در نشست تخصصی «زلزله و میراث فرهنگی» مطرح شد؛
سازندگان بناهای تاریخی زلزله را می‌شناختند
عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان با تأکید بر ضرورت تدوین توصیه‌نامه برای زلزله، تصریح کرد: در این مورد و به دلیل تعداد اندک متخصصین داخلی نیازمند استفاده از تجارب بین‌المللی هستیم.
به گزارش ایلنا، مهرداد حجازی؛ عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان این مطلب را امروز «سه‌شنبه» در نشست تخصصی «زلزله و میراث فرهنگی» که به همت پژوهشکده ابنیه و بافت‌های فرهنگی -تاریخی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، برگزار شد، مطرح کرد.
او به مواردی در خصوص چارچوب یک توصیه نامه برای مدیریت زلزله در بناهای تاریخی اشاره کرد و افزود: تهیه توصیه‌نامه برای مدیریت زلزله در بناهای تاریخی ایران نیازمند تعریف یک پروژه فراملی با حضور معدود متخصصان ایرانی و نامحدود متخصصان خارجی (با استفاده از تجارب خارجی) است.
وی با تأکید بر ضرورت استفاده از تجارب بین المللی در این زمینه افزود: برگزاری دوره‌های آموزشی ادواری برای مرمتگران و برای مهندستان در این راه یک ضرورت است.
به گفته حجازی، این توصیه‌نامه را تنها دو کشور که نام آن‌ها را بیان نکرد در اختیار دارند.
وی تصریح کرد: ما به اندازه انگشتان دست متخصص ایرانی و به تعداد نا‌محدودی متخصص خارجی داریم و هیچ راهی نداریم برای دستیابی به یک استراتژی کلی یک پروژه فرا ملی انجام دهیم زیرا نه تجربه داریم و نه پول.
او گفت: دو کشور ی که موفق به نوشتن توصیه نامه شده‌اند براساس منشور اسکارسای آن را تدوین کرده‌اند زیرا راهی به جز این نیست و این منشور حاصل بیست سال زحمت متخصص علمی است.
سازندگان بناهای تاریخی زلزله را می‌شناختند
مهناز اشرفی رییس پژوهشکده ابنیه و بافت‌های فرهنگی - تاریخی نیز در این نشست گفت: زلزله بم ۱۴سال پیش اتفاق افتاد و در این سال‌ها پژوهشکده ابنیه و بافت‌های فرهنگی تاریخی و حفاظت و مرمت آثار فرهنگی تاریخی برنامه‌های زیادی را در این راستا برگزار کرده و امسال نیز با توجه به زلزله کرمانشاه برگزاری این نشست ضروری به نظر می‌رسید.
او با اشاره به اینکه بحث زلزله برای ما امری آشنا است و اهمیت تاریخی دارد، افزود: حتی برخی از شهرهای جدید روی خرابه‌های ناشی از زلزله‌های گذشته بنا شده‌اند.
اشرفی با انتقاد از اینکه در سالهای گذشته بعد از وقوع زلزله همواره اسکان موقت دغدغه بوده که البته تمامی سازه‌های ساخته شده برای اسکان موقت نیز به اسکان دائم تبدیل شده‌اند، گفت: نمونه این موارد را هنوز در بوئین زهرا می‌توان دید.
وی تأکید کرد: در بازسازی‌های بعد از زلزله باید علاوه بر آثار فرهنگی تاریخی به میراث ناملموس نیز توجه کرد زیرا تنها میراث کالبدی دارای اهمیت نیستند.
اشرفی با بیان اینکه مقاوم سازی در برابر زلزله در بنای مدرن با تاریخی متفاوت است و نمی‌توان رفتار یکسانی در مورد هر دو داشت، تصریح کرد: بناهای تاریخی ایران در بسیاری از زلزله‌ها مقاومت کرده سالم مانده‌اند و این نشان می‌دهد که سازندگان این بنا‌ها زلزله را می‌شناختند و اصول و تمهیدات خاصی را در نظر داشته‌اند و حال ما باید این اصول را بشناسیم و در مورد آن تحقیق کنیم.
هیچ اثر تاریخی کرمانشاه تخریب نشده است
رشیدی کار‌شناس دفتر فنی اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه دیگر سخنران این نشست نیز به ارایه گزارش از وضعیت ابنیه و مجموعه‌های تاریخی استان کرمانشاه پرداخت و گفت: وقوع زلزله در بیست و یکم آذرماه سال ۹۶بسیاری از خانواده‌های کرمانشاهی را داغدار کرد و آسیب‌های جبران نا‌پذیری به آن‌ها زد که خوشبختانه با کمک‌های مردمی تا به امروز مختصری از این مشکلات رفع شده است.
او افزود: بنا‌ها و مجموعه‌های تاریخی استان کرمانشاه پس از زلزله تحت تأثیر زلزله قرار گرفته و آسیب‌هایی به آن‌ها وارد شده که خوشبختانه در هیچ یک از مناطق علیرغم شدت زلزله آثار به طور کامل تخریب نشده‌اند.
وی تصریح کرد: بخش‌هایی از بناهای تاریخی این استان که تأثیر پذیر‌تر بوده‌اند آسیب‌هایی دیده‌اند که قابل مرمت هستند.
این کار‌شناس در ادامه به آثاری نظیر تاق گرا، بنای زیج منیژه یا طاق، محوطه قلعه گبری، بناهای عمارت خسرو، کاروانسرای عباسی قصر شیرین، ارگ تاریخی گیلانغرب و... اشاره کرد که همگی پابرجا هستند و در برخی موارد آسیب‌های خیلی جزئی دیده‌اند.
احتمال تقابل دیدگاه‌های مهندسان و تاریخ دانان در پایدار سازی لرزه‌ای بناهای تاریخی
منصور ضیایی فر عضو هیأت علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله ایران دیگر سخنران این نشست با اشاره به مواردی در خصوص پایدار سازی لرزه‌ای نظیر انسجام، مقاومت، شکل پذیری، انعطاف پذیری و میرایی گفت: اگر این تکنیک‌ها رعایت شود طول عمر لرزه‌ای سازه بالا می‌رود.
او با اشاره به ضرورت پایدار سازی بناهای میراث فرهنگی در مقابل زلزله گفت: در بحث زمین لرزه و بناهای میراث فرهنگی باید برخی از موارد نظیر اینکه طراحی شده براساس تجربه و شهود از خطر لرزه‌ای، در معرض فرسایش و دستکاری‌های نا‌پخته و تغییر در فضای خطر لرزه‌ای در زمان حاضر را مدنظر داشت.
وی افزود: پایدار سازی بناهای میراث فرهنگی در مقابل زمین لرزه براساس حفظ ارزش‌های تاریخی آن‌ها در وجوه مختلف (اصالت، معماری، زیبایی، باستان‌شناسی و...) صورت می‌گیرد و حفظ این ارزش‌ها برای سالیان دور ممکن است نیازمند دستکاری‌های نا‌خواسته در بنا و کاسته شدن از ارزش‌های تاریخی موجود بنا شود.
ضیایی با اشاره به اینکه این کار توسط تاریخ دانان، باستان‌شناسان، هنرمندان، معماران، سیاستمداران، مسئولین جهانگردی و زلزله‌شناسان، مهندسان ژئوتکنیک و مهندستان سازه انجام می‌گیرد، تصریح کرد: احتمال تقابل در دیدگاه‌های دو گروه در پایدارسازی لرزه‌ای بناهای تاریخی وجود دارد.
