جلوه‌ای از فرهنگ، آداب و رسوم اقوام ایرانی برای جذب گردشگر/چاره‌ای جز استقرار و ایجاد حساب‌های اقماری نداریم
معاون گردشگری با اشاره به برگزاری جشنواره فرهنگ و اقوام ایرانی و معرفی مقاصد جدید گردشگری گفت: با این وجود چاره‌ای جز استقرار و ایجاد حساب‌های اقماری نداریم. سال‌هاست که حرفش را می‌زنیم اما در عمل به موفقیت نرسیده‌ایم.
به گزارش خبرنگار ایلنا، صبح امروز نشست خبری دوازدهمین جشنواره فرهنگ اقوام ایرانی که قرار است به میزبانی استان گلستان از ۲۹ آبان تا ۷ آذرماه برگزار شود، با حضور معاون گردشگری و مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گلستان برگزار شد.
ولی تیموری (معاون گردشگری کشور) قبل از آ‌غاز، در خصوص برگزاری این جشنواره به ارائه آمارهایی از گردشگران داخلی، ورودی و خروجی پرداخت و گفت: آمار و موضوعات آمار ازجمله مشکلاتی است که نه تنها در سازمان میراث و گردشگری بلکه در کل کشور با آن روبرو هستیم.
او ادامه داد: آمارهایی که سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از گردشگران ورودی اعلام می‌کند براساس آمار پلیس مهاجرت و مهرهایی است که در ویزای افراد ورودی به کشور زده می‌شود.
او همچنین در خصوص آمار گردشگران داخلی گفت: آنچه که در خصوص تعداد گردشگران داخلی اعلام می‌شود براساس آماری است که از اداره کل استان‌ها می‌گیریم و مبنای کارمان بر این آمارها قرار دارد. در عین حال برای آنکه صحت‌سنجی انجام شود از مراکز اقامتی و جاذبه‌ها نیز آمار گردشگران را دریافت می‌کنیم.
تیموری در خصوص آمار گردشگران خروجی نیز گفت: تعداد گردشگران خروجی از استان‌های مرزی و سازمان هواپیمایی کشور اخذ می‌شود چراکه هر گردشگری که بخواهد از کشور خارج شود از یکی از مرزهای خروجی و مبادی ورود و خروج باید عبور کند.
معاون گردشگری خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم آمارهای گردشگری محکم و دقیق باشد چاره‌ای جز استقرار و ایجاد حساب‌های اقماری نداریم. سال‌هاست که حرفش را می‌زنیم اما در عمل به موفقیت نرسیده‌ایم.
حساب‌های اقماری و متولیان آن
او با اشاره به آنکه از سال ۸۰ مطالعات حساب‌های اقماری شروع شده است، گفت: با تغییراتی که در مدیریت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اتفاق افتاد عملا استقرار حساب‌های اقماری به تعویق افتاد این در حالی است که اگر بخواهیم تحلیل‌های دقیق در خصوص اقتصاد، فرهنگ و توسعه گردشگری داشته باشیم ناگزیر باید حساب‌های اقماری را فعال کنیم.
به گفته معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تنها متولی حساب‌های اقماری نیست و مرکز ملی آمار و بانک مرکزی نیز از متولیان حساب‌های اقماری هستند و مکلفند در این خصوص کمک کنند.
تیموری خاطرنشان کرد: در خصوص استقرار حساب‌های اقماری از سازمان جهانی گردشگری کمک گرفته‌ایم و پیگیر هستیم تا این مهم عملیاتی شود چراکه حساب‌های اقماری ابزاری برای ارائه اطلاعات دقیق و گزارش‌های تحلیلی در مورد گردشگری است.
او در خصوص افزایش یا کاهش تعداد گردشگران ورودی گفت: آمارهایی که داریم نشان از افزایش تعداد گردشگران ورودی دارند چنانکه بیش از ۵۰ درصد افزایش را نشان می‌دهند البته با تغییراتی در جزئیات روبرو هستیم چنانکه در حوزه گردشگران اروپایی با کاهش روبرو بوده‌ایم البته این کاهش به مرور زمان کمتر شده است و به نوعی شاهد مثبت شدن آن بوده‌ایم.
جذب گردشگران کشورهای همسایه
تیموری در خصوص چگونگی افزایش گردشگران ورودی گفت: در همه جای دنیا عرف بر آن است که گردشگران یک کشور را همسایگان آن تشکیل می‌دهند در حال حاضر نیز بیشتر گردشگران کشور ما نیز از کشورهای اطراف هستند و با توجه به تاثیری که نرخ برابری ارز داشته است، می‌توانیم بگوییم گردشگرانی که وارد کشور می‌شوند عموما هزینه می‌کنند.
او ادامه داد: در بیشتر مواقع این گردشگران در قالب گردشگران زیارتی وارد کشور می‌شوند و در کنار آن در حوزه گردشگری سلامت و تفریحی نیز ورود پیدا می‌کنند و هزینه‌هایی که در این حوزه‌ها انجام می‌شود در مقایسه با گردشگری فرهنگی که از اروپا وارد می‌شوند تقریبا برابری می‌کند.
این نشست در ادامه با توضیحاتی در خصوص برگزاری جشنواره فرهنگ و اقوام ایرانی ادامه یافت و ابراهیم کریمی (مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گلستان) در این خصوص گفت: از سال ۸۴ هر سال شاهد برگزاری جشنواره در استان گلستان هستیم چنانکه امسال دوازدهمین دور آن را برگزار می‌کنیم که باتوجه به استقبال بسیار زیادی که از این جشنواره شده است از ۲۹ آبان تا ۳ آذر گرگان میزبان این جشنواره خواهد بود و از ۴ تا ۷ آذرماه گنبدکاووس برگزارکننده جشنواره فرهنگ و اقوام ایرانی خواهد بود.
به گفته او؛ این جشنواره از بخش‌های مختلفی مانند نمایشگاه صنایع دستی که با حضور ۳۱ استان کشور برگزار خواهد شد، تشکیل شده. جشنواره موسیقی اقوام که ۱۷ استان در آن حضور خواهند داشت و معرفی واحدهای بوم‌گردی و روستاهای هدف گردشگری. برگزاری نمایشگاه سوغات نیز یکی دیگر از بخش‌های جشنواره فرهنگ و اقوام ایرانی است.
کریمی ادامه داد: امسال ۲۰ سفیر و کاردار از کشورهای اروپایی، آفریقایی و آسیایی در این جشنواره حضور خواهند داشت و ۴۰خبرنگار داخلی و بین‌المللی نیز این رویداد را معرفی خواهند کرد.
او در ادامه به بخش بین‌المللی جشنواره اشاره کرد و گفت: از سال ۹۵ به این سو سازمان میراث فرهنگی مصوب شد تا این جشنواره با محوریت بین‌المللی در استان گلستان اتفاق بیفتد. از این رو از کشورهای مختلف مانند قزاقستان و ترکمنستان اعلام کرده‌اند تا امسال در این رویداد فرهنگی حضور پیدا کنند اما حضور آنها قطعیت پیدا نکرده است این در حالی است که سال گذشته قزاقستان و افغانستان در این جشنواره حضور داشتند.
مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان گلستان تصریح کرد: استان گلستان یک ایران کوچک است در عین حال شاهد وحدت اقوام مختلف در این استان هستیم در این میان در طول برگزاری جشنواره فرهنگ و اقوام ایرانی هر شب شاهد برگزاری مراسم ازدواج سنتی یکی از اقوام ایرانی خواهیم بود.
به گفته او؛ ۶۰ درصد مردم هر دو جشنواره را طی سال‌های گذشته دیده بودند و علاقمند هستند در این جریان حضور داشته باشند.
کریمی در خصوص تاثیری که برگزاری یک دهه از جشنواره فرهنگ و اقوام ایرانی در توسعه گردشگری گلستان داشته است، گفت: آمارها نشان می‌دهد که میزان اقامت از سال ۹۴ که ۳۰۴ هزار نفر بود در سال ۹۷ به یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر رسیده است، در حال حاضر تمام هتل‌های استان در زمان برگزاری این جشنواره پر هستند از این رو به سمت خانه‌مسافرها و واحدهای بوم‌گردی رفته‌ایم همچنین مهمانسراهای دستگاه‌های دولتی را به کار گرفتیم حتی تعداد بازدید از استان که در سال ۹۴ یک میلیون بازدید بود در سال ۹۷ به ۱۱ میلیون بازدید رسیده است و در سه ماه اول سال ۹۷ با ۱۶۰ درصد رشد در گردشگری ورودی روبرو بودیم.
به گفته او؛ تمام واحدهای اقامتی استان گلستان طی برگزاری جشنواره فرهنگ و اقوام ایرانی ۳۰ تا ۵۰ درصد تخفیف را در نظر گرفته‌اند.
حساسیت‌ها و محدودیت‌های فعالیت بین‌المللی
مدیرکل میراث فرهنگی و صنایع دستی استان گلستان در پاسخ به سوال خبرنگار ایلنا، مبنی بر اینکه چرا باوجود فعال شدن بخش بین‌الملل در جشنواره فرهنگ اقوام ایرانی و با وجود به ثبت رسیدن نوروز در یونسکو که آن هم نوعی اشتراک فرهنگ اقوام ایران زمین است و تعداد زیادی از کشورهای همسایه در آن حضور دارند، اما نتوانستیم برای جشنواره اقوام ایرانی که در گلستان برگزار می‌شود کشورهای عرصه بین‌الملل را جذب کنیم، گفت: ما برای دعوت آنها اعلام آمادگی کردیم اما نباید فراموش کرد که هماهنگی‌ها باید از کانال‌های خاص مانند وزارت امور خارجه و سفارت‌خانه‌ها انجام شود که کاری بسیار طاقت‌فرساست. البته مکاتبات و مراودات انجام می‌شود که در نهایت نتیجه‌ای نمی‌گیریم در عین حال حساسیت‌ها، نگرانی‌ها و محدودیت‌های مالی و اداری برای حضور هنرمندان و همچنین صدور ویزا سبب می‌شود که نتوانیم آنچنان که باید به بعد بین‌المللی این جشنواره بپردازیم.
معاون گردشگری نیز در پاسخ به این سوال گفت: جشنواره فرهنگ و اقوام ایرانی در اولویت نخست برای توسعه گردشگری داخلی است و ابعاد بین‌المللی آن شاید بعدها بیشتر مورد توجه قرار گیرد ما درصدد آن هستیم تا از طریق فرهنگ و آداب و رسوم اقوام مقاصد جدید را معرفی کنیم.
تیموری در ادامه در خصوص سیاست‌های کلان در حوزه برگزاری جشنواره و رویدادها گفت: در بعد گردشگری داخلی به دنبال اجرای سیاست توزیع سفرها در کشور هستیم. اعتقاد داریم گردشگری داخلی رونق دارد اما نیازمند ساماندهی است چنانکه بخش‌هایی از جاذبه‌ها در حوزه انتخاب مقصد گردشگران قرار می‌گیرند و برخی از جاذبه‌ها نیز در این حوزه قرار نمی‌گیرد از این رو در بخش‌هایی از کشور شاهد هجوم گردشگران هستیم که پایداری منطقه را بر هم می‌زد این در حالی است که هدف توسعه گردشگری ما ایجاد گردشگری مسئولانه است. از این رو وقتی مقصدی بیش از حد توان گردشگر می‌گیرد توازن آن به هم می‌خورد.
او ادامه داد: از سوی دیگر مقاصدی داریم که با وجود جاذبه‌های متعدد در زمره مقاصد سفر گردشگران قرار نمی‌گیرند از این رو یکی از روش‌هایی که می‌تواند توازن سفر را در کشور برقرار کند، برگزاری رویدادها و جشنواره‌هاست که از طریق آن می‌توان برای معرفی منطقه اقدام کرد.
تیموری با اشاره به اینکه برگزاری جشنواره فرهنگ و اقوام ایرانی یکی از رویدادهایی است که از طریق معرفی آداب و رسوم اقوام ایرانی در جهت معرفی منطقه و جذب گردشگر برآمد، گفت: این جشنواره در زمانی برگزار می‌شود که محرم و صفر را پشت سرگذاشته‌ایم و جامعه نیازمند شادی و نشاط است. این امر نشان می‌دهد که ما با وجود احترام به اهل عترت و طهارت و اعتقادات مذهبی سعی داریم تا نشاط را در جامعه حفظ کنیم و گردشگری می‌تواند در این حوزه فعال باشد در عین حال جشنواره اقوام را در منطقه برگزار می‌کنیم که دارای خرده‌فرهنگ‌های مختلف است که در کنار هم زندگی می‌کنند.
معاون گردشگری ادامه داد: وقتی جشنواره‌ای با محوریت اقوام فرهنگی برگزار می‌کنیم درصدد آن هستیم تا جذابیت‌های مربوط به آداب و رسوم خود را نشان دهند و این نشان می‌دهد جامعه ایران یک جامعه متنوع و متکثر از اعتقادات و آداب و رسوم فرهنگی است.
او در خصوص برگزاری جشنواره‌های آیینی که مربوط به اقلیت‌های مذهبی است، گفت: جشنواره‌هایی که با برنامه‌ریزی پیش بروند و مورد بررسی سازمان میراث فرهنگی و ارگان‌های مربوط قرار گرفته باشند، مورد حمایت قرار می‌گیرند این در حالی است که باید توجه کنیم که رویدادها انحراف نداشته باشند تا از مسیر توسعه گردشگری خارج نشویم.
تیموری در دامه به خروجی برگزاری اجلاس گردشگری همدان ۲۰۱۸ اشاره کرد و گفت: بازنگری طرح جامع گردشگری، نحوه حضور سازمان جهانی گردشگری در ا یران و استقرار حساب‌های اقماری ازجمله مباحثی هستند که در این اجلاس به نتیجه رسیده است. همچنین از آنجایی که گردشگری روستایی در حال حاضر برای ما اهمیت دارد، قصد داریم تا روشی را اخذ کنیم که در عین آنکه شاهد رونق و مشارکت جامعه محلی هستیم ملاحظات محیط زیستی نیز رعایت شود. در این بین تبیین چارچوب بین‌المللی را در نظر گرفتیم چنانچه قرار است سال ۲۰۲۰ کنفرانسی با موضوع اکوتوریسم و توسعه پایدار با مشارکت UNWTO به میزبانی ایران برگزار شود. همچنین ایجاد مرکز جهانی صنایع دستی و گردشگری را در ایران با همکاری UNWTO درنظر داریم.
