سعید صادقی:
حس واقعی رزمندگان را در عکسهایم ثبت کردم
آیین گشایش نمایشگاه عکسِ «ساکنان دل» با مجموعه آثاری از سعید صادقی و با حضور اهالی فرهنگ و هنر کشور، در گالری فرشته برگزار شد.
به گزارش ایلنا، عصر جمعه چهارم خرداد ماه به مناسبت گرامیداشت آزادسازی خرمشهر در سوم خرداد ماه 1361 مراسم افتتاحیه نمایشگاه «ساکنان دل» در گالری این مجموعه فرهنگی ـ هنری برگزار شد. «ساکنان دل» با محوریت دفاع مقدس مجموعهای از عکسهای سعید صادقی را شامل میشود که در دوران هشت سال دفاع مقدس به ثبت رسیدهاند. عکسها گاهی آنقدر واقعی به نظر میرسند که گویی آن لحظه تجربهای ملموس بوده و گاهی هنر و جنگ آنگونه به هم پیوند میخورند که محوِ تصویری میشویم که از لنزِ دوربینِ نگاهی هنرمندانه به دیوارهای گالری رسیدهاند.
سعید صادقی که خود بیش از همه بر پاکی قلب و صداقتِ باورهای رزمندگانِ هشت سال دفاع مقدس تاکید دارد، همین نکته را دلیلی دانست بر انتخاب «ساکنانِ دل» برای عنوان این نمایشگاه و گفت: رزمندگان جبهههای دفاع مقدس زیباترین قلب ها را داشتند؛ کسانی که تعلق خاطرشان به این آب و خاک آنها را به دفاع تمام و عیار از میهن واداشت. طبیعتاً این حجم از پاکی و صداقت از چشمانِ مخاطبانِ این عکسها نیز دور نمیماند و جوانان امروز که حتی زمان جنگ را لمس نکردهاند با دیدنِ این تصاویر ارتباط روحی خاصی با آنها برقرار میکنند. تلاش من نیز به عنوان عکاس همین بود، که حس واقعی این رزمندگان که از قلبهایشان بر میآمد را ثبت کنم. باورها و اعتماد بسیجیهای هشت سال دفاع مقدس پاک بود. چهرههایی که در این عکسها میبینیم اکثراً جوانان و نوجوانانی هستند که بر اساس همان اعتقادات پاکشان به سوی جبهههای جنگ رهسپار شدند. باورهایی که از احساس تعلق آنها به این آب و خاک نشأت میگرفت. این رزمندگان کسانی بودند که هم باورهای اعتقادی داشتند و هم ایمانِ قلبی. در واقع با توجه به میزان امکانات و تسهیلات نظامی ایران و در مقابل حمایت قدرتهای جهان از ارتش عراق در آن زمان، همین باورهای صادقانه بود که دشمن را از پای درآورد و دفاع مقدس را جاودانه کرد. حقیقت این است که ما یکی از هولناکترین چهرههای جنگ را در آن سالها تجربه کردیم اما تابش نورِ همبستگی که با صداقت قلبِ این رزمندگان همراه شد مرزهای ایران را از گزندِ بیگانگان حفظ کرد. این عکسها به نوبه خود شاید بخشی از لایههای هویت ملی ما را به نمایش بگذارند؛ مفاهیمی چون ایثار، فداکاری، همبستگی، از خود گذشتن و باورهای راستین.
شهیندخت مولاوردی (حقوقدان و پژوهشگرِ امور زنان) نیز به تماشای «ساکنان دل» آمده بود. او تصاویر ثبت شده در این عکس ها را یادآورِ جانفشانیهایی دانست که آرامش و امنیت امروز ما مدیون آن است: این نمایشگاه با عنوان «ساکنان دل»، مجموعه آثاری است از سعید صادقی، که صحنههایی از هشت سال دفاع مقدس و حماسه آزادسازی خرمشهر و عملیات بیتالمقدس را به تصویر کشیده است. به اعتقاد من هر کدام از این عکسها پیام و حال و هوای خاص خود را دارند ولی در مجموع تمامی این تصاویر یادآور این نکتهاند که ما آرامش و امنیتِ امروزِ خود را مدیون جانفشانیها و فداکاریهای چه کسانی هستیم. صرفِ نظر از چهره سیاهِ جنگ که قابل انکار نیست، به رغمِ تمامی کمبودهایی که وجود داشت، همبستگی و همدلی مردم در دوران هشت ساله جنگ تحمیلی خاطره ساز و ماندگار شد. در حقیقت، با وجود اختلاف سلیقههایی که ممکن بود وجود داشته باشد اما همه مردم در یک موضوع اتفاق نظر داشتند و آن منافع ملی؛ حول محورِ دفاع از تمامیت ارضی کشور بود. به نظر من این نکته که در عکسهای این نمایشگاه نیز مشهود است باید برای تمامی دورانها، الگویِ فکری و رفتاری در جامعه ما باشد.
مجید ملانوروزی (مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی) نیز از دیگر چهرههای حاضر در این آیین بود. ملانوروزی عکسهای این نمایشگاه را تصاویری هنرمندانه دانست که حسِ نوستالژیکی از آن روزها را به مخاطب منتقل میکنند؛ تصاویری که ترکیبی از مظلومیت و شجاعت رزمندگان است. او گفت: سعید صادقی از معدود عکاسانی بود که در دوره هشت سال دفاع مقدس در خط مقدم حاضر میشد تا مهمترین و بهترین تصاویر را از آن لحظات ثبت کنند. آزادسازی خرمشهر نیز از نقاط عطف تاریخ معاصر ایران به شمار میرود و بسیار حائز اهمیت است. ما امروز پس از گذشت بیش از سی سال تنها با همین تصاویر ثبت شده است که میتوانیم به صورت مستند و تاریخی درباره آن روزها صحبت کنیم. به اعتقاد من این عکسها میتوانند بخشی از پیکره تاریخ معاصر ایران باشند و بالطبع سعید صادقی و دیگر عکاسان حوزه دفاع مقدس از این منظر نقشی شایان تقدیر در تثبیت این برهه از تاریخ معاصر ایران داشته و دارند. عکسهای این نمایشگاه کاملا هنری هستند به این معنا که با نگاهی کاملا هنرمندانه ثبت شدهاند. به علاوه این عکسها به گونهای گرفته شدهاند که گویی خودِ عکاس نیز جزئی از گروه رزمندگان بوده است. از سوی دیگر این تصاویر تداعی گرِ ترکیب خاصی از مظلومیت، شجاعت و ایثار حاکم بر فضای جبههها است و حسِ نوستالژیک اثرگذاری را به مخاطب منتقل میکند. به خاطر دارم که در آن دروه عکاسان معدودی بودند که به مقوله عکاسی جنگ نگاه حرفهای و در عین حال هنرمندانه داشتند و در این میان سعید صادقی یکی از بهترین آنها بود.
سیدمصطفی هاشمی طبا نیز از دیگر میهمانانِ گالری فرشته بود تا نظاره گرِ عکسهایِ این نمایشگاه باشد. هاشمی طبا که به گفته خود، آشناییاش با سعید صادقی به سالهای دور و اواخر دهه 50 خورشیدی باز میگردد، عکسهای این هنرمند را گویایِ بسیاری از زوایای جنگ تحمیلی دانست و گفت: فعالیتهای سعید صادقی به عکسهای این نمایشگاه ختم نمیشود؛ من ایشان را از پیش از انقلاب و از سال 1356 میشناسم. در سالهای دفاع مقدس نیز عکسهای سعید صادقی از جبهههای جنگ و حال و هوای آن در بسیاری از روزنامههای کشور به چاپ میرسید و مورد توجه قرار میگرفت. به اعتقاد من سعید صادقی برای ثبت این تصاویر فداکاریهای بسیاری میکرد چرا که به عنوان یک عکاس هیچگونه وسیله دفاعی نداشت و کاملاً در معرض خطر بود. عکسهای سعید صادقی گویای بسیاری از نکات و زوایای جنگ تحمیلی است؛ به ویژه نمایانگرِ مظلومیت، شجاعت و دلاوری رزمندگان دفاع مقدس است. آشنایی با این هنرمند افتخاری برای من است و بسیار خرسندم که امروز در نمایشگاهی از آثار او حضور دارم.
در این مراسم؛ سیدمحمد بهشتی، احمد محیط طباطبایی، لیلی گلستان، علیرضا سمیع آذر، ابراهیم حاتمی کیا، هدایت الله بهبودی، مسعود فروتن و .... نیز حضور داشتند.
«ساکنان دل» تا دوازدهم خرداد ماه میزبان علاقمندان خواهد بود.