در گفت‌وگو با سفیر فرهنگی دیار مفرغ و تال و بلوط مطرح شد؛
صداوسیما کارهایی را که خودش تولید کرده هم، غیرقابل پخش اعلام می‌کند!
فرج علیپور می‌گوید چند وقت پیش یک برگه به پسرش داده بودند از تولیدات گره تال در صداوسیما که جلوی همه نوشته شده بوده غیرقابل پخش! کارهایی که خود سازمان برای تولیدشان هزینه کرده بود و حالا به عنوان غیرقابل پخش ثبت شده‌اند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، فرج علیپور، نوازنده کمانچه، خواننده و بداهه‌نواز موسیقی مقامی لرستان، دارنده نشان درجه یک هنری (معادل دکترا) و سفیر فرهنگی دیار مفرغ و تال و بلوط در کنار پسرانش مسلم و میلاد، اولی سرپرست گروه و نوازنده کمانچه و دیگری تنظیم‌کننده قطعات و نوازنده تار و سایر اعضای گروه موسیقی تال، امروز، جمعه 21 اردیبهشت ساعت 20:30 در سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی تهران روی صحنه می‌روند تا همچون سال‌های پیش با تمرکز بر زنان لر، آیین پوشیدن گُلوَنی (سربند لری) را در کنسرتی با عنوان جشن بزرگ دختران لر گرامی بدارند.
طبق آنچه رضا ساکی، روزنامه‌نگار و از پیگیران ثبت روزی به نام گلونی می‌گوید: گلونی تلفیقی از شعر و فرهنگ و موسیقی است. در لرستان وقتی کسی می‌میرد، روی جنازه‌اش گلونی می‌کشند. عروس هم که می‌شود، به او گلونی‌های رنگی می‌دهند... براساس یک ایده و به همت جمعی از دختران خرم‌آبادی، روز 26 اردیبهشت 1393 به عنوان روز گلونی نام‌گذاری و قرار شد هر سال بهار، دختران لر با به سر کردن آن، این پوشش اصیل و زیبا را به دیگران معرفی کنند.
فرج علیپور که کنسرت 21 اردیبهشت او، جشن بزرگ دختران لر نام دارد، در جواب این سوال که اصول و آدابی که از او روی صحنه می‌بینیم چقدر از موسیقی خطه لرستان گرفته شده و چقدر شخصی است، در رابطه با این تاثیر و تاثرات گفت: ما فرهنگ لرستان و آداب و رسومش را بسیار دوست داریم و معتقدیم باید سفیری برای استان‌مان باشیم. در حوزه موسیقی هنرمندان بسیاری داریم، چه نوازنده و چه خواننده که هر کدام تمرکزشان بر چیزی است که دغدغه‌شان است ولی من و خانواده‌ام تمام انرژی‌مان را بر حفظ فرهنگ و رسم و رسوم و آداب خطه خودمان گذاشته‌ایم؛ چه در شعر، چه در موسیقی، چه در پوشش و...
او در مورد اینکه نوآوری‌هایی که در گروه تال شاهدش هستیم در نسبت با این تاکید بر حفظ سنت چگونه تعریف می‌شود هم گفت: ما اگر زمانی سازی هم اضافه کرده‌ایم برای این بوده است که حجم موسیقی ارکسترمان را افزایش دهیم. به عنوان مثال اگر گیتار بیسی آورده‌ایم، برای این بوده که در خدمت سرنا و کمانچه قرار بگیرد و تاکید داریم که موسیقی فولکلورمان به هیچ عنوان صدمه نبیند. چه من و چه فرزندانم همیشه این مسئله را به خودمان گوشزد می‌کنیم که آنچه در دست ماست باید برای آیندگان حفظ شود.
علیپور به شوخی ادامه داد: الان در لرستان، بچه‌های کوچک دیگر لری که حرف نمی‌زنند هیچ، فارسی هم حرف نمی‌زنند و به سراغ انگلیسی رفته‌اند. من در خانه از روز اول با بچه‌هایم لری صحبت کرده‌ام و نوه‌هایم هم الان همین طورند، با وجود این که مادرهای بعضی‌شان لر نیستند.
چند وقت پیش یک برگه به پسرم داده بودند از تولیدات ما در صداوسیما، جلوی همه نوشته بودند غیرقابل پخش! کارهایی که خود سازمان برای تولیدشان هزینه کرده بود و حالا به عنوان غیرقابل پخش ثبت شده‌اند.
این کمانچه‌نواز در مورد تاکیدش بر آیین گلونی در کنسرت‌های اردیبهشت‌ماه گروه تال که چندین سال است برگزار می‌شود هم توضیح داد: ببینید موسیقی من و شعرهایی که تا به حال خوانده‌ام برگرفته از همان آداب و رسوم و فرهنگ مردم است که از روستاها پیدا کرده‌ام و از قدیمی‌ها، چیزهایی که از یاد رفته بودند. من کلماتی پیدا کرده‌ام که خیلی از آدم‌های نسل جدید نه تنها نمی‌دانند ریشه‌شان چیست که معنی‌شان را هم نمی‌دانند.
او افزود: گلونی هم به همین صورت است. بعد از اینکه دوستان‌مان، زحمت کشیدند و ثبتش کردند، ما هم به پیشنهاد پسرم، مسلم در موردش آهنگ ساختیم.
او در مورد اینکه آیا تا به حال تلاش خودش و خانواده‌اش؛ مسلم و میلاد علیپور برای حفظ این فرهنگ و آداب و رسوم از سوی جایی مورد حمایت قرار گرفته است یا خیر گفت: ما حمایت که نمی‌شویم، هیچ، مشکلاتی هم برایمان به وجود می‌آورند. تمام کارهایی که می‌کنیم حاصل تلاش خودم، بچه‌هایم و دوستانی است که با ما همکاری می‌کنند. وگرنه هیچ ارگانی، هیچ کمکی به ما نمی‌کند. البته که جا دارد از حمایت همشهری‌ها و هم‌استانی‌هایم تشکر کنم، که تا به حال هیچ وقت تنهایمان نگذاشته‌اند. همیشه در سالن هم گفته‌ام؛ اول خدا و بعد این مردمند که به ما کمک می‌کنند.
او در جواب اینکه آیا می‌توان این اتفاق را حاصل مذمت کردن هنر دولتی از سوی برخی هنرمندان و سوءاستفاده همه دولت‌ها در همه این سال‌ها از این موضوع برای شانه خالی کردن از مسئولیت خود و به دست فراموشی سپردن وظایفشان در حمایت از هنرمندان دانست یا خیر هم گفت: الان هر کسی باید هزینه خودش را خودش دربیاورد و از طرف هیچ کجا ساپورت نمی‌شود. یک زمانی یک سری کارهای مناسبتی در صداوسیما ضبط می‌شد و گاهی ما را هم خبر می‌کردند، ولی آن را هم جمع کرده‌اند، یا به شکلی محدود به عده‌ای خاص می‌سپرند. الان نزدیک پنج، شش است که خودِ من کارهایم از صداوسیما پخش نمی‌شود. چند وقت پیش یک برگه به پسرم داده بودند از تولیدات ما در صداوسیما، جلوی همه نوشته بودند غیرقابل پخش! کارهایی که خود سازمان برای تولیدشان هزینه کرده بود و حالا به عنوان غیرقابل پخش ثبت شده‌اند. بالاخره ما کارمان را کرده‌ایم و در دسترس مردم هم هست چه آن‌ها از تلویزیون پخشش کنند و چه نکنند، فعلا هم لِکِ لِکی (حرکتی آهسته) می‌کنیم تا ببینیم بعدا چه می‌شود.
من خیلی خوشحالم که موسیقی‌مان این قدر گل کرده و این قدر طرفدار دارد که بهترین تلویزیون‌های دنیا پخشش می‌کنند ولی چرا تلویزیون خودمان کار ما را ضبط و پخش نمی‌کند؟! وقتی این‌ها این کار را نمی‌کنند، یک غریبه می‌آید انجامش می‌دهد، غریبه هم که خودش، به میل خودش و بدون درخواست ما می‌آید، باید به داخلی‌ها جواب بدهیم که چرا آمده!
علیپور افزود: ما هر جا برویم هم، همین موسیقی را که در ایران اجرا می‌کنیم، اجرا خواهیم کرد. کنسرت خارج از کشور هم که می‌رویم همین را اجرا می‌کنیم. ما مردِ سیاست نیستیم! هر کس دیگری هم که بیاید همینیم، ساز می‌زنیم و کنسرتی می‌دهیم که زندگی‌مان بچرخد. من هم می‌توانستم مثل خیلی‌ها، خیلی زودتر از این داستان‌ها از ایران بروم ولی چون وطنم را دوست دارم، نمی‌توانم در هیچ جای دیگری زندگی کنم. هر کجا هم رفته‌ام، موسیقی‌ام را اجرا کرده‌ام و برگشته‌ام.
او ادامه داد: ما در آلمان برنامه داشتیم، در برلین، آمدند فیلمبرداری کردند و بردند در شبکه‌هایشان پخش کردند. من خیلی خوشحالم که موسیقی‌مان این قدر گل کرده و این قدر طرفدار دارد که بهترین تلویزیون‌های دنیا پخشش می‌کنند ولی چرا تلویزیون خودمان کار ما را ضبط و پخش نمی‌کند؟! وقتی این‌ها این کار را نمی‌کنند، یک غریبه می‌آید انجامش می‌دهد، غریبه هم که خودش، به میل خودش و بدون درخواست ما می‌آید، باید به داخلی‌ها جواب بدهیم که چرا آمده! یعنی این‌ها خودشان پیش‌قدم نمی‌شوند و انتظار دارند هیچ کس دیگری هم این کار را انجام ندهد. من کار موسیقی‌ام را انجام می‌دهم و هیچ موقع هم نه می‌خواهم عضو شورا شوم، نه نماینده مجلس، نه وزیر و وکیل، من فقط کمانچه می‌زنم و می‌خوانم. یعنی کارم همین است.
میلاد علیپور، تنظیم‌کننده قطعات و نوازنده تار نیز در مورد کنسرت گلونی گفت: از ویژگی‌های کنسرتی که 21 اردیبهشت روی صحنه خواهیم برد، می‌توان به حضور همخوان‌های خانم اشاره کرد و اینکه در این سری از کنسرت‌ها تمرکز تال بر حضور خانم‌ها است.
او در مورد تاکید گروه تال بر حفظ آیین‌ها و سنت‌ها هم توضیح داد: ما همگی بر این نکته تاکید داریم که به عنوان مثال اگر می‌خواهیم چیز نویی در کنار قلعه فلک‌الافلاک بسازیم، اول باید خود قلعه را به خوبی و درستی حفظ کنیم و هنگام ساختن آن چیز نو به این نکته دقت کنیم که قلعه آسیبی نرسد و در واقع این چیز جدید در خدمت آن قلعه قدیمی باشد، نه برعکس. پس ما همیشه اصالتمان را حفظ می‌کنیم، یعنی اگر گیتاربیس هم داریم از نوازنده‌اش می‌خواهیم از آکوردهای پاپ استفاده نکند. در واقع حضور او برای همساز شدن با هیجانی است که از تماشاگران می‌گیریم و برای افزایش حجم صدای ارکستر و قرار نیست کار عجیب و غریبی انجام دهد.
مسلم علیپور، سرپرست گروه تال و نوازنده کمانچه نیز گفت: فکر می‌کنم این ششمین یا هفتمین سالی باشد که کنسرت گلونی را برگزار می‌کنیم. وقتی رضا ساکی به ما گفت که می‌خواهد روزی را به نام گلونی ثبت کند، پیشنهاد برگزار کردن کنسرتی در نسبت با آن از طرف من و گروه تال داده شد. من به شکل کلی دوست دارم آنچه را فرزندانمان حتی نامش را نمی‌دانند زنده نگه داریم.
او در جواب این سوال که چرا چنین کنسرتی را در خرم‌آباد و منطقه لرنشین برگزار نمی‌کند هم توضیح داد: خیلی‌ها می‌پرسند چرا در لرستان برگزارش نمی‌کنید؟! یک بار در لرستان برگزار کردیم و فیلمی پخش شد که به واسطه‌اش مدعی شدند مخاطبانمان حجابشان را رعایت نکرده‌اند. وگرنه ما خودمان دوست داریم کنسرت گلونی را در خود منطقه و در خود خرم‌آباد برگزار کنیم. ولی مجبوریم در تهران روی صحنه ببریمش چون راحت‌تر مجوز می‌گیریم.
علیپور ضمن اعلام این خبر که ظاهرا قرار است تابستان سال جاری کنسرتی در بروجرد از شهرهای استان لرستان داشته باشند در مورد آنچه در کنسرت 21 اردیبهشت گروه تال در سالن میلاد نمایشگاه خواهیم شنید، گفت: هشت قطعه جدید از کارهای پدر که هیچ وقت روی صحنه اجرایشان نکرده بود انتخاب کرده‌ایم، کارهایی که در آلبوم‌هایش هست ولی هیچ‌گاه در کنسرت‌هایش نبوده است. آهنگ‌هایی شاد و پرانرژی با محوریت زنان و هچنین سولوی کمانچه، سولوی سه پا و دو پا که پدر همراه با نوازنده سرنا اجرا خواهد کرد.
او در مورد برنامه‌های آینده گروه تال هم گفت: برنامه بعدی ما در تابستان در تالار وحدت خواهد بود. شهر تهران به میزبانی از گروه تال در سه مقطع زمانی در هر سال عادت کرده است، یکی همین کنسرت گلونی در بهار، دیگری کنسرتی در تابستان در تالار وحدت و سومی کنسرت‌مان به مناسب شب یلدا.
گفتگو: نرگس کیانی
