مهرگان ادب و علم برگزیدگانش را شناخت

به گزارش خبرنگار ایلنا، برگزیدگان دوره ۱۸ و ۱۹ جایزه مهرگان در بخش ادب و علم معرفی شدند.

اسامی برگزیدگان تحسین‌شده و تقدیری‌های این جایزه در بخش رمان و مجموعه داستان به این شرح است:

برگزیده بخش رمان: «این سگ می‌خواهد رکسانا را بخورد» قاسم کشکولی

تحسین شده‌ها: «کوچه ابرهای گمشده» کوروش اسدی، «فراموشی» جواد پویان

شایسته‌های تقدیر: «گلوگاه» نوشته طیبه گوهری و «افغان‌کشی» از محمدرضا ذوالعلی

برگزیده بخش مجموعه داستان: «نوبت سگ‌ها» از سروش چیت‌ساز

تحسین‌شدگان: «بیدار نشدن در ساعت نمی‌دانم ساعت چند» از احمد آرام، «لب‌خوانی» از ابوذر قاسمیان

شایسته‌های تقدیر: «خانه کوچک ما» نوشته داریوش احمدی و «گنبد کبود» نوشته کوروش اسدی.

همچنین از رضا براهنی به‌خاطر یک عمر تلاش در عرصه نوشتن تقدیر شد.

متن بیانیه هیأت داوران جایزه مهرگان ادب دوره‌های هفدهم و هجدهم - سالهای 95-1394 در بخش داستان کوتاه نیز منتشر شد.

در این بیانیه آمده است: هیأت داوران از میان 242 مجموعه داستان کوتاه که در سالهای 1394 و 1395 در ایران منتشر شده است، برندگان نهایی جایزه مهرگان ادب بخش داستان کوتاه را برگزیده است.

هیأت داوران اعتقاد دارد که چنانچه فضای حاکم بر ممیزی کتاب تغییر کند و محدودیت‌ها کاهش یابد، می‌توان امیدوار بود که مجموعه داستانهای درخشان‌تری چاپ و منتشر شود.

هیأت داوران در بخش مجموعه داستان کوتاه از میان هفت مجموعه داستان راه یافته به مرحله نهایی با اکثریت آرا مجموعه داستان نوبت سگ‌ها نوشته سروش چیتساز از نشر مرکز را به دلیل انتخاب زبان و لحن سنجیده، کاربست درست سازه‌ها و شگردهای داستانی، به کارگیری عنصر خیال برای چندسطحی نمودن لایه‌های داستانی، تنوع موضوعی و کشش داستانی همراه با باورپذیری و نگاه کاشفانه برآمده از مطالعه‌ای دقیق و بی‌قضاوت از انسان و واقعیت‌های جهان، به عنوان بهترین مجموعه داستان کوتاه انتخاب کرده و شایسته دریافت تندیس مهرگان ادب، جایزه نقدی و لوح تقدیر دانسته است.

هیأت داوران با اکثریت آرا مجموعه داستان بیدار نشدن در ساعت نمیدانم چند نوشته احمد آرام از نشر نیماژ را به دلیل برخورداری از زبان و نثری روان همراه با کاربست صحیح سازه‌های داستان، فضاسازی دقیق و سنجیده در فضایی ابهام‌آمیز، خیالگون و وهم‌آلود بیانگر زوال و از دست‌رفتگی و خیانت، با داستانی درخشان در انتهای اثر برخوردار از ساختاری منسجم، پیچیده و دیریاب اما قابل رمزگشایی و با پرداختن به بخشی از تاریخ مغفول‌مانده زیست‌بوم جنوب، به عنوان اولین مجموعه داستان تحسین شده هیأت داوران انتخاب کرده و شایسته دریافت لوح تقدیر مهرگان ادب دانسته است و مجموعه داستان لب‌خوانی نوشته ابوذر قاسمیان از نشر نگاه را به دلیل انطباق عنوان و ساختار اثر با موضوع داستانی و اجرای روایی که به ایجاد فرمی بدیع منجر می‌شود، فضاسازی، انتخاب لحن و زبان به قاعده و نو، صداقت در پرداخت شخصیت‌ها و رویدادها و پرداختن به موضوعاتی بکر که منجر به خلق مجموعه داستانی با وجه انسانی و اجتماعی شده است، به عنوان دومین مجموعه داستان تحسین شده هیأت داوران انتخاب کرده و شایسته دریافت لوح تقدیر مهرگان ادب دانسته است.

هیأت داوران مجموعه داستان خانه‌ی کوچک ما نوشته داریوش احمدی از نشر نیماژ به دلیل زبان و ساختار داستانی منسجم با رویکردی نو به ساخت و فرم، آمیزش ماهرانه‌ی فضای خیال و واقعیت، تعلیق و کشش داستانی و پرداختن به بخشی از رنج دیدگان جامعه، و نیز مجموعه داستان گنبد کبود نوشته زنده‌یاد کورش اسدی از نشر نیماژ به دلیل آشکار کردن وجوه پنهان ذهنیات و عواطف انسان با زبان و نگاهی شاعرانه، بی‌واسطه و بدون قضاوت، ترکیب متوازن واقع‌گرایی با خیال، طرح کردن رنج و تنهایی و دوری و سردی روابط انسانی، برخورداری از جهانبینی داستانی و پرداختن به موضوعات بکر اجتماعی، را به عنوان مجموعه داستانهای تقدیرشده جایزه مهرگان ادب انتخاب کرده و شایسته دریافت لوح تقدیر مهرگان ادب می‌داند.

متن بیانیه هیات داوران در بخش رمان نیز به شرح زیر است:

هیأت داوران مهرگان ادب از میان 285 رمان، نوولت و داستان بلند که در سالهای 1394 و 1395 در ایران منتشر شده است، برندگان نهایی جایزه مهرگان ادب بخش رمان را برگزیده است.

هیأت داوران اعتقاد دارد که چنانچه فضای حاکم بر ممیزی کتاب تغییر کند و محدودیت‌ها کاهش یابد، می‌توان امیدوار بود که آثار درخشان‌تری منتشر شود. گرچه از اواخر سال 1392 تا 1395 تا حدی از مشکلات و تنگناهای مربوط به ممیزی کتاب نسبت به سالهای قبل از آن کاسته شده بود، اما چندی است شرایطی خارج ازحیطه اختیار نویسنده و ناشر همراه با دیدگاه‌های متفاوت بررسان و بروز و ظهور سلیقه‌های موردی و گاه متضاد در اداره کتاب وزارت ارشاد، فضای سردرگم و پیچیده‌ا‌‌ی برای پدیدآورندگان آثار ادبی به وجود آورده است.

ادامه چنین وضعیت دشواری بی‌تردید بر خلق آثار ادبی اثرگذار خواهد بود. از یک سو نویسندگان انگیزه انتشار آثار خود را به دلیل دل‌نگرانی از تحمیل اصلاحیه‌هایی متعدد بر کتاب خود و یا عدم صدور اجازه انتشار آن از دست می‌دهند و از سوی دیگر شمارگان کتابها به علت آن که مخاطب می‌پندارد اثر اصیل نویسنده به دستشان نرسیده است روز به روز اندک‌تر می‌شود. در هر حال گزینش هیأت داوران مهرگان ادب محدود به بررسی آثار منتشر شده در طول دوره است.

در بخش رمان، نوولت و داستان بلند از میان هفت رمان راه یافته به مرحله نهایی هیأت داوران با اکثریت آرا رمان این سگ می‌خواهد رکسانا را بخورد نوشته قاسم کشکولی از نشر بوتیمار را به دلیل تسلط بر زبان و روایت، ارجاعات بینامتنی و استفاده از عنصر تکرار در جهت انسجام‌بخشی به ساختار رمان، طرح موشکافانه مسایل عمیق ذهن و روان انسان معاصر و روایت لایه‌های درهم تنیده پیرامون یک رویداد تا جایی که مرزهای واقعیت و خیال، عقل و جنون درهم فرو می‌روند و مسأله راوی به مسأله انسان معاصر گره می‌خورد، به عنوان بهترین رمان فارسی انتخاب کرده و شایسته دریافت تندیس مهرگان ادب، جایزه نقدی و لوح تقدیر دانسته است.

هیأت داوران همچنین با اکثریت آرا رمان کوچه ابرهای گمشده نوشته زنده‌یاد کورش اسدی از نشر نیماژ را به دلیل خلق اثری عمیق با به کارگیری شگردهای زبانی و داستانی، تصاویر درخشان و آشنازدا و انسجام و تعلیق، تبدیل مصداق‌های تاریخی اجتماعی به دلالت‌های داستانی، پرداختن به انسان و مسایل کوچک اما بغرنج او در هاله‌ای شاعرانه، به عنوان نخستین رمان تحسین شده هیأت داوران انتخاب و شایسته دریافت تندیس مهرگان ادب، جایزه نقدی و لوح تقدیر می‌داند.

ذکر این توضیح را ضروری می‌داند که به موجب آیین‌نامه اعطای جوایز مهرگان، جایزه نفر برگزیده مهرگان فقط به نویسنده زنده تعلق می‌گرفته است و در دو دهه گذشته نیز این آیین‌نامه رعایت شده است.

در این دوره به دلیل شایستگی رمان کوچه ابرهای گمشده و راه یافتن همزمان دو اثر زنده‌یاد کورش اسدی در بخش رمان و بخش مجموعه داستان مرحله نهایی جایزه مهرگان ادب، آیین‌نامه جایزه مهرگان با پذیرش یک استثناء جایزه‌ای معادل با نفر برگزیده به این اثر اهدا می‌کند.

هیأت داوران همچنین با اکثریت آرا رمان فراموشی نوشته جواد پویان از نشر نیلوفر را به دلیل شخصیت‌سازی و فضاسازی مناسب همراه با کشش و باورپذیری، پرداختن به موضوع مهاجرت با تعادل ظریف میان نگاه علمی جستجوگر و موتیف‌های عاشقانه، کاربست راوی اول شخص، سوم شخص، نامه‌ها، یادداشت‌ها، لحن محاورهای همراه با انسجام و تعلیق، به عنوان دومین رمان تحسین شده هیأت داوران شایسته دریافت لوح تقدیر مهرگان ادب می‌داند.

هیأت داوران رمان گلوگاه نوشته طیبه گوهری از نشر صداى معاصر را به دلیل نثر و زبان پاکیزه و روان، ثبت بخشی از وقایع ناگفته‌ی اجتماعی و نشان دادن تباهی هویت انسانی در اثری پرکشش، پیش بردن روایت از دو دیدگاه و تناسب روایت با نوع نگاه و دامنه‌ی دید هر یک از راویان، و نیز رمان افغان کِشی نوشته محمدرضا ذوالعلی از نشر پیدایش را به دلیل کاربست صحیح توصیف، شخصیت‌پردازی دقیق و به کارگیری گویشی محلی، فضاسازی خوب در داستانی رویدادمحور و پرداختن به موضوعی بکر و مسایل مغفول‌مانده مهاجران، به عنوان رمان‌های تقدیرشده جایزه مهرگان ادب انتخاب کرده و شایسته دریافت لوح تقدیر مهرگان ادب می‌داند. ‌

هیأت داوران مهرگان ادب: جواد اسحاقیان، مهدی غبرایی، علیرضا سیف‌الدینی، حسین آتش‌پرور، سیاوش گلشیری، لیال صادقی و ابوالفضل حسینی.

هیات داوران جایزه مهرگان در حوزه علم نیز جوایز خود را اهدا کرد

متن بیانیه داوران این بخش به شرح زیر است:

بیانیه هیأت داوران جایزه مهرگان علم در حوزه محیط زیست دوره‌های دوازدهم و سیزدهم - سالهای 95-1394 جایزه مهرگان علم (علم برای همه) که با پیشنهاد دبیرخانه جایزه مهرگان علم و تصویب هیات داوران، از سال 1385 به خاطر اهمیت حیاتی حفظ و حراست از محیط زیست ایران، جایزه مهرگان محیط زیست نیز نامیده می‌شود، اینک وارد سیزدهمین سال حیات خویش می‌گردد.

در طی سالهایی که جایزه مهرگان علم در حوزه محیط زیست برگزار شده زوایای مختلف مصایب و مشکالت محیط زیست ایران تا حد زیادی شکافته شده است اما شرایط این روزهای محیط زیست و آثار سوء آن بر زندگی روزانه بیشتر ایرانیان، ضرورت توجه به محیط زیست را دو چندان می‌کند. آسیب‌های ناشی از خشکسالی، سیل، هوای آلوده، ریزگرد، خشک شدن و آلوده شدن دریاچه‌ها، رودخانه‌ها و تالاب‌ها در این روزها گویا به مسأله‌ای عادی بدل شده است.  

هیأت داوران مهرگان علم در میانه این شرایط و اوضاع نابسامان، به سهم خود تلاش کرده با جستجوی کوشندگان بی‌ادعا و گمنام محیط زیست، معرفی برنامه‌های نوآورانه ترویجی و آموزشی و با نکوداشت چهره‌های تأثیرگذار و تشکلهای مردمی نقش مؤثری در ارتقای فرهنگ حفظ و نگهداری محیط زیست ایفا کند.  

هیات داوران اعتقاد راسخ دارد در صورتی که چهره‌های علمی و کارشناسان این رشته بر مطالعات خود بیفزایند و  حاصل کارهای تحقیقاتی و اجرایی خویش را به صورت کتاب و نشریه منتشر کنند؛ حرکت‌ها و تشکل‌های مردمی بیشتری با کمک نسل جوان -که در هر کشوری مایه امید به آینده است- ایجاد شود و رشد و توسعه یابد؛ مدیران و مسؤلان محیط زیست نیز به دور از مسایل حاشیه‌ای از فعاالن مردمی این عرصه حمایت کنند؛ می‌توان شرایط ناگوار امروز را تا حدی بهبود بخشید.

در این دوره علاوه بر بخش بهترین کتاب تألیفی و تشکل مردم نهاد برتر، بخش چهره تأثیرگذار محیط زیست  ایران با عنوان جایزه مهرگان علم “یک عمر تالش در عرصه محیط زیست” به یک شخصیت تعلق خواهد گرفت.  با بررسی‌های انجام شده در هیأت داوران و برگزاری جلسات اقناعی میان داوران مهرگان علم نامزدهای مرحله  نهایی جایزه مهرگان علم به شرح زیر انتخاب شدند:

بخش برترین کتاب تألیفی:

هیأت داوران مهرگان علم به اتفاق آرا کتاب اکولوژی و محیط زیست خودمونی نوشته آقای دکتر نصرت‌الله صفائیان از نشر معین را به دلیل دارا بودن زبان و بیانی ساده و کمک به آشنا کردن عموم مردم با محیط زیست به عنوان اثر برگزیده هیأت داوران شایسته دریافت تندیس مهرگان علم و لوح تقدیر می‌داند.

همچنین هیأت داوران مهرگان علم به اتفاق آرا کتاب راهنمای میدانی طبیعت‌گردی با گیاهان ایران نوشته آقای مجید اسکندری از انتشارات ایرانشناسی را به عنوان اثر تقدیر شده هیأت داوران شایسته دریافت لوح تقدیر مهرگان علم می‌داند.

بخش یک عمر تلاش در عرصه محیط زیست:

هیأت داوران مهرگان علم به اتفاق آرا آقای دکتر بهرام حسن‌زاده کیابی را به عنوان چهره تأثیرگذار در عرصه  محیط زیست ایران برگزیده و با عنوان یک عمر تلاش در عرصه محیط زیست شایسته دریافت تندیس مهرگان علم و لوح تقدیر می‌داند.  

هیأت داوران مهرگان علم همچنین به اتفاق آرا آقای سیدباقر موسوی را به عنوان چهره تأثیرگذار در عرصه محیط  زیست ایران انتخاب کرده و شایسته تحسین و دریافت لوح تقدیر مهرگان علم می‌داند.  

بخش برترین تشکل مردم‌نهاد:

هیأت داوران انجمن سبزگستران پاقالت؛ تشکل مردمی در نزدیکی المرد در جنوب استان فارس؛ را برای  فعالیت‌های مؤثر زیست‌محیطی، مقابله با بیابان‌زایی و ایجاد پارک جنگلی به وسعت چهار هکتار، کشت نهال و  گیاهان دارویی، ایجاد منطقه شکار ممنوع و احداث پاسگاه محیط‌بانی، علوفه‌رسانی، ساخت آب‌انبار و آبشخور  برای حیات وحش، جلب مشارکت جوامع محلی و آموزش آنها شایسته عنوان تشکل مردم‌نهاد برگزیده هیأت  داوران و دریافت تندیس مهرگان، جایزه نقدی و لوح تقدیر مهرگان علم می‌داند.

هیأت داوران همچنین گروه مردمی دیده‌بان استهبان فارس؛ تشکل مردمی در استهبان استان فارس؛ را برای  فعالیت‌های مؤثر زیست‌محیطی، نجات پرندگان مهاجر در چندین مرحله با حداقل امکانات، جلب مشارکت اهالی  روستای بستروم فارس برای نجات جان 1000 جوجه فلامینگوی گرفتار شده در آبگیرهای خشک شده پارک ملی  بختگان را شایسته عنوان تشکل مردم‌نهاد تحسین شده هیأت داوران و دریافت لوح تقدیر مهرگان علم دانست.

هیأت داوران مهرگان علم: اسکندر فیروز، هوشنگ ضیایی، عبدالحسین وهابزاده، محمد درویش، اسماعیل عباسی، مژگان جمشیدی و کاوه فیض‌اللهی.