پجمین فستیوال آینهدار پایان یافت؛
اهدای ۲۴ سرو به اهالی موسیقی دامنه شمالی البرز
علی مغازه‌ای در اختتامیه پنجمین فستیوال موسیقی آینهدار تاکید کرد که در این رویداد جای خالی زنان به شدت آشکار بود، جایی خالی که هیچ چیز نمی‌تواند پُرَش کند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، اختتامیه پنجمین فستیوال موسیقی نواحی و آیینی ایران (آینهدار) که در این دوره به موسیقی شمال ایران (دامنه شمالی البرز)؛ گیلان، مازندران و گلستان اختصاص داشت، شامگاه سه‌شنبه ۱۳ آذر ۹۷ با حضور شرکت‌کنندگان در رویداد و جمعی از علاقه‌مندان به آنان در تالار وحدت برگزار شد.
ازجمله چهره‌های حاضر در این مراسم می‌توان به علی ترابی (مدیر دفتر موسیقی معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی)، شهرام صارمی (موسیقی‌دان، نوازنده کمانچه، مدرس و مدیر اجرایی سی و چهارمین جشنواره موسیقی فجر)، محمدرضا اصلانی (شاعر، سینماگر و مستندساز)، کیاوش صاحب‌نسق (آهنگساز و نوازنده پیانو)، محمدسعید شریفیان (موسیقی‌دان و آهنگساز)، ارشد تهماسبی (موسیقی‌دان و نوازنده تار و سه‌تار)، امید نعمتی (خواننده گروه پالت)، مهیار علیزاده (آهنگساز) و... اشاره کرد.
آن قدر به غیرطبیعی‌ها عادت کرده‌ایم، که طبیعی‌ها به چشم‌مان غیرطبیعی می‌آیند!
آغازکننده این مراسم عباس علاالدین (راوی) از روستای زیارت بود که حاضرین را به آواز گالش مهمان کرد و روایت منطقه خود را از داستان لیلی و مجنون خواند. او در سومین روز از پنجمین فستیوال آینهدار (دوشنبه ۱۲ آذر) نیز در تالار رودکی روی صحنه رفته بود.
سپس مجری مراسم، رشید کاکاوند در صحبت‌های کوتاهی گفت: خوشحال‌کننده است که سالن پر است و اگرچه طبیعی است اما آن قدر به غیرطبیعی‌ها عادت کرده‌ایم که طبیعی‌ها به چشمم‌مان غیرطبیعی می‌آیند!
او با اشاره به اجرای علاالدین ادامه داد: کاش ما هم در محیطی بودیم که از آنِ این نغمه‌هاست. در حالی که این نغمه‌ها را به سالنی باشکوه آورده‌ایم و باید چشمان‌مان را ببندیم تا همه چیز درست شود.
در ادامه کاکاوند حاضرین را به دیدن سه روزی که بر پنجمین فستیوال آینهدار گذشته بود، از دهم تا دوازدهم آذر ۹۷، به زبان تصویر دعوت کرد.
اجرای بعدی به «گَلی به گَلی» اختصاص داشت؛ آواز و نی چوپانی از دِلیر و الیتِ مازندرانبا حضور کی‌قباد میردار و بهمن سام‌دلیری که در دومین روز این فستیوال (یکشنبه ۱۱ آذر) روی صحنه رفته بودند.
کاکاوند در پایان اجرای آن‌ها گفت: «گَلی به گَلی» از همان گلو به گلو و حنجره به حنجره می‌آید و گفت‌وگوی زیبایی است که باید از آن آموخت.
جای خالی زنان به شدت آشکار بود
نخستین سخنران اختتامیه علی مغازه‌ای (دبیر هنری فستیوال آینهدار) بود که با قرار گرفتن پشت تریبون گفت: خوشحالیم که در آخرین شب از پنجمین فستیوال آینهدار همراهی‌مان می‌کنید. قصد سخنرانی ندارم و تنها در سه بخش کوچک به سه موضوع اشاره می‌کنم. در ابتدای فستیوال پنجم، مروری داشتیم بر چهار دوره‌ای که برگزار شد و گریزی به پنجمین دوره و منتخبی از اجراهایی را دیدیم که ممکن بود علاقه‌مندانی موفق به دیدنشان نشده باشند. از جنوب شاهد زار بودیم و از زاگرس کَرنا و نقاره، از بلوچستان دراویش چشتی را دیدیم و از آذربایجان آشیق ولی عبدی را، از میناب لوطی‌ها را و از تربت جام دوتار را به عنوان نمونه‌هایی از چهار دوره گذشته و چاوشی و کرنی را از لشت و نشا به عنوان نمونه‌ای از دوره پنجم.
او ادامه داد: در پنجمین فستیوال آینهدار به دامنه شمالی البرز رفتیم و از غرب البرز وارد تالش شدیم و گیل قدیم و دیلمان را دیدیم و بین ییلاق‌ها و جلگه‌ها و جنگل‌ها حرکت کردیم. با افرادی رو‌به‌رو شدیم که بازتاب زیستی به‌خصوص هستند، رنگ و شکل زیست عوض شد اما سختی‌هایش بر جا بود. در گذر از دِلیر و الیت به دو عزیزی برخورد کردیم که اجرایشان را دیدید و بعد به گدارها رسیدیم که من به شوخی در روز اجرایشان در فستیوال آینهدار بارپاپاپا خواندمشان به واسطه توانایی بالایشان در تغییر و ظرفیت گسترده‌شان در ایجاد تحول در شکل کارشان. از آن‌ها گذر کردیم و در زیارت، دایی عباس (عباس علاالدین) را دیدیم و در کتول کسانی دیگر را شناختیم و در پایان می‌توانم به جرات بگویم گلستان دو کشور است، شمال و جنوب.
مغازه‌ای افزود: تمام این‌ها چیزی را بر من ثابت کرد؛ در چشم من موسیقی همواره جنسیت داشته است و زن بوده است، موجودی زاینده چون زمین که جاندار است و جانبخش و درون این کانسپت سازها هر کدام جنسیتی دارند. به عنوان مثال در دل موسیقی‌ای که خود زن است، ساز قیچک نیز زن است و تنبوره مَرد. در فستیوال ما اگرچه ناقلان موسیقی مرد بودند ولی موسیقی را از زنان گرفته بودند، موسیقی‌ای را که خود، زن است. در پنجمین فستیوال آینهدار در کنار مردان شاهد حضور زنانی نیز بودیم که فریاد بی‌صدای زنان موسیقی‌دان بودند.
دبیر هنری آینهدار تصریح کرد: موسیقی ایرانی به شدت هویت‌مند است و در هر جای جهان حتی اگر خودمان را نشناسند با شنیدن موسیقی‌مان متوجه می‌شوند که متعلق به کدام نقطه جغرافیایی هستیم. در پنجمین فستیوال موسیقی آینهدار جای خالی زنان در این موسیقی هویت‌مند به شدت آشکار بود. جای خالی زن و جای خالی صدای زن را هیچ چیز نمی‌تواند پُر کند. می‌خواهم به «تنها صداست که می‌ماند» عبارتی را اضافه کنم؛ «تنها صداست که می‌ماند اگر صدای زن باشد» و این چیزی بود که من در این فستیوال دیدم.
او پایان صحبتش را به تشکر از احسان رسول‌اف (رئیس فستیوال آینهدار) اختصاص داد.
تندیس‌های سروی نماینده بلندقامتی و سرزندگی فرهنگ ایران
اجرای بعدی اختتامیه به کمانچه و آوازی از علی‌آباد کتول اختصاص داشت با حضور احمد نظری، نعمت اصلانی، علیرضا شکارچی و حسین خسروی.
سپس رشید کاکاوند از تندیس‌های سروی گفت که به ۲۴ موسیقی‌دان دامنه شمالی البرز تعلق گرفت. او در این مورد گفت: تندیس این مراسم سرو ایرانی است. سرو سبز است و سربلند و همیشه‌بهار و نماینده بلندقامتی و سرزندگی فرهنگ ایرانی. سرو به عنوان سمبل و نماد فرهنگی این رویداد انتخاب شده است. زنده‌یاد بیژن نجدی (شاعر و داستان‌نویس) که اگرچه در خاش به دنیا آمد اما در لاهیجان زندگی کرد تعبیر زیبایی دارد با عنوان «سرزمین بته‌جقه‌ای من» و بته‌جقه هم از سرو گرفته شده است.
سری اول تندیس‌های این مراسم با حضور محمدرضا اصلانی، ارشد تهماسبی، علی ترابی و علی مغازه‌ای به ۱۲ نفر به شرح زیر اهدا شد؛ عباس علاالدین، موسی ملک‌حسینی، علی‌اکبر اصلانی‌کتولی، درویشعلی خسروی، ذبیح‌الله پوربابا، رفیع رفیعی، منوچهر میرصانلو که در این مراسم حضور نداشت، غلامرضا امانی، زنده‌یاد حسین طیبی که پسرش ارسلان طیبی روی صحنه حاضر شد، ابوالحسن خوشرو که برای رسیدن به مرحله پایانی این فستیوال، شیمی‌درمانی‌اش را به تعویق انداخته بود، علی اکبرپور و علی اوسط کشت‌پرور.
رشید کاکاوند از ابوالحسن خوشرو درخواست کرد برای لحظاتی پشت تریبون قرار بگیرد و دو بیتی برای حضار بخواند. خوشرو صحبتش را با شعری از سعدی آغاز کرد و گفت: ممنونم از این که سرو را انتخاب کردید. به سرو گفت کسی، میوه‌ای نمی‌آری/ جواب داد که آزادگان تهی‌دستند.
او سپس قطعه‌ای خواند و کاکاوند گفت: از مسئولین فستیوال خواهش می‌کنم فیلم آواز استاد خوشرو را برای ریز و درشت هنرمندان موسیقی بفرستند تا همگی آن را ببینند.
اجرای بعدی این مراسم آواها و ترانه‌های مردمی شالیزاری بود از مازندران با حضور جانعلی اکبریان (خواننده و سرپرست گروه)، آمنه نوروزی (همخوان و کله ونگ)، گل‌ابرو فتحی (لگن)، پروانه اکبریان (همخوان، کله ونگ و کف)، حسن کریمی (همخوان و کف)، فرزانه اکبریان (همخوان، کله ونگ و کف) و ماهروزه اکبریان (همخوان، کله ونگ و کف) که پیش از این، دوشنبه ۱۲ آذر در تالار رودکی روی صحنه رفته بودند.
فستیوال آینهدار سه دوره دیگر پیش رو دارد و حاصلش هشت بهشت است
سپس احسان رسول‌اف با قرار گرفتن پشت تریبون گفت: بسیار مفتخرم که از سمت گروه اجرایی از شما سپاسگزاری کنم و خدا را شکر می‌کنم که پنجمین فستیوال آینهدار در سه روز گذشته، با حضور اساتیدی از دامنه شمالی البرز برگزار شد. ما بر آن هستیم که آینهدار را که فستیوالی آرشیومحور است و تلاشی است در راه مستند کردن صدا و تصویر بزرگان حوزه موسیقی نواحی در قالب هشت دوره در مناطق مختلف جغرافیایی ایران ادامه دهیم و امیدواریم با برگزاری سه دوره دیگر، مجموعه بزرگی را در قالب هشت بهشت موسیقی آیینی ایران به تاریخ‌مان تقدیم کنیم. مجموعه‌ای مستنددر قالب تصاویری از اساتید، مصاحبه با آن‌ها و اجراهایشان در استودیو و تالار.
رئیس فستیوال آینهدار افزود: از طرف گروه اجرایی تشکر می‌کنم از کسانی که از مسیرهایی دشوار و دور آمدند. گروه اجرایی برگزاری پروژه آینهدار را به عنوان وظیفه‌ای برای خود برمی‌شمارد در جهت حفظ میراث ارزشمندمان که هر روز بخشی از آن در برابر چشم‌مان از بین می‌رود.
پس از صحبت‌های رسول‌اف، نی بید اجرا شد با حضور درویشعلی خسروی (بیدخوان) و نعمت اصلانی‌کتولی (نوازنده نی).
۱۲ سرو دیگر و پایانی با تشت‌زنی
سپس محمدسعید شریفیان، ابوالحسن خوشرو و احسان رسول‌اف روی صحنه رفتند و ۱۲ سرو دیگر به شرح زیر اهدا شد:
گیلان‌خان خوشنواز، اصغر ابراهیم‌نژاد، صدیقه ماهوتی، حرمت یوسفی، زنده‌یاد احمد عاشورپور که دخترش تندیسش را دریافت کرد، شاه‌خانم دنکو که در غیابش پسرش تندیسش را گرفت، کی‌قباد میردار، بهمن سام دلیری، جانعلی اکبریان، زنده‌یاد احمد محسن‌پور که پسرش روی صحنه حاضر شد، هوشنگ منصوریان و اصغر عاشقی.
اجرای پایانی تشت‌زنی بود از علی اوسط کشت‌پرور و در پایان رشید کاکاوند اعلام کرد که ششمین دوره از فستیوال آینهدار به موسیقی جنوبی و شمالی استان گلستان اختصاص خواهد داشت.
