما در گفت‌وگو با هنرمندانی که به این شکل کار می‌کنند، سلبریتی نیستند و اگر شهرتی دارند بیشتر بر مبنای اعتبار هنری و آکادمیک‌شان است بسیار شنیده‌ام مخصوصا از جوان‌ترها که ما کنسرتی را اجرا می‌کنیم و تمام می‌شود و می‌رود در حالی که دوست داریم در مورد مباحث زیبایی‌شناسانه‌اش صحبت کنیم. ما احساس کردیم اتفاقی که در نو- این‌اسپیس می‌افتد این نباشد که هنرمندی اجرایی را روی صحنه ببرد و بعدا در مصاحبه‌ای با رسانه‌ای در موردش حرف بزند در حالی که نمی‌دانیم مخاطبی که اجرا را دیده است ممکن است آن گفت‌وگو را هم ببیند یا خیر بلکه خود هنرمند بعد از اجرای زنده‌اش با مخاطب رو در رو شود و صحبت کند و جواب مخاطبی را بدهد که آن اثر را دیده است. این اتفاقی است که رخ دادنش از دید ما جالب است.

او در مورد احتمال بلیت فروشی برای این رویداد هم توضیح داد: این اتفاق با بودجه‌ای بسیار کم و نزدیک به صفر رخ می‌دهد و به عنوان مثال در اجرای آقای مشایخی اصلا دستمزدی جابه‌جا نشد و شاید برای اجراهای بعدی بلیتی با قیمتی بسیار کم‌تر از مبلغ رایج و مناسب طبقه متوسط برای تامین هزینه‌های جاری درنظر بگیریم.

او در پایان گفت: در وضعیتی که طبقه متوسط در موسیقی مضمحل و تبدیل به طبقه‌ای ضعیف از منظر توان اجرایی و ارائه شده است و ما یکسری اجراهای خیلی بزرگ داریم و یکسری اجراهای خیلی کوچک خوب است که از چنین جریان‌های فکری که به تولید محتوا و اندیشه می‌پردازند، حمایت کنیم. ضمن اینکه مهم‌ترین بخش این طبقه ضعیف، موسیقی مدرن و آوانگاردی است که به لحاظ زیبایی‌شناسی حرف‌های زیادی برای گفتن دارد اما حتی در خود آن طبقه از همه مجهورتر است و ما می‌خواهیم به آن بپردازیم چون ارزش زیبایی‌شناسانه‌اش بالاست.