پاسخ دوباره کانون کارگردانان به فارابی:
سپردن امور به خانه سینما در راستای سیاستهای کلان نظام و کاهش تصدیگری دولت است
کانون کارگردانان سینما میگوید: پیشنهاد این کانون برای تشکیل کمیته انتخاب فیلم برای اسکار خارجی در خانه سینما، در راستای کاهش تصدیگری دولت در امور مختلف است.
به دنبال درخواست کانون کارگردانان سینما برای سپردن مسئولیت معرفی فیلم به اسکار به خانه سینما، بنیاد سینمایی فارابی به کانون کارگردانان پاسخ داد.
متن پاسخ کانون کارگردانان سینمای ایران به شرح زیر است:
کانون کارگردانان سینمای ایران ذکر مواردی چند را در خصوص نامه اخیر بنیاد سینمایی فارابی ضروری میداند.
1) نامه پیشنهادی کانون به ریاست محترم سازمان سینمایی مبنی بر تشکیل کمیته انتخاب فیلم برای اسکار خارجی در جامعه اصناف سینمای ایران، هیچگونه داوری نسبت به عملکرد بنیاد فارابی در شیوه انتخاب فیلمهای ایرانی برای جایزه اسکار خارجی در بیش از دو دهه اخیر نداشته و تنها انتقال این مسئولیت به خانه سینما را خواستار شده است. هرچند بررسی و تحلیل عملکرد هر نهاد مدنی و اجتماعی که با بودجه عمومی کشور اداره میشود، خود امری است ضروری که سالها مغفول مانده است.
2) پیشنهاد کانون به روشنی در راستای سیاستهای کلان نظام و کاهش تصدی گری دولت در امور مختلف و ارجاع آن به نهادهای مردمی، صنفی و خصوصی و در اینجا جامعه اصناف سینمای ایران، خانه سینما است.
3) حضور شماری از مدیران و مسئولان سینمایی در کمیته انتخاب اسکار خارجی شائبههای بسیاری را در نزد دستاندرکاران سینمای ایران در سالهای گذشته ایجاد کرده که پیشنهاد کانون جهت رفع این شائبهها و همخوانی با مقررات اسکار بوده است.
4) فرهنگستان هنرها و علوم سینمایی آمریکا که مسئولیت انتخاب و برگزاری جایزه اسکار را برعهده دارد، در مقررات نود و یکمین دوره این جایزه و در ماده سیزده، مقررات ویژه جایزه اسکار فیلم خارجی و در بخش ارائه، بند یک، به صراحت اعلام می دارد:
"از هر کشور دعوت میشود تا بهترین فیلم خود را به فرهنگستان معرفی کند. معرفی هر فیلم تنها توسط یک سازمان، هیات داوری و کمیته تایید شده صورت میگیرد که باید متشکل از هنرمندان و یا دستاندرکاران صنعت سینما آن کشور باشد. فهرست اعضای این هیات انتخاب باید حداکثر تا روز جمعه 8 تیر ماه به فرهنگستان معرفی شده باشند...".
این بند علیرغم ادعای روابط عمومی بنیاد سینمایی فارابی نه به دلیل "القا اطلاعات غلط" که به دلیل صراحت روشن در مقررات اسکار مورد اشاره کانون کارگردانان سینمای ایران قرار گرفته است. کانون در طول سالهای گذشته و در جهت ارتقای سینمای ایران از مشورت و کسب نظرات تخصصی افراد در حوزههای مختلف بهره برده و خواهد برد، هرچند جای تأسف دارد که آن بنیاد محترم چنین نسبت ناروا و توهینآمیزی را نسبت به اعضای شورای مرکزی کانون روا میدارد که در سالهای اخیر با فیلمهای خود در عرصههای جهانی حضور بسیار موفقی داشته و تجربیات بین المللی قابل توجهی نیز کسب کردهاند.
5) لازم به ذکر است که تعریف عرفی از دو واژه Craftspeople و Artist اشاره به هنرمندان و دستاندرکاران تولید فیلم مانند، کارگردان، فیلمنامهنویس، بازیگر، تهیهکننده، مدیر فیلمبرداری، تدوینگر، سازنده موسیقی متن، طراح صدا، طراح گریم، طراح جلوههای ویژه و طراح صحنه و لباس بوده و منتقدان و مدیران سینمایی یک کشور را نمیتوان در این زمره قلمداد کرد.
6) روابط عمومی بنیاد سینمایی فارابی اشاره به سازمانهای مسئول انتخاب و معرفی فیلم کشورهای دیگر به فرهنگستان اسکار داشته که در صورت صحت این اشارات، کانون شیوه آن سازمانهای مورد اشاره را نیز خلاف مقررات فعلی جایزه اسکار خارجی دانسته و البته چنین مسئولیتی نیز برای خود جهت اصلاح این روند غلط در آن کشورها نمیبیند.
بنیاد سینمایی فارابی پیس از این اعلام کرده بود:
- اشاره به بندی در مقررات مبتنی بر آنکه «کشور معرفی کننده میبایست گواهی نماید اعضاء هیأت انتخاب در زمره استعدادهای خلاق سینمایی آن کشور محسوب میشوند.» ناشی از القاء اطلاعات غلط به آن کانون محترم است، زیرا دستاندرکاران این حوزه اشراف دارند که بند مورد اشاره، به دلیل روال حاکم در بسیاری از کشورهای معرفی کننده و همچنین سوءتعبیرهایی که برانگیخته بود، قریب ۹ سال است که از متن مقررات حذف شده است. از آن زمان، در متن مقررات تنها گواهی کشور معرفی کننده مبنی بر آنکه کنترل هنری فیلم منتخب میبایست در دست استعدادهای خلاق سینمایی آن کشور باشد مورد توجه قرار گرفته است.
با توجه به دعوت فرهنگستان از چهرههای شاخص حوزه نقد و همچنین مسئولین تاثیرگذار سینمای آمریکا جهت عضویت افتخاری و اعطاء حق رأی به ایشان قیدهای مطروحه در نامه مورد بحث بر خلاف راهکارهای آن فرهنگستان ارزیابی میگردد.
- در کشورهای مختلف، روشهایی گوناگون برای انتخاب فیلم برگزیده جهت رقابت در تاثیرگذارترین رویداد صنعت سینما اتخاذ شده است. سینمای فرانسه بیشتر با هیاتی هفت نفره نسبت به انتخاب فیلم اقدام نموده است: دو عضو ثابت – رییس سازمان سینمایی فرانسه (CNC) و دبیر جشنواره فیلم کن – که هر دو منصوب دولت هستند، سه مقام سینمایی دیگر و دو سینماگر یا نویسنده. سینمای آلمان هیاتی ۹ نفره را مأمور این کار کرده است: رییس هیات سینمای فدرال آلمان در کنار یک نماینده از هر صنف تهیه کنندگان فیلمهای بلند، تهیه کنندگان فیلمهای کارگردانان جدید، صادرکنندگان فیلم، توزیع کنندگان فیلم، سینماداران، کارگردانان سینما و تلویزیون، فیلمبرداران و منتقدان. در هندوستان، شرکت ملی توسعه سینما (NFDC) که اصلیترین بازوی اجرایی دولت در امور سینمایی است، این امر را پیگیری کرده است. در اسپانیا، فرهنگستان هنرها و علوم سینمایی از اوایل دهه ۸۰ میلادی عهده دار این امر بوده است که برای اجتناب از تنشهای داخلی در بسیاری سالها، برنده جایزه گویا را بدون مطالعه در خصوص امکان توفیق در خارج از کشور برای رقابت در اسکار معرفی کرده است. پس هر راهکاری قابل بحث است، اما استناد به اطلاعات غلط که به ضرس قاطع، مسئولان و منتقدان را حائز شرایط برای حضور در هیأت نمیداند، کمی نگران کننده به نظر میرسد.
- بنیاد سینمایی فارابی مفتخر است که از سال ۱۹۹۲ تا کنون، به جز دو دوره (یکی به میزبانی خانه سینما و دیگری به میزبانی سازمان سینمایی)، در تعامل مستقیم با سازمان سینمایی و خانه سینما پیگیری این امر را انجام داده و علیرغم وجود فشارهای بیرونی در بسیاری از ادوار، به سبب انسجام عالی، موفق به صیانت از آراء واقعی اعضا گشته است. در همین راستا، با رصد هر تغییر جزئی در مقررات و هر دلیل عدم پذیرش فیلم از سوی فرهنگستان، در سالهای معرفی بنیاد، هیچگاه فیلمی به سبب عدم همخوانی با مقررات از گردونه رقابت حذف نشده است – که این موضوع، با توجه به سابقه عدم پذیرش فیلمهای سایر کشورهای صاحب سینما و یا رو به رشد، از اهمیتی چشمگیر برخوردار است. بنیاد در غالب دورههای تصدی توانسته است با مذاکره و تعامل، با حضور معاون بینالملل بنیاد سینمایی فارابی (که بالطبع همواره یکی از متخصصین حوزه پخش بینالمللی محسوب میشود) و هشت چهره شناخته شده و مورد اطمینان در عرصه سینما که در بیشتر مواقع از فهرست خانه سینما انتخاب شدهاند و در فیلمهای اکران شده در طول یک سال مورد بررسی ذینفع محسوب نمیشدهاند، نسبت به تشکیل کمیته اقدام نماید. بررسی کامل فیلمها، مقررات، تاریخچه نامزدیها، فیلمهای معرفی شده سایر کشورها و بازخوردهای قبلی فیلمها در مجامع بینالمللی و در نهایت اتکاء به رأی کارشناسی و تخصصی چهرههای شاخص، بدون تأثیرپذیری از موج آفرینیهای بیرونی، سبب شده است سینمای ایران در طول ۲۵ سال معرفی منظم، به نامزدی فیلم «بچههای آسمان» و دو جایزه اسکار فیلمهای «جدایی نادر از سیمین» و «فروشنده» در رشته بهترین فیلم خارجی زبان دست پیدا کند – که با توجه به آمار کشوری چون هند که از سال ۱۹۵۷، به شکلی پیگیر به معرفی فیلم ادامه داده و در نهایت در طول تمام این سالها، به سه نامزدی در این رشته دست یافته است، اهمیت کار هیأت ایرانی در انتخاب نمایندهای شایسته را به بهترین نحو نمایش میدهد.