یک هنرمند ایرانی ساکن نیویورک برای اولینبار در ایران نمایشگاه میگذارد
برای نخستینبار در ایران آثاری از کامران یوسفزاده (وای. زی. کامی) هنرمند ایرانی ساکن نیویورک در گالری آب انبار به نمایش درمیآید.
یاسمن متینفر (مدیر گالری آبانبار) در گفتگو با خبرنگار ایلنا دربارهی نمایشگاهی که برای نخستین بار در ایران برگزار میشود، گفت: برای این نمایشگاه، کارها بهگونهای انتخاب شدهاند که از تمام دورههای کاری هنرمند آثاری وجود داشته باشد. تعداد آثار به نسبت کارهایی که کامران یوسفزاده در طول فعالیت هنریاش خلق کرده، زیاد نیست ولی ۱۸ اثری که ما برای این نمایشگاه تدارک دیدهایم، شامل دورههای مختلف کاری این هنرمند است. جدیدترین کار این نمایشگاه مربوط به سال ۲۰۱۷ است و قدیمیترین کار به سال ۱۹۸۸ برمیگردد. تمامی آثار نیز برای فروش گذاشته میشود.
او با اشاره به سکونتِ هنرمند در نیویورک گفت: کامران یوسفزاده، در روز افتتاحیهی نمایشگاه در ایران حضور خواهد داشت و فردای آن روز، به نیویورک بازمیگردد؛ به همین خاطر در برنامههای ما، مراسم سخنرانی پیشبینی نشده، ولی از کتاب هنرمند که با همکاری نشر هنر معاصر منتشر شده، رونمایی خواهد شد. این کتاب کاملترین کتابی است که تا به حال، در ۴۰۰ صفحه دربارهی این نقاش منتشر شده، و اکثر آثار یوسفزاده را دربرمیگیرد. دو متن ضمیمهی کتاب است که یکی به قلمِ رابرت استور و دیگری به قلمِ بابک احمدی است. مقالهی استور پیشتر نیز در یکی از کتابچههای هنرمند منتشر شده بود و حالا به دو زبان فارسی و انگلیسی در این کتاب منتشر میشود.
مدیر گالری آبانبار همچنین به یک فیلم ۱۵ دقیقهای اشاره کرد که بهمن کیارستمی از کامران یوسفزاده ساخته، و افرود: این فیلم، در کنار نمایش آثار در طول نمایشگاه بهطور مرتب پخش خواهد شد.
متینفر در اهمیتِ این هنرمند گفت: کامران یوسفزاده یکی از هنرمندان ایرانی است که در سطح بینالمللی شناخته میشود و سالهاست که خارج از ایران کار میکند و با گالریهای مهمی چون گاگوسیان نیویورک، سابقهی فعالیت دارد. نمایشگاههای متعددی در کشورهای مختلف دنیا برگزار کرده و آثارش در موزههای بزرگ دنیا حضور دارد. گالری آبانبار، به آقای یوسفزاده پیشنهاد این نمایشگاه را دادیم و ایشان استقبال کرد و خوشحال شد که در ایران نیز آثارش به نمایش درمیآید.
او در توضیحِ دورههای کاری یوسفزاده بیان کرد: این نقاش، دورههای کاری مختلفی را از سر گذارنده. مشخصاً میتوانم به پرترهها و گنبدهای هنرمند اشاره کنم. دورهی گنبدها تحت تأثیر معماری شرقی است. هنرمند به معماری ایرانی به خصوص معماری دورهی سلجوقی علاقه دارد. در گنبدها نوشتههایی میبینیم که با متون دینی، خط پهلوی، عبری، عربی و... آمیخته است.
او اضافه کرد: دوره پرترهها لزوماً با تکیه بر چهرهی افراد معروف خلق نشده است. در پرترهها میتوانیم چهرههایی از خودِ هنرمند، خانواده و نزدیکانش را مشاهده کنیم. در همین نمایشگاه دو سلفپرتره از هنرمند داریم. در کل، به تنها موردی که میتوانم اشاره کنم که یوسفزاده در آن، به چهرهی افراد مشهور پرداخته، تابلویی است که هنرمند از روی یک عکس خبری کشیده و آن رهبر مذاهب مختلف را، کنار یکدیگر در بیتالمقدس نشان میدهد. اما برای یوسفزاده، بیشتر خودِ چهره مهم است ولو اینکه سوژهاش معروف یا یک شخصیت عادی باشد. مهم جذابیت و گیرایی آن چهره است.
کامران یوسفزاده (وای. زی. کامی) سال ۱۳۳۴ در تهران متولد شد. او پس از تحصیل فلسفه در دانشگاه برکلی در سالهای ۵۴-۱۳۵۳، از سال ۱۳۵۵ تا ۱۳۶۰ در سوربون شاگرد امانوئل لویناس بوده است. در همین زمان حرفه نقاشی را انتخاب میکند که در این زمینه خودآموخته است. در کودکی درکنار مادرش، از نقاشان واقعگرای مشهور ایران، به کسب مهارت پرداخته است.
بابک احمدی (منتقد هنری و پژوهشگر) در مقالهی «هنر تکرار» دربارهی آثار این هنرمند مینویسد: آثار کامى هرگز به مرتبهاى تجریدى نزدیک نشدهاند که در آنها فقط بتوان احساسى را یافت. نقاش محبوب او کاندینسکى نیست. او هرگز دنیاى بیرون را رها نکرد، اما بازنمایى صرف آن را هم وظیفه خود ندانست. او به احساس خود، عواطف خود، مرتبه زیسته و تجربه شده زندگى خود، آدمهاى گرداگردخود، آنها که دوستشان دارد یا میخواهد بشناسدشان، به تاریخ نقاشى از دید خود تکیه کرد.
همینطور در بخشی از مقالهی رابرت استور تحت عنوان «هر بار جان را احساس میکنم» آمده است: او را به خاطر تلاش برای مرئی کردن امر نامرئی با نشان دادن تصاویر مردان و زنانی که نگاهشان را از ما برگردانده و به سمت درون هدایت کردهاند، میستایم. چراکه کامی در این تصاویر از منظری بهره میگیرد که هدفش دروننگری است، به روشی که با مفروضات اکثر پرترهسازیها که بر چشم به عنوان پنجرههایی به سمت روح تمرکز دارد در تناقض است.
هنرمند به موازات پرترهنگاریهایش مجموعهای از آثار انتزاعی کشیده است که هنوز هم ادامه دارد. این نقاشیها شامل نقوش آجرمانند با دوایری همگراست که انسان را به یاد معماری گنبد اماکن مذهبی میاندازد. این آثار، با نقوشی که از مرکز نقاشی ساطع میشود، زبان تصویری تزئین را بکار میبندد و در عین حال به خاستگاه دایرهلغات آن در جهان طبیعی نیز اشاره دارد. نقطه کانونی آثار تماشاگری است که انگار به آسمان یا ستارگان نگاه میکند، یا به سقف معبدی که در آن مشغول عبادت است مینگرد.
مجموعه کوچکی از نقاشیهای کامی که در گالری آبانبار گرد آمده، شامل برخی آثار اولیه او نیز میشود. خودنگاره هنرمند در کودکی (۱۳۷۷) یکی از مجموعه پرترههای مهمی است که در طول دوران کاری خود کشیده است. بسیاری از این آثار نمای روبرو از مدلهاست که سر و شانههایشان قاب را پرمیکنند و با نگاه خیره و مستقیم با تماشاگر مواجه میشوند. اما بسیاری آثار دیگرش با سکوت و چشمان بسته به استقبال مخاطب میروند. او با رنگهای گرم و شبیه پوست انسان و قلمگذاری ظریف و نرم خود، پرترههایی میآفریند که گرما و نزدیکی فراگیری دارند. نقاشی برای کامی ابزاری است تا حقیقت بنیادین انسانیت مشترکمان را به نمایش بگذارد.
از نمایشگاههای انفرادی اخیر وای. زی. کامی میتوان به این رویدادها اشاره کرد: گالری گاگوسیان، پاریس (۱۳۹۶)؛ موزه هنر لسانجلس (۱۳۹۵)؛ گالری لیلا هلر، دبی (۱۳۹۵)؛ گالری گاگوسیان، لندن (۱۳۹۴)؛ گالری گاگوسیان، نیویورک (۱۳۹۳)؛ موزه هنر معاصر، آتن (۱۳۸۸)؛ پنجاهودومین بیینال ونیز (۱۳۸۶)؛ موزه هنر هربرت اف. جانسون، دانشگاه کورنل، ایثاکا (۱۳۸۲). همچنین از نمایشگاههای گروهی اخیر او میتوان به این موارد اشاره کرد: موزه آقاخان، تورنتو (۱۳۹۶)؛ مجموعه خانواده پل جی. الن، سیاتل (۱۳۹۶)؛ گالری آبانبار، تهران (۱۳۹۶)؛ گوگنهایم ابوظبی، امارات متحده عربی (۱۳۹۳).
آثار کامران یوسفزاده، در مجموعههای بسیاری نگهداری میشود و به نمایش گذاشته شده ازجمله: موزه بریتیش، لندن؛ بنیاد هنر معاصر پاراسول یونیت، لندن؛ موزه هنز متروپلیتن، نیویورک؛ موزه هنرهای مدرن، نیویورک؛ موزه هنر آمریکایی ویتنی، نیویورک؛ موزه سالومون آر. گوگنهایم، نیویورک؛ موسسه اسمیتسونیان، واشنگتن، دی. سی؛ و موزه هنرهای معاصر لسانجلس.
نمایشگاه آثار کامران یوسفزاده ۳۱ فروردین تا ۲۵ خرداد ۹۷ در گالری آب انبار به نشانی خیابان انقلاب، دروازه دولت، خیابان خاقانی، کوچه روشن منش، پلاک ۲ برگزار میشود.