در گزارش ایلنا مطرح شد:
کاری نکنیم که مردم دنبال آزادی در سفرهای خارجی باشند/تفریحات خارج از عرف در شهرک‌های شمالی کشور شایعه است/پلیس همه‌جا هست/چرا فکر می‌کنیم همه فاسدند
تهرانی‌ها با وجود آنکه می‌دانند ساعت‌های زیادی را باید در جاده و پشتِ ترافیک سپری کنند؛ بازهم غیر از مناطق شمالی کشور حاضر به انتخاب مقصد دیگری برای سفر نیستند. آنها آزادی، تفریح و استراحت را فقط در شمال پیدا می‌کنند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، فصل تابستان در حالی آغاز می‌شود که هر ساله خیل عظیمی از تهرانی‌ها مناطق شمالی کشور را برای سفر انتخاب می‌کنند. البته این انتخاب تنها مختص به این فصل نبوده و کافی‌ست تعطیلاتِ دو، سه روزه‌‌ای پیش بیاید تا مسافران تهرانی را رهسپار جاده‌های شمالی کشور کند. آنها اطمینان دارند برای رسیدن به این مقصد باید ساعت‌های زیادی را در ترافیک به‌سر برند با این وجود حاضر به انتخاب مقصد دیگری برای سفر نیستند. محمد ثابت اقلیدی (سرپرست برنامه‌ریزی و حمایت از توسعه گردشگری) می‌گوید تهرانی‌ها تقصیر ندارند آنها مناطق دیگر را نمی‌شناسند و اردشیر اروجی (کارشناس حوزه گردشگری) می‌گوید آب‌وهوای مدیترانه‌ای تهرانی‌ها را به شمال کشور می‌کشاند.
می‌خواهیم استان‌های همجوار تهران را معرفی کنیم
محمد ثابت اقلیدی با بیان این مطلب که «اغلب مسافران تهرانی با وجود اینکه در پیرامون شهرشان، روستاها و استان‌های جذابی همچون قزوین وجود دارد، ولی بدون توجه به این مناطق از آنها عبور می‌کنند» گفت: معمولا تهرانی‌ها به سفر در مناطق شمالی کشور راغب هستند و به مناطق دیگر توجهی ندارند که البته در این موضوع تقصیری شامل حال آنها نیست؛ چراکه تاکنون برای دیگر مناطق ایران آنچنان تبلیغی صورت نگرفته و برای مسافران آگاهی و فرهنگسازی لازم اتفاق نیفتاده است.
سرپرست برنامه‌ریزی و حمایت از توسعه گردشگری با اشاره به این مطلب که در حال حاضر دولت گردشگری را باور داشته و جزو اولویت‌های خود می‌داند، ادامه داد: بحث شمال اتفاقی است که سالیان سال ایجاد شده و حال تبدیل به فرهنگ جامعه تهران شده است. ما امید داریم که با شناسایی، ایجاد زیرساخت‌های مناسب و همچنین معرفی مقاصد و محصولات گردشگری سایر نقاط کشور ازجمله نقاط مجاور تهران همانند قزوین، سمنان و قم بتوانیم این تمرکز جمعیتی را که در شمال کشور است و بعضا ما را با چالش‌های مدیریتی روبه‌رو می‌کند، در سایر نقاط پیرامونی تهران توزیع کنیم. به‌علاوه این موضوع بخش مهمی است که با آن می‌توان مردم را از داشته‌های فرهنگی خود آگاه کرد.
گردشگری کودک می‌تواند خانواده‌ها را به سمت همدان سرازیر کند
ثابت افزود: در حال حاضر مجتمع‌های گردشگری بین راهی همچون باغ‌پرندگان، پرورش ماهی‌خاویار و... در استان قم ایجاد شده که با خلاقیت فضای خاصی را ایجاد کرده و برندهای روز دنیا در آنجا حضور دارند و اتفاقا خیلی از تهرانی‌ها نیز اوقات خود را در آنجا سپری می‌کنند.
وی گفت: استراتژی ما در سازمان به این صورت است که می‌خواهیم جاذبه‌های فاخر استان‌های همجوار تهران را با برگزاری رویداد‌هایی معرفی کنیم، تا به وسیله این رویداد‌ها انگیزه‌ای در افراد مختلف ایجاد شده و آنها به سفر در مناطق دیگر ایران راغب شوند. به عنوان مثال در استان همدان زیرساخت‌هایی در حال ایجاد بوده که در آن بحث مدیریت جذب گردشگر با تم میزبانی از کودک مطرح شده است. به این صورت می‌خواهیم خانواده‌هایی که دارای کودک هستند را ترغیب به سفر در همدان کنیم تا هم به خودشان و هم فرزندانشان خوش بگذرد. پیش‌بینی ما این است که این طرح بخش اعظمی از خانواده‌ها را به سمت همدان سرازیر می‌کند. البته چنین موضوعاتی را برای استان‌های دیگر هم درنظر گرفته‌ایم که به مرور انجام می‌شود.
با سختگیری سبب رفتن گردشگران به خارج می‌شویم
اردشیر اروجی با اعلام اینکه علاقه مسافران تهرانی به مناطق شمالی کشور، بیشتر به‌دلیل آب‌وهوای مدیترانه‌ای این مناطق در فصل گرما است، گفت: البته این علاقه در تعطیلات کوتاه فصل‌های دیگر نیز قابل مشاهده است، اما باید بگویم که تعداد مردم در فصل‌های دیگر به مراتب کمتر از فصل گرماست. اما سفر همین تعداد به مناطق شمالی در چنین فصل‌هایی نشان می‌دهد که آنها در این مناطق از امکانات و آزادی‌هایی برای تفریح برخوردارند که اگر این اجازه در نقاط دیگر هم داده شود؛ قاعدتا میزان سفر افراد به این مناطق و حتی کشورهای خارجی کاهش پیدا می‌کند.
این کارشناس حوزه گردشگری افزود: از نظر من ۲.۵ میلیون نفری که سال گذشته به کشور ترکیه سفر کردند، در واقع افرادی هستند که ما به بهانه تفریح ناسالم جلوی سفر آنها به شهرهای داخلی را گرفته‌ایم. وقتی با چنین بهانه‌هایی مردم را از شادی منع می‌کنیم، آنها به کشور خارجی رفته و در آنجا به تفریحات ناسالم‌تری می‌پردازند. اگر می‌خواهیم این صنعت را گسترش دهیم، بهترین راه این است که آزادی درست در تفریح را برای آنها در استان‌های خودشان فراهم کنیم. در غیر اینصورت افرادی که از لحاظ مالی وضعیت مناسبی دارند، به خارج یا ویلای شخصی خود رفته و آنجا به تفریحات خاص خود می‌پردازند. به‌عنوان مثال اگر در مکانی، فضایی ایجاد شد که مسافران با آهنگ شروع به تفریح کردند جلوی آنها گرفته نشود. چون بر اثر همین فشارها افرادی به گرجستان رفته و در پایتخت این کشور شروع به رقصیدن می‌کنند و این موضوع سوژه خبرهای متعدد می‌شود.
اروجی درباره برخی اخبار و مطالبی که درباره تفریحات رایج و خارج از عرف که در برخی از شهرک‌های شمالی کشور منتشر می‌شود، بیان کرد: قطعا اینطور که درباره این مسائل گفته می‌شود، نیست. چراکه در همه‌جا همسایه‌هایی وجود دارند که در صورت وجود مسائل خارج از عرف به پلیس زنگ می‌زنند و همینطور خود افراد هم از ترس اینکه مبادا کسی به ارگان‌های نظارتی اطلاع دهد، کار غیرمعقولی انجام نمی‌دهند. توانایی این افراد در حد معقولی از این تفریحات بوده و قطعا اجازه زیاده‌روی کردن از یک حد مجاز را ندارند.
وی در ادامه افزود: چرا ما فکر می‌کنیم همه افراد فاسد هستند و فقط ما آدم‌های خوبی هستیم و باید آنها را به راه راست هدایت کنیم. مردم را رها کنیم چراکه آنها خودشان صلاح و مصلحت خود را تشخیص داده و مراقب سلامت خود هستند، ولی وقتی راه‌های مثبت را می‌بندیم خیلی از آنها لج کرده و خیلی دیگر می‌گویند حال که این راه بسته شد ما از راه دیگری می‌رویم و بعد به کشورهای خارجی سفر می‌کنند و اتفاقا خیلی هم به آنها خوش می‌گذرد. در صورتی که در ایران سفرها به صورتی است که گردشگران داخلی بعد از رسیدن باید چند روز استراحت کنند تا به شرایط اولیه خود برگردند. درنهایت باید بگویم مردم به تفریحات نیاز داشته و ما با سختگیری‌های خیلی زیادمان سبب رفتن آنها به کشورهای دیگر می‌شویم.
سفرهای گروهی؛ راهی برای رونق گردشگری در همه مکان‌ها و زمان‌ها
وی با بیان اینکه یکی از راه‌های اصلی اینکه گردشگری داخلی در همه مکان‌ها و زمان‌ها رونق پیدا کند؛ تشویق مردم به سفرهای گروهی است، اظهار داشت: اگر به آمار نگاه کنیم؛ می‌بینیم که تنها چهار تا پنج درصد از سفرهای ما به صورت گروهی انجام می‌شود و ۹۵ درصد بقیه به‌صورت انفرادی و شخصی است. حتی از میزان ۹۵ درصد سفرهای انفرادی، ۶۵ درصد با وسیله نقلیه شخصی انجام شده، این موضوع نشان می‌دهد که این افراد نگران حریم شخصی خود هستند. اگر نیروی انتظامی می‌خواهد که تصادفات جاده‌ای به خصوص در فصل تابستان کاهش پیدا کند و همینطور در کنترل جاده‌ها دردسر کمتری داشته باشد، باید اجازه انجام خوب و مناسب سفرهای گروهی را به مردم بدهد تا آنها به این نوع سفرها تشویق شوند.
فقط ایجاد جاذبه نمی‌تواند موفقیت کسب کند
این کارشناس گردشگری درباره مطرح شدن این ادعا که با اقداماتی نظیر احداث باغ پرندگان و نمایش پرورش خاویار در استان قم و همینطور طرح گردشگری کودک در استان همدان می‌توان گردشگران تهرانی را به سفر در نقاط دیگر کشور راغب کرد، گفت: این موضوعات اقدامات بدی نیست و برای ایجاد جاذبه در شهرهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. ولی نمی‌تواند آنطور که باید موفقیت کسب کند. مسئله اصلی این است که ما باید سلایق، نظرات و مشکلات گردشگران را با برگزاری نظرسنجی‌هایی به صورت مجازی یا کتبی بررسی کنیم و براساس آنها بسته‌های سفر متناسبی را برای گردشگران برنامه‌ریزی کرده و با ایجاد تبلیغات به جذب آنها بپردازیم.
وی افزود: البته مهم‌تر از همه این موضوعات این است که متولیان گردشگری به تعهدات خود پایبند باشند. یعنی وقتی گفته می‌شود که فلان محصول گردشگری در فلان مکان ارائه می‌شود، این محصول باید به همان صورتی که وعده داده شده در دسترس گردشگران قرار گیرد. مسئله‌ای که متولیان گردشگری در اکثر موارد آن را رعایت نمی‌کنند و حتی قانونی وجود ندارد، که گردشگران در چنین مواردی برای شکایت به آنجا مراجعه کنند.
کار بزرگ نشانه انجام نشدن است
اروجی ادامه داد: باید مکانیزمی تعریف شود که گردشگر براساس آن و از طریق سایت میراث فرهنگی با اعتماد محصولی را انتخاب کند و اگر آن امکانات به او ارائه نشد، بتواند از آن متولی گردشگری شکایت کند. اگر این اتفاق بیفتد بهترین راه توسعه گردشگری است، ولی اینکه سفرهای تخصصی‌ای را برای کودکان تعریف کنیم، از نظر من به‌هیچ وجه درست نیست؛ چراکه اهداف مختلفی در انتخاب مقصد سفر همچون اقلیم و بودن خانواده در آن مکان برای افراد وجود دارد.
اردشیر اروجی در پایان درباره برنامه تازه‌ای که در آن همه رویدادهای گردشگری گنجانده شده و سازمان میراث فرهنگی خبر بهره‌برداری از آن در ماه‌های آتی را داده است؛ گفت: اولا باید بگویم کار بزرگ نشانه انجام نشدن است و ما از چنین طرح‌هایی زیاد شنیده‌ایم. اگر قرار باشد چنین برنامه‌ای به بهره‌برداری برسد؛ ابتدا باید آن را در استان‌هایی همچون اصفهان و شیراز امتحان کرد و اگر جواب داد، آن را برای استان‌های دیگر معرفی کنیم. متاسفانه ما هنوز متوجه نشدیم که امروز برای جذب گردشگران داخلی و خارجی باید به‌صورت مینیاتوری عمل کرد و این کارهای شعارگونه و کلی گویی جواب نمی‌دهد. اگر قرار است توسعه گردشگری در جایی اتفاق بیفتد باید تمام نهادهای گردشگری با هم هماهنگ کار کنند و جلو بروند؛ ولی ما هنوز حتی سایتی نداریم که آمار گردشگران داخلی و خارجی را به‌طور دقیق ارائه داده باشد.
