دستگیری ۲۴۲۳ نفر در جرایم میراثی و کشف ۵۷هزار و ۶۹۲ شیء از قاچاقچیان/تولیت شاهچراغ به نیروهای یگان اجازه ورود نمی‌دهد/پیگیری خانه صادق هدایت به جایی نرسید

به گزارش خبرنگار ایلنا، در ابتدای نشست هم‌اندیشی سردار امیر رحمت‌الهی (فرمانده یگان حفاظت سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری)، فرمانده یگان حفاظت سازمان میراث فرهنگی با اشاره به وظایف این یگان و اهمیت آن در حوزه میراث فرهنگی گفت: توسعه گردشگری ارتباط مستقیمی به حوزه یگان حفاظت دارد. یگان حفاظت میراث فرهنگی مسئولیت مهم حفاظت از کلیه اموال منقول و غیرمنقول کشور را عهده‌دار است و اگر از میراث فرهنگی کشور به درستی حفاظت شود بدون شک گردشگری نیز در کنار آن توسعه خواهد یافت.

وی با ذکر آمار و ارقامی درخصوص فعالیت‌های 9 ماهه‌ی خود افزود: 32 هزار اثر ثبتی در کشور داریم که ثبت ملی هستند و 22 اثر غیرمنقول که به ثبت جهانی رسیده است. 31 یگان حفاظت با تشکیلات مشخص در سراسر کشور مشغول به کار هستند و 253 پایگاه حفاظت در حال حاضر داریم. 245 موزه مهم کشور تحت پوشش حفاظتی یگان هستند و همکاران ما با سازماندهی مناسب این مسئولیت را برعهده دارند.  

شیوع جرم هم باید تحت پیگرد قانونی قرار بگیرد

رحمت‌الهی با ذکر وظایف یگان حفاظت گفت: مأموریت‌های یگان چند وجهی است. بخش عمده‌ای از ماموریت‌های ما جنبه حفاظتی از میراث منقول و غیرمنقول را دارد. بخشی از ماموریت‌های ما جنبه امنیتی پیدا می‌کند. ارتکاب جرم و حتی شیوع جرم در هر مواردی که صورت بگیرد، جرم تلقی می‌شود. در واقع صرف اینکه شخص موردنظر؛ اندیشه غیرقانونی حفر را داشته؛ حتی اگر موفق به انجام آن هم نشود؛ با پیگرد قانونی مواجه خواهد شد. بخش دیگری از فعالیت‌های ما جنبه انتظام‌بخشی دارند. در ایام نوروز بالغ بر 20 هزار نفر بازدیدکننده در سراسر ایران داریم. در این مواقع، سطح ماموریت یگان ما انتظام بخشیدن است. بخشی از مأموریت‌های ما هم جنبه اطلاعاتی دارند و در این خصوص همکاری دوسویه‌ای با نیروی انتظامی داریم که باید تامین امنیت گردشگران خارجی صورت بگیرد.

در آمار حفاری‌های غیرقانونی تغییر عمده‌ای رخ نداده

617 پرونده‌ی میراثی، با پیگیری‌های مردم به میراث ابلاغ شده است

وی با ذکرِ‌ ارقامی درخصوصِ فعالیت‌های چندماهه‌ی اخیر ادامه داد: در 11 ماه گذشته از سال جاری 57 هزار و 692 قلم شیء تاریخی از قاچاقچیان کشف شده. از این تعداد 23 هزار و 727 قلم اشیای مکشوفه؛ اصل و از دوران مختلف تاریخی بوده و 26 هزار و 359 قلم نیز اشیای بدل بوده‌اند. 1378 پرونده در 18 ماه گذشته بررسی کرده‌ایم و 617 پرونده به دلیل احساس مسئولیت و اقدام به موقع مردم توسط مرکز شناسایی، حفاظت و منجر به نتیجه شده است. 2423 نفر درخصوص جرایم مختلف دستگیر شدند که عمده این افراد در ارتباط با حفاری غیرمجاز دستگیر شده‌اند، و 679 مورد حفاری غیرمجاز داشتیم که تغییر چندانی با سال گذشته نداشته است. کشفیات ما 38 برابر نسبت به سال گذشته افزایش داشته است. اما متأسفانه میل و گرایش مجرمان به حفاری‌های غیرقانونی و قاچاق عتیقه کاهش پیدا نکرده است و یکی از انتظارات ما از اصحاب رسانه آگاهی بخشی به جامعه در این خصوص است. 205 مورد اسکورت اشیای تاریخی – فرهنگی چه داخلی و چه خارجی برای شرکت در نمایشگاه‌های مختلف داشته‌ایم. میزان کشفیات مربوط به اشیای مکشوفه اصیل 63 درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشته است.

توجه به ماده 8، یک اصل اساسی است

رحمت‌الهی در پاسخ به این سوال که چه اقداماتی در خصوص افزایش سطح حفاظت از آثار تاریخی در کشور انجام شده، گفت: علی‌رغم اقدامات همه‌جانبه‌ای که با یک رویکرد اجتماعی، علمی و فرهنگی داشتیم اما صددرصد کمبودهایی هم‌چنان وجود دارد. سال گذشته در یک تعامل علمی با دانشگاه علوم انتظامی تفاهم‌نامه‌ای را امضا کردیم که در اجرای ماده 8 میراث فرهنگی که مهمترین سند بالادستی ما محسوب می‌شود، تأثیرات مثبتی خواهد داشت. درواقع ماده 8 به این مساله اشاره دارد که متون آموزشی در جهت حفاظت از آثار تاریخی – فرهنگی تدوین شود. در همین راستا، یک جلد کتاب درخصوص حفاظت و مدیریت از آثار میراثی تدوین شد تا قدم مثبتی در فرهنگ‌سازیِ عدمِ تخریب آثار فرهنگی کشور باشد. همچنین 16 عنوان کتاب هم به دانشگاه علوم انتظامی سفارش داده‌ایم که در دست تهیه است.

فرمانده یگان حفاظت سازمان میراث فرهنگی درخصوص تعامل بیشتر این ارگان با مردم گفت: ایده مشارکت‌های اجتماعی در ساختار یگان حفاظت تحت عنوان اداره مشارکت‌های اجتماعی شکل گرفته که از آن قبیل می‌توان به امضای تفاهم‌نامه با آموزش و پرورش، سخنرانی فرماندهان یگان حفاظت در سفرهای دانش‌آموزی، زیرنویس‌های شعاری در شبکه‌های تلویزیونی، نشست‌های مشترک با ائمه جمعه و ... اشاره کرد که همه در همین راستاست. شعار نوروز امسال «مشارکت همگانی، حفاظت اطمینان بخش، سرمایه اجتماعی» است و ما به دنبال تحقق این شعار هستیم.

تولیت آستان شاهچراغ، نیروهای یگان حفاظت را به داخل راه نمی‌دهد

در شورای تأمین استان این مسئله را مطرح می‌کنیم

رحمت‌الهی در پاسخ به این سوال که با وجود اینکه در طی دو سال گذشته تهدیدهایی در محدوده شاهچراغ برای آثار آن وجود داشته، چرا میراث فرهنگی هیچ اقدام عملی‌ای برای مقابله با آن انجام نداده، اظهار داشت: اینکه تولیت آستان شاهچراغ با یگان حفاظت همکاری نمی‌کند و حتی نیروی انتظامی و افراد ما را به داخل محوطه راه نمی‌دهد، مساله‌ای است که باید در شورای تامین استان مطرح شود. ما حتی اگر به تعداد آثار تاریخی نیز افرادی را در اماکن تاریخی بگماریم، بازهم اگر افرادی بخواهند محلی را تخریب کنند، کافی نیست. من تصور می‌کنم اگر این موضوعات در رسانه‌ها مطرح شود و افراد قانون‌شکن خود را با افکار عمومی مواجه ببینند شاید در آینده شاهد این تخریب‌ها نباشیم.

ضرورتِ راه‌اندازیِ یک خط ارتباطی با مردم

وی در خصوص ضرورتِ راه‌اندازیِ یک خط تماسِ یگان حفاظت برای ارتباط با مردم گفت: یک مقدار باید زیرساخت‌های ما تکمیل شود و رقم قابل توجهی هم باید برای آن پرداخت شود. ما سعی خواهیم کرد خط تماسی را به زودی برای ارتباط مستقیم مردم با یگان حفاظت راه بیندازیم و اگر شماره سه رقمی موجود نباشد شماره تماس چهار یا پنج رقمی نیز راه‌اندازی کنیم.

تطابق منطقی بین نیروهای انسانی و تعداد آثار وجود ندارد

وی درخصوص نحوه توزیع افراد و یگان‌های حفاظتی در بخش‌های مختلف هر استان گفت: اصلاً یک تطابق منطقی بین نیروهای انسانی و تعداد آثار ما وجود ندارد. همیشه در امور حفاظتی نیروی انسانی زیاد گره‌گشا نیست. امروزه حتی سیاست کیفری نیز که معنای گسترده‌تری از معنای حفاظت را شامل می‌شود؛ در امر نظارت، ناظر بر مشارکت هرچه بیشتر مردم است. خوشبختانه در سال 95 و 96 دادستان‌ها مکلف شدند که به ضابطین امر آموزش‌های لازم حفاظتی بدهند و کارتی نیز برای ضابطین تهیه شد. اما آنچه باید در امر حفاظت به آن توجه کرد مشارکت‌پذیری مردم و نهادهای اجتماعی است. از طرفی باید از تکنولوژی و فناوری در این زمینه نیز غافل نبود. امروزه بسیاری از مراکز خصوصی نیز مجهز به سیستم حفاظت الکترونیک هستند. به همین دلیل تنها توسعه کمی نیروی انسانی مدنظر ما نیست بلکه توسعه کیفی است که باید ارتقا پیدا کند.

رحمت‌الهی در واکنش به گفته خبرنگاری که از وضعیت نامطلوب یگان حفاظت و ابتدایی بودن تجهیزات آن گلایه داشت، اظهار داشت: تصور می‌کنم افراد براساس انتظارات و توقع خودشان است که مسائلی را مطرح می‌کنند. یک مدیر چشم‌اندازی را برای خود تعریف می‌کند و فعالیت‌های خود را با مرکزیت آن به اجرا می‌گذارد. ما نباید انتظار داشته باشیم که یک مأمور جزء در یک استان اگر حرفی را می‌زند شاید دایره دید او در همان حد است و در حد نگاه ما نیست.

صریحاً با حضور سرباز در اماکن فرهنگی مخالفت دارم

وی ادامه داد: در خصوص عدم برخورداری سربازها از سلاح باید بگویم که اینجا سازمان میراث فرهنگی است و ما خیلی علاقه‌مند نیستیم که برخوردهای نظامی در این سازمان صورت بگیرد. اولین بخش‌نامه‌ای که من صادر کردم این بود که سربازها از موزه‌ها جمع شوند. من صریحاً با حضور سرباز در اماکن فرهنگی مخالفت دارم. در سال 95 و 96 و هم طبق برنامه‌‌هایمان در سال 97 تجهیزات دفاعی لازم را خریداری کردیم و بودجه خوبی هم در این خصوص درنظر گرفته شد. پیش‌تر اعضای یگان حفاظت حتی لباس متحدالشکلی هم نداشتند. خوشبختانه از سال گذشته هفت دوره آموزش برای 750 کارمند یگان حفاظت در تهران برگزار شد.

سربازهای فارغ‌التحصیل‌ با رشته‌‌های مرتبط به میراث، از اسفندماه به مراکز استان‌ها اعزام شدند

وی از ارسال یک چک‌لیست به فرماندهان یگان حفاظت استان‌ها خبر داد و افزود: سعی کرده‌ایم به یک وحدت رویه در تمام استان‌های کشور برسیم. چک لیستی تهیه شده به منظور آسیب شناسی حفاظتی در استان‌ها و تمام فرماندهان استان‌ها مکلف شدند که به تمام آثار تحت پوشش خود سرکشی کنند و نقاط قوت و ضعف آن را در این چک لیست درج کنند. ما بیشتر تمایل داریم از سربازان فارغ‌التحصیل در رشته‌های مرتبط با میراث فرهنگی برای حفاظت از آثارمان استفاده کنیم. در همین راستا اولین گروه از این سربازان با تحصیلات دانشگاهی و رشته‌های مربوطه در اسفندماه سال جاری به مراکز اعزام شدند و سهمیه ما شش برابر افزایش داشته است. هر چند این عدد بسیار پایین است.

موضعِ‌ یگان‌ حفاظت در قبال شکایاتی که از خبرنگاران صورت می‌گیرد، چیست؟

وی در پاسخ به این سوال که یگان حفاظت چه واکنشی نسبت به شکایاتی که متخلفین گاهاً از خبرنگاران مبنی بر پوشش خبریِ تخلفی تنظیم می‌کنند، گفت: هر کسی مخیر است در ارتباط با هر امری به مراجع قضائی رجوع کند و شکایتش را تنظیم کند. اگر شکایتش مستدل بود دادگاه به نفع آن رای خواهد داد اما من در مقامی نیستم که چرا در مواردی حکم دادگاه بدوی منجر به صدور حکم به ضرر خبرنگار شده است.

باتوجه به تعطیلات نوروزی و غفلت یگان حفاظت و سوءاستفاده عده‌ای از این فرصت برای تخریب آثار تاریخی در این ایام، رحمت‌الهی در پاسخ به خبرنگار گفت: ما دستورالعملی تهیه کرده‌ایم و آن را به همه یگان‌های استانی ابلاغ خواهیم کرد و آنها مکلفند که در این ایام به آثار تحت پوشششان توجه بیشتری داشته باشند و سعی می‌کنیم در تمام تعطیلات سال امکان تخریب را برای قانون شکنان از بین ببریم.

خانه صادق هدایت را پیگیری کردیم، به جایی نرسید

ما را مجموعه‌ای تصور نکنید که اختیارات نامحدود دارد

وی درخصوص محدودیت‌های ضابطه‌مندِ یگان حفاظت در واکنش به اقدامات غیرقانونی‌ای که رخ می‌دهد، افزود: شما ما را مجموعه‌ای تصور می‌کنید که همه کاری از دستمان برمی‌آید. باید توجه داشته باشید که ما ضابط هستیم و اختیارات‌مان نیز محدود است. خانه لشکر‌نویس در پامنار در اختیار کلانتری بازار است، پیگیری‌هایی برای حفاظت از این خانه صورت گرفت. خانه صادق هدایت نیز علی‌رغم پیگیری‌های انجام شده، با ممانعت از ورود مأموران روبرو بود. یگان حفاظت میراث‌فرهنگی واکنش‌هایی را نسبت به این موضوع نشان داد که خود اقدامی بازدارنده است. منزل سپهبد امیر‌احمدی نیز بنای ثبت شده نیست اما واجد ارزش است، در نشست فرمانده‌‌هان یگان حفاظت میراث‌فرهنگی در 17 بهمن 96 مصوبه‌ای تصویب شد که به خانه‌های تاریخی واجد ارزش اما ثبت نشده و ثبت اضطراری آن‌ها اشاره داشت. خانه نیما نیز از طریق هماهنگی میراث‌فرهنگی و مالک قرار شد تبدیل به سفره‌خانه شود و ما قدرت جلوگیری از اجرای چنین تصمیمی را نداریم.