سقف موزه ملی قرآن آب می‌دهد/۸۰ درصد نسخ خطی آسیب دیده‌اند

به گزارش خبرنگار ایلنا، اخیراً سیدمحمد رضا فاضل ‌هاشمی (رئیس اداره مخطوطات کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی) با اشاره به وضعیت نامناسب نسخ خطی قرآن در کتابخانه‌های کشور گفته بود: به غیر از کتابخانه ملی، کتابخانه آستان قدس رضوی و کتابخانه آیت‌الله مرعشی که تلاش کرده‌اند در سال‌های اخیر وضعیت نگهداری نسخ خطی و تأمین امکانات مورد نیاز برای این امر را ارتقا دهند، دیگر کتابخانه‌های موجود در کشور عموماً شرایط مناسبی برای نگهداری نسخ خطی قرآن ندارند. البته این وضعیت برای تمامی نسخ خطی موجود در کشور صدق می‌کند، اما نسخ خطی قرآن به دلیل اهمیت کتابت و تذهیب‌هایی که در این دسته از آثار به کار رفته است، از اهمیت بیشتری برخوردارند.

او همچنین خاطرنشان ساخته بود: شرایط فعلی برای نگهداری این دسته از منابع شرایط نامناسبی است که هر لحظه امکان دارد منجر به نابودی اثر شود. به غیر از کتابخانه‌ها، اماکن مقدسه مانند آستان مقدس امامزادگان که معمولاً این نوع نسخ خطی در آنجا نگهداری می‌شود نیز از شرایط مطلوبی برخوردار نیستند.

در همین زمینه، امیر لهراسبی (مدیر موزه‌ی ملی قرآن) در گفتگو با ایلنا گفت: موزه ملی قرآن طی هفت، هشت سال گذشته آن چنان که باید و شایسته‌ی یک موزه‌ی ملی است، نبوده. دلیل این عدم توجه را من هم واقعاً نمی‌دانم اما از زمانی که من به سمت مدیریت این موزه منصوب شده‌ام سعی کرده‌ام به‌طور کاملاً جدی پیگیری‌های لازم انجام شود و مصمم هستم به سمتی برویم که بتوانیم یک ریل‌گذاری مناسبی داشته باشیم تا کشور ایران، به عنوان ام‌القرای جهان تشیع یک مجموعه‌ی مسنجمِ قرآنی دارا باشد و تخصصاً به عنوان موزه ملی قرآن به جمع‌آوری و ضبط و نگه‌داری صحیح از نسخ قرآنی بپردازد.

او اضافه کرد: متأسفانه چنین اراده‌ای در رده‌های دیگر وجود ندارد و چنین کاری یک نفره قابل انجام نیست. ۵۰ درصد حل مشکلات به این برمی‌گردد که منابع ما در دسترس باشند. وقتی منابعی وجود ندارد هرقدر هم که طرح و برنامه داشته باشیم این‌ برنامه‌ها در بروکراسی اداری گیر می‌کنند و نمی‌توان فعالیت جدی‌ای انجام داد.

او با اشاره به اصلی‌ترین مشکلی که نسخ خطی موزه ملی قرآن با آن مواجه‌اند، اظهار داشت: ساختمان موزه باتوجه به اینکه در عمق ۱۵ متری زمین واقع شده، رطوبت بسیار زیادی دارد؛ به نحوی که در فصل سرما وقتی باران می‌بارد از سقف‌های موزه آب می‌چکد و آثار با اوضاع بحرانی‌ای مواجه هستند.

مدیر موزه ملی قرآن، درخصوص میزان آسیبی که به نسخ خطی این موزه وارد آمده، بیان کرد: رطوبت یکی از علل آسیبِ نسخ خطی موزه است. طی گزارشی که من چند روز پیش از امین اموال فرهنگی موزه گرفتم، حدود ۸۰ درصد آثار موزه ملی قرآن و نسخ خطی آن نیازمند مرمت هستند. ما با سازمان میراث فرهنگی رایزنی‌های زیادی انجام داده‌ایم و اخیراً به یک جمع‌بندی رسیده‌ایم و قرار شده سازمان میراث فرهنگی، بحث رطوبت موزه را پیگیری کند و جلوی آن را بگیرد.

او افزود: وقتی یک مجموعه‌ی فرهنگی، ۸۰ درصد آثارش گرفتارِ چنین وضعیتی هستند، بنابراین برای خروج از این وضعیت، یک عزم جدی می‌طلبد؛ چراکه هم موضوع بر سر قرآن است و هم این آثار، میراث مکتوب ما هستند. از طرفی، ما به عنوان میراث فرهنگی در قبال نگهداری و حفاظت از این آثار وظیفه‌ای داریم که تجربه‌ی سال‌های اخیر نشان می‌دهد وقعی به آن داده نشده.

لهراسبی با گله از بودجه‌ی ناچیزی که به موزه‌ی ملی قرآن اختصاص یافته، گفت: متأسفانه بودجه‌ای که برای موزه درنظر گرفته شد، حدود ۱۰ میلیون تومان است که بسیار ناچیز است. ولی پیگیر هستیم که بسنجیم به اندازه همین مقدار بودجه چقدر کار می‌توان انجام داد. من همچنان به دنبال جواب این سؤال هستم که بالاخره تکلیف موزه ملی قرآن چیست و جایگاه موزه ملی قرآن، در جغرافیای موزه‌های ملی کشور که چند تا هم بیشتر نیستند، کجاست؟

او در پاسخ به این سؤال که آیا برآوردی صورت گرفته که موزه به چه میزان بودجه‌ای نیاز دارد یا نه؟ گفت: چنین کاری از سوی ما نشده چراکه اساساً مدیر موزه قرآن هیچ اختیاری از خود ندارد تا چنین برآوردهایی را انجام دهد. این مسئله، معلول آن است که ما درخواست خود را به اداره کل موزه‌ها ارسال کنیم و آن‌ها کارشناسان خود را برای انجام بررسی‌ و برآوردهای لازم به موزه بفرستند.

او در پایان با اشاره به فعالیت‌های اخیر گفت: طی ماه‌های گذشته، بیش از ۲۰ جلد نسخه لاتین قرآن توسط آقای اکرمی کتابت شده که ایشان به موزه اهدا کردند. همچنین نمایشگاهی از آثار اهدایی موزه تا پایان ماه رمضان در موزه برقرار است که علاقه‌مندان می‌توانند با مراجعه به موزه از این نمایشگاه دیدن کنند.