در مراسم بزرگداشت روز جهانی موزه و هفته میراث فرهنگی مطرح شد:
جامعهای که دچار آلزایمر است هیچ کارکردی ندارد/راهاندازی موزههای تراپیوسته در دستور کار+تصاویر
مراسم بزرگداشت روز جهانی موزه و هفته میراث فرهنگی با شعار "ارتباطات خلاق و نوین موزهها، رویکردهای جدید و مخاطبین جدید" در محل موزه ملی ایران برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، محمدرضا کارگر (مدیرکل موزهها) در ابتدای این مراسم با بیان اینکه "از وضعیتی که امروز موزه و موزهداری در کشورمان و سراسر جهان دارد خوشحالیم"، گفت: با مرر 300 سال تاریخ موزهداری جهان شاهد یک وضعیت مطلوب هستیم. موزه از مهمترین ارکان فرهنگی جامعه و معیار توسعه است. در واقع موزه هم محصول توسعه است و هم موجب آن.
کارگر ادامه داد: اگر وضعیت بشری را تصور کنیم، معتقدم که اگر موزهها نبودند بسیاری از علوم هم امکان خلقشان نبود. چگونه هنر یا معماری میتوانست شکل بگیرد اگر مکاتب هنری و پیشینه قبل خود را نمیدانست؟ ما چگونه میتوانستیم جامعه متنوع فرهنگی در جهان داشته باشیم بدون موزههایی که بتوانند این میراث را برای آینده جامعه حفظ کنند.
مدیرکل موزهها تصریح کرد: اگر انسانی را تصور کنیم که تمام اعضایش کار میکند و فقط دچار آلزایمر شده، متوجه میشویم که این انسان هیچ تاثیری در جامعه ندارد و چیز را موجب نمیشود. به همان نسبت، جامعهای که دچار آلزایمر است هم هیچ کارکردی ندارد. در مقابل، موزهها دایم تلاشها و دستاوردهای انسان را به یادمان میآورند. جامعهای را تصور کنید که گذشتهاش را به یاد نیاورد یا براساس نقل قول اشتباه دچار چه فاجعهای خواهد شد. موزهها امروز در تمام ارکان جامعه حضور داشته و هر علم و صنعت و هنری نیاز به حفظ گذشته خود دارد.
کارگر با بیان اینکه امروز کاملا این نیاز احساس می شود و موزهها خودجوش و براساس نیاز اجتماعی شکل میگیرند، گفت: در بسیاری از روستاها افراد آثار تاریخی خانوادگی خود را به صورت خودجوش در یک موزه جمع میکنند که تبدیل به کانونی برای دورهمی و هم اندیشی میشود. بعد ما متوجه شده و سراغشان میرویم که مجوز دهیم. امروز جامعه ایرانی به این نیاز رسیده که در حفظ هویت خودش بدون نیاز جدی به حمایت دولت بکوشد و این حفظ هویت در قالب راهاندازی موزه شکل میگیرد.
کارگر خاطرنشان کرد: پا به عرصهای گذاشتیم که رشد موزهها نسبت به قدیم قابل مقایسه نیست. در موزهها خصوصی شاهد 120 درصد رشد هستیم و مدیران میراث فرهنگی استانها تائید میکنند که چقدر تقاضا از طرف بخش خصوصی و مجموعهدارها برای راهاندازی موزهها میشود. معتقدم حفظ و معرفی هویت احساس نیاز برای راهاندازی موزه است. جامعه باید خودش هویتش را حفظ کند و این آغاز یک حرکت عمومی برای راهانداری موزههاست. بسیار خوشحالیم که جامعه ما در مقابل این تهدید فراموشی راه درستی انتخاب کرده چراکه موزه پاسخی است به نیاز به جاودانگی.
مدیرکل موزهها ادامه داد: اداره کل موزهها و معاونت میراث فرهنگی، تلاش دارد که به جایگاهی در عرصه موزهداری برسیم که در مقایسه با تاریخ خودمان و سایر کشورها کارنامه قابل قبولی داشته باشیم. امیدواریم بتوانیم به زودی افتتاح هزارمین موزه را جشن بگیریم.
کارگر همچنین با بیان اینکه امسال سه نمایشگاه خارجی از سه کشور داشتیم و این موضوع استمرار خواهد داشت، گفت: در ایجاد موزههای جدید تلاش دو چندان کرده و به آمار خوبی رسیدیم. در بازسازی و راهاندازی موزههای جدید نیر اقدامات خوبی انجام دادیم.
کارگر همچنین خبر داد: موزه ایران باستان بعد از 80 سال شاهد بازسازی جدید با رعایت آخرین استانداردها خواهد بود و امیدواریم سال آینده افتتاح شود. امیدوارم امروز سرآغازی برای تلاشهای جدید باشد.
محیط طباطبایی با تاکید بر اینکه مساله مشارکت و همراهی بسیار مهم است، گفت: با مشارکت بیشتر هر کاری پسندیدهتر است و این همان چیزی است که شورای بینالمللی به آن چشم دارد.
رئیس ایکوم یادآور شد: موزه تعاریفش در سال های مختلف متغیر بوده، به خصوص از زمان تشکیل ایکوم تعاریف جدیدی از موزه ارائه شده است. تغییرات فنی، اقتصادی و اجتماعی و... باعث شده که نگرش ما به موزه تغییر کند. امروز تعریف موزه به اجتماعیتر شدنش نزدیک شده است و به نقش موزه در توسعه و تعامل اجتماعی میپردازد. موزه فقط حفاظت از اثر مادی تاریخی نیست بلکه سعی در شناخت تفکر و اندیشه آدمها و نزدیک کردن آنها دارد. برای همین همه پدیدههایی که انسان خلق کرده در فضای موزهای قرار میگیرد.
محیط طباطبایی با تاکید بر اینکه نگاه موزهای داشتن یعنی کسانی که به آینده فکر میکنند، گفت: پس اندیشه موزه دچار این تغییر و تحول شده است.
رئیس ایکوم ایران همچنین خبر داد: امسال نشست جهانی ادواری کمیته موزه شناسی با عنوان موزه و تقدس در تهران برگزار میشود تا تعریف جدیدتری از موزهداری را فراهم کنیم. انتخاب تهران نه به دلیل شکل موزههای ماست بلکه به دلیل نگاه ایرانی به گذشته خودش ترسیم شده است.
محیط طباطبایی ادامه داد: موضوع تقدس فراتر از موزههای مذهب و دینی است و شامل فعالیت در موزه نوعی رفتار مذهبی و مقدس گونه است. این رفتار مقدس در امر موزهداری نشان از فضای خاص موزه در دنیا امروز است.
محمدحسن طالبیان (معاون میراث فرهنگی) در ادامه این مراسم گفت: امروز جمع شدیم به مناسبت روز جهانی موزه و هفته میراث فرهنگی که مقارن با روز بزرگداشت فردوسی و ایام ماه مبارک شعبان و رمضان است و ما این همه را به فال نیک میگیریم.
طالبیان با بیان اینکه آرزو دارم امسال بسیار بهتر از سالهای گذشته برای موضوع میراث فرهنگی باشد، گفت: در این هفته در تمام استانها برنامههایی داریم و برای حضور کودکان، حرفهمندان و جوامع محلی برای معرفی هرچه بیشتر میراث فرهنگی تلاش میکنیم.
معاون میراث فرهنگی با اشاره به اینکه تنوع موزههای ایجاد شده نشان میدهد که چقدر موضوع مختلف داریم از صنعت و مردمشناسی گرفته تا طبیعی و اصناف و موزههای هنری جدید مثل موسیقی و سینما و... گفت: این تنوع نشان میدهد که رشد موزههای ما به سمت تحقق شعار امسال روز جهانی موزهها میرود. پس وقتی درباره میراث فرهنگی حرف میزنیم باید درباره جامعیت آن صحبت کنیم. حفظ و صیانت از میراث فرهنگی میتواند ما را به پایداری، خودباوری، امید، نشاط، صلح و به همه چیزهای خوب برساند.
طالبیان با اشاره به اینکه از سال 1977 و نامگذاری روز میراث فرهنگی، ایکوم هر سال یک شعار را پیشنهاد میکند تا فعالیتها هدفمند شود، گفت: امسال موضوع موزههای تراپیوسته، رویکردها و مخاطبان جدید در دستور کار قرار دارد. یعنی رفتن به سمت راهاندازی شبکههایی که میتوانند این پیوند را ایجاد کنند.
او با بیان اینکه موضوع تراپیوسته سال 2001 برای تحولات الکترونیک و دیجیتال به کار گرفته شد، گفت: امسال این بحث مطرح شده که موزهها هم باید چنین نگاه جدیدی داشته باشند. خوشبختانه از زمانی که آقای مونسان به عنوان عالیترین مقام این حوزه حضور پیدا کردهاند به مساله نرمافزار موزهها توجه ویژهای نشان دادهاند. این همصدایی دستور ایشان با شعار امسال ایکوم، کمک میکند که بخشی از اعتبارات امسال را به سمت توسعه نرمافزاری موزهها ببریم و مخاطبان موزهها را بیش از گذشته کنیم.
طالبیان تشریح کرد: در سال 97 کمتر موزهای را خواهید دید که صاحب وبسایت و ارتباطات مجازی نباشد. البته این مسائل جدا از بلیت الکترونیکی و حفاظت فیزیکی موزهها نیست و باهم اتفاق میافتند.
معاون میراث فرهنگی همچنین به ارائه گزارش عملکرد این معاونت در سال میراث فرهنگی 96 پرداخت و گفت: سال گذشته 22 هزار قلم شی ساماندهی شده، 60 هزار قلم شی در سیستم جام ثبت شده، بسیاری از مجموعهداران متقاضی شده و بسیاری دیگر هم مجوزشان آماده شده که در این سیستم قرار بگیرند، 98 هزار قلم شی کارشناسی و 13 هزار قلم شی مرمت شده است.
طالبیان با بیان اینکه تعداد زیادی نمایشگاه در سال گذشته در کشور برگزار شد، تصریح کرد: سال گذشته ما بعد از مدتها نمایشگاههایی در سطح بالا برپا کردیم که سابقه نداشت و معتقدم نگاه فراگیر به ما کمک میکند تا این مسیر را ادامه دهیم. در این راستا، توافقهایی برای برگزاری چند نمایشگاه دیگر نیز کردهایم.
معاون میراث فرهنگی با بیان اینکه ما پیش از این در حوزه ارتباطات جهانی بسیار ضعیف بودیم و کرسیهای ایرانشناسیمان را از دست داده بودیم، به برگزاری کارگاههای آموزشی متعددی در سال گذشته اشاره کرد و گفت: با اینکه میدانم تعداد این کارگاهها کم بوده و فاصلهمان از استانداردهای جهانی هنوز زیاد است باید بکوشیم ارتباط بیشتری با مردم برقرار کرده و مشارکت مردم را بیشتر کنیم تا موضوع میراث فرهنگی فراگیر شود.
طالبیان خاطرنشان کرد: امیدوارم این سال، سالی باشد که در حوزههای نرمافزاری، دیجیتال و تجهیز الکترونیکی موزهها اقدامات خوبی انجام دهیم. تاکید میکنم معیار و ملاک ارزیابی موزهها در سال جاری این مساله خواهد بود و موزهای که امسال به سمت تجهیز الکترونیکی خود نرود از نظر ما کارش را خوب انجام نداده است.
طالبیان یایدآور شد: در زمینه حفاظت و مرمت بناها و آثار تاریخی برخی اخبار ناراحتکننده به گوش میرسید. در کنار آن کمبود اعتبارات و برخی تخریبها جزو مشکلات ما در سال گذشته بود که تلاش داریم این مشکلات را رفع کنیم. خوشبختانه اعتبارات در اسفندماه به دست ما رسید و برنامهریزی کردهایم براساس این اعتبارات تا پایان تابستان اقدامات قابل توجهی انجام دهیم.
معاون میراث فرهنگی با اشاره به انجام هزار پروژه مرمتی در سال گذشته گفت: احساس میکنم امسال میتوانیم دو هزار پروژه مرمتی قطعی داشته باشیم و در کنارش قطعا پروژههای مرمتی دیگری با همکاری سایر نهادها وجود خواهد داشت.
طالبیان با اشاره به سایر اقدامات انجام شده در حوزه میراث فرهنگی گفت: در این چند سال موتور ثبت آثار تاریخی شتاب بیشتری گرفته است همچنین در حوزه حریم آثار تاریخی قبلا هیچ کاری انجام نمیشد اما امسال اقدامات خوبی در این زمینه انجام گرفته است هرچند هنوز از این روند راضی نیستیم اما معتقدیم این امر در حال شتابگرفتن است. امسال هر کسی برای ثبت اقدام کند باید همزمان ثبت و حریم را انجام دهد.
طالبیان همچنین یادآور شد: تلاش داریم تا محوطهها و موزهها زنده شده و بهصورت مرتب مراجعه داشته باشند که این کار بسیار سختی است اما در این راستا تصمیم گرفتیم موزه ملی ایران با موزههای منطقهای و مراکز استانها متصل شده و به صورت یکپارچه نمایشگاههایی در آنها برگزار شود.
طالبیان تصریح کرد: قرار است موزه لوور پس از موزه ملی در استانهای دیگر هم بچرخد که پس از نمایش در اینجا نوبت بعدی متعلق به موزه خراسان است. معتقدیم اگر این کار انجام شود نشاط و زندگی محوطههای باستانی و تاریخی هم بیشتر میشود.
طالبیان در پایان اظهار امیدواری کرد: آرزو دارم در سال همه خبرها خوب باشد و دیگر خبر تخریب آثار تاریخی را نشنویم. همچنین امیدوارم بتوانیم مراسم روز جهانی موزه و هفته میراث فرهنگی را در شهرستان دیگری به جز تهران برگزار کنیم و این پیام را منتقل کنیم که ایران هر شهر و روستایش پایتخت میراث فرهنگی است.
در ادامه این مراسم از فعالان حوزه میراث فرهنگی تقدیر شد.
در بخش رسانه از خبرنگار ایسنا (سمیه ایمانیان)، خبرنگار سایت چمدان (مریم اطیابی) و خبرنگار فعال میراث فرهنگی (فاطمه علی اصغر) تقدیر شد.
در بخش مدیران موزه؛ کرم میرزایی، امید یزدانی و مریم فدایی تقدیر شدند.
در بخش مسئول موزههای استان؛ مرین الطافی، الهه خاکباز و عزیزالله میرمحمدی تقدیر شدند.
در بخش موزهداران؛ نفیسه گوهری، زینب صفایی و مهناز کوچک زایی تقدیر شدند.
در بخش راهنمای موزه؛ سهیلا امیری، رضا کوشکی و یاسر دوهزاری تقدیر شدند.
در بخش امین اموال؛ آذین ثباتی، ریحانه لسانی گویا، سیما طاهرمقدس و امید سرگزی تقدیر شدند.
در بخش مرمتگران برتر؛ منصوره نظارتی زاده، رسول روفه گر حق، صدیقه جعفرزاده و زهرا سلطانی تقدیر شدند.
در بخش موزه داران خصوصی؛ حسن مشکین فام، داریوش پبددی، خسرو رودانی، محمدعلی اردانی و محمدرضا اردانی تقدیر شدند.
در بخش کارشناسان فنی؛ محمدرضا امین، امین قربانی و حسن سلطانی تقدیر شدند.
در بخش یگان حفاظت؛ محمود عسگری حاتم آبادی، علیرضا احمدی و حسین میرزایی تقدیر شدند.
در بخش موزه غیر وابسته؛ علیرضا صادقی شهردار بروجن، محمد سهرابی، فائق فیاضی و محمد رکنی تقدیر شدند.
در این مراسم همچنین از محمدحسین عسگرپور تقدیر شد.