تئاتر دفاع مقدس، ابزار جناح‌های سیاسی/چرا کارکرد تئاتر مقاومت در حال حاضر کمرنگ است؟
صمد چینی‌فروشان، در نهمین برنامه «شب تئاتر» راه نجات تئاتر مقاومت را عدم نگاه ابزاری به تئاتر دفاع مقدس دانست.
به گزارش ایلنا، «شب تئاتر» در نهمین نشست خود، با اجرای پیام دهکردی، میزبان صمد چینی‌فروشان، عضو کانون ملی منتقدان تئاتر و اسماعیل شفیعی، عضو هیئت علمی دانشگاه هنر و مدرس بازیگری و کارگردانی بود تا موضوع «تئاتر مقاومت» را مورد بررسی قرار دهد.
تئاتر دفاع مقدس، ابزار جناح‌های سیاسی/چرا کارکرد تئاتر مقاومت در حال حاضر کمرنگ است؟
شفیعی پاسخ داد: یک جابجایی مسئولیت‌ها رخ داده است. در حوزه فرهنگ و حوزه هنر یک نگاه سیاسی وارد شده است. از یک دوره‌ای به بعد تئاتر دفاع مقدس زیر چتر جناح‌های سیاسی قرار گرفته است و بیشتر به عنوان یک ابزار به آن توجه شده تا به عنوان یک مسیر، یک فرآیند و یک نقطه اتکا فرهنگی. از زمانی که تئاتر دفاع مقدس را از یک عنوان اجتماعی تهیه کردند و دورش سیم خاردار کشیدند و برایش تعریف خاصی در نظر گرفته شد، نهالی که تحت عنوان دفاع مقدس کاشته شده بود روز به روز لاغرتر و کوچک‌تر شد.
وی در ادامه در مورد تئاتر دفاع مقدس گفت: اگر قرار باشد به همین مسیر ادامه دهند می‌تواند کارکرد خودش را در حوزه فرهنگ به دست آورد چون بیشتر به سمت شعارهای جناح‌های سیاسی می‌رود.
ورود سیاست به عرصه هنر، سبب ایجاد موانع/این گسل و دره عمیق را چگونه می‌توان پر کرد؟
چینی‌فروشان پاسخ داد: با توجه به وجود آمدن تئاتر خصوصی، این جریان واقعا در خطر است. ترجیح می دهم از عنوان دفاع مقدس استفاده نکنم چون از زمانیکه این قدسیت به میان آمد، مانع حرکت خودجوش تئاتر شد و تئاتر مجبور شد دنبال موضوعاتی برود که این تقدس را مورد ارجحیت قرار دهد و نه واقعیت‌های جامعه را.
وی بعد از توضیح تئاتر جنگ و اشاره به خود جوش بودن آن افزود: وقتی سیاست وارد عرصه هنر می‌شود موانع به وجود می‌آورد.
حمایت، هدایت و نظارت، تمام بدبختی هنر و تئاتر!/ تئاتر دفاع مقدس، قربانی است
شفیعی در مورد سوء مدیریت‌ها گفت: ایراد از اینجا شرو ع می‌شود که به جای اینکه این موضوع را هنرمندان مدیریت کنند و مدیران و سیاستگذاران، پشت سر هنرمندان در حوزه فرهنگ حرکت کنند، جلوی آن‌ها قرار می‌گیرند. تمام بدختی هنر و تئاتر ما از این ۳ واژه شروع شده است: حمایت، هدایت و نظارت. اینها واژه‌های مورد علاقه مدیرانی است که با حوزه هنر و خلق کردن آشنا نیستند. اساسا در حوزه هنر فقط پشتیبانی وجود دارد. وقتی واژه هدایت وارد می‌شود یعنی انحراف مسیر طبیعی زندگی بشر و وقتی مسیر طبیعی زندگی بشر در اثر خطایی به هم می‌خورد، حتما باید قربانی داده شود تا زندگی به مسیر طبیعی‌اش برگردد. قربانی در حال حاضر تئاتر دفاع مقدس است. این مسئله هدایت و نظارت مخصوص کل تئاتر است نه فقط تئاتر دفاع مقدس.
نهادینه شدن نگاه‌های سلیقه‌ای، مصیبت تئاتر
ایوب آقاخانی، کارگردان، مدرس و بازیگر تئاتر، مهمان تلفنی برنامه، در مورد مدیریت‌های سلیقه‌ای گفت: مدیریت‌های سلیقه‌ای باعث شده قضاوت و تلقی ما از مقوله فرهنگ، جنگ و تئاتر جنگ و مقاومت مبتنی بر ارزش‌هایی باشد که در ذهنیت ما تعبیر می‌شوند. به عبارتی منِ مدیر به این فکر می‌کنم که مدیر بالاتر از من چه تلقی از جنگ را دوست دارد و آن را به یک نگاه نهادینه تبدیل می‌کنم و وقتی این مصیبت تبدیل به یک سری دستور‌العمل اجرایی می‌شود، بدیهی است که تئاتر ما در رویروی مخاطب قرار می‌گیرد نه کنار او.
راه نجات، عدم نگاه ابزاری به تئاتر دفاع مقدس
چینی فروشان فقدان تعریف برای تئاتر دفاع مقدس را موجب فقدان برنامه دانست و افزود: دخالت به دلیل عدم درک مدیران از هنر تئاتر به وجود می‌آید. از زمان دخالت این مدیران نه تنها تعداد نیروها تقلیل پیدا کرد بلکه جهت معنایی کار و کارکرد این جریان هم به هم ریخت.
در پایان شفیعی راه نجات را عدم نگاه ابزاری به این بخش از تئاتر و گره نزدن آبروی تئاتر دفاع مقدس به آبروی جناح‌های سیاسی دانست.
«شب تئاتر» با اجرا و کارشناسی پیام دهکردی، تهیه‌کنندگی امیر قمیشی و سردبیری محراب محمدزاده، با محوریت تحلیل مسائل مربوط به تئاتر کشور، شنبه‌های هر هفته ساعت ۲۳ از شبکه چهار سیما پخش می‌شود.
