خلق را تقلیدشان بر باد داد

به گزارش خبرنگار ایلنا، پرسش مهمی که در میانه بحث معصومه مهرعلی و علی شیرازی از سوی یکی از مخاطبان هفدهمین نشست آیین آواز مطرح شد این بود که چرا در میان صفحه‌های آواز و موسیقی قدیم و همچنین آوازهای قدما و بعد هم خوانندگان رادیو و برنامه گل‌ها هیچ صدای تقلیدی‌ای دیده و شنیده نمی‌شود درحالیکه امروز اگر نگویم همه ولیکن بیشتر خوانندگان موسیقی ملی ما تقلیدی می‌خوانند؟، شیرازی در پاسخ گفت: بسیار طبیعی است که تا قبل از 112 سال پیش که رسماً تاریخ ضبط صفحه در ایران آغاز شد و صداهای آوازخوانان به تدریج در گستره وسیعتری به گوش مخاطبان چندین هزار نفری و در آینده حتی چند میلیون نفری رسید، آن صداها اصلاً مخاطب انبوه نداشتند و حداکثر در محله و شهری که ساکن بودند یا شاید در یکی دو شهر این طرف و آن طرف موطن‌شان این صداها شنیده می‌شد. بعدتر وقتی صفحه به بازار آمد و رادیو شروع به کار کرد هر کدام از آوازخوانانی که در این رسانه می‌خواندند به افراد مشهوری بدل شدند. این شهرت و محبوبیت باعث شد تا مثلاً منابع آوازی جامعه از محلی به کشوری صعود جایگاه پیدا کنند.

مهرعلی هم به عنوان استاد مدعو در این مبحث فنی و تئوریک که با عنوان «کیفیت و مرزهای تقلید در آواز ایرانی» شکل گرفت ضمن تأیید این مطلب افزود: خلق را تقلیدشان بر باد داد. باید توجه کنیم که شکل به کارگیری تقلید در هر هنر ازجمله آواز ملی ما بسیار مهم است. مانند این نکته مهم که دقیقاً یکی از دلایل رواج یافتن تقلید، اقبال عمومی به یک صدا و یک خواننده است که در این چهار دهه ما این اقبال و محبوبیت فراوان را در نام و آثار استاد محمدرضا شجریان می‌بینیم. مسأله مهم کیفیت این تقلید است و اینکه تا کی باید ادامه داشته باشد. باید در نظر داشته باشیم که تقلید در موقع یادگیری آواز، زمان مشخصی دارد و به هیچ وجه نباید همیشگی تلقی شود. از زمانی به بعد دیگر تقلید لازم نیست. ضمن اینکه این تقلید هم باید به صورت علمی و حساب شده و با برداشت کردن محتوای استاد منبع که مورد تقلید قرار می‌گیرد، باشد. چیزی که با تقلیدی که این سالها می‌‎بینیم به کلی متفاوت است و متأسفانه ضربه‌هایی به هنر آواز وارد کرده است.

با پایان مبحث فنی و تئوریک نوبت به اجرای آوازهای این شب رسید. ابتدا طهمورث شاهمراد (خواننده جوان) به همراه معین مظفری (تار) و مهدی جهان‌مردی (تمبک) در افشاری آواز خواند.

در ادامه سیدحسین جعفری (خواننده باسابقه و از شاگردان زنده‌یادان رضوی سروستانی و حسین عمومی) آوازی را به همراه تار حمید اعتمادنیا و تمبک فرزندش سیدعلی جعفری اجرا کرد. سپس نوبت به بهرام باجلان میهمان ویژۀ این نشست رسید که آواز بداهه‌ای را در راستپنجگاه به صورت مرکب (با اشاراتی به آواز شوشتری در دستگاه همایون) در همراهی با نی مسعود جاهد ارائه کرد.

در بخش دیگری از این نشست هم با پخش قسمت‌هایی از آلبوم نوبانگ، اثر تازه علیرضا حاجی طالب و گروه همنوازان سایه، اعلام شد که مراسم رونمایی از این آلبوم ساعت 18 روز شنبه 23 دی در همین فرهنگسرا برگزار می‌شود.

هجدهمین نشست آیین آواز از ساعت 18 سه‌شنبه سوم بهمن در فرهنگسرای ارسباران برگزار می‌شود.