اعتماد و رفاقت در دولت محمود احمدی‌نژاد محو شد/خشم و انزوا محصول شرایط سیاسی و اجتماعی است

به گزارش خبرنگار ایلنا، «شرقی غمگین» قصه عشقِ یک جوان شوریده به «دلبر» است. دلبری که دو سال پیش او را ترک کرده و «علی عشقی» برای حذر از یادآوری خاطرات باهم بودن‌شان دو سال است پایش را از خانه بیرون نگذاشته و هر روز در رادیوی اینترنتی‌اش داستان‌ها و ترانه‌های از عشق او می‌خواند. قصه با همین خط اصلی روایت‌گر بخش کوتاهی از زندگی دو دوست به نام علی عشقی و سعید است، راوی بازی‌ها و شوخ‌طبعی‌ها و روزمرگی‌های دو رفیق که نقش آنها را سجاد افشاریان و هومن شاهی بازی می‌کنند.

سعید زارعی کارگردان نمایش «شرقی غمگین» در گفتگو با ایلنا، با اشاره به تغییرهای انجام گرفته در اجرای دوباره این نمایش نسبت به اجرای تابستان گفت: یکسری اصلاحات بر کار انجام دادیم و به فراخور زمان اجرا خرده دیالوگ‌هایی را تغییر دادیم.

زارعی دو کاراکتر این نمایش را قهرمان توصیف کرد و گفت:‌ علی عشقی و سعید هر دو ویژگی‌های یک قهرمان را دارند.

او ادامه داد: اولا به نظر من این قهرمان بودن به این دلیل است که این دو باهم رفیق هستند و معنی رفاقتی که ما حداقل در چند سال اخیر بیشتر نیازش را درک می‌کردیم در هشت سال دولت محمود احمدی‌نژاد محو شد. اگر هشت سال پیش کسی ماشینش در کنار خیابان خراب می‌شد آدم‌ها می‌ایستادند و کمک می‌کردند اما الان تنها واکنش‌شان این است که از ماجرا فیلم بگیرند. انگار این اعتماد و آن رفاقت فقط به سمت منفعت‌طلبی پیش می‌رود و هیچ رفاقتی شکل نمی‌گیرد. به خودمان نگاه کنیم می‌بینیم که چقدر دور و اطراف‌مان خالی است و دوست و رفیقی نداریم که فقط باهم رفاقت کنیم. فکر می‌کنم به همین خاطر هم است که هر دو کاراکتر محبوب و دوست داشتنی هستند. فکر می‌کنم تماشاگران این دو کاراکتر را دوست دارند چون نوستالژیک هستند و نمونه بیرونی‌شان را کمتر می‌بینیم.

خشم، خشونت و انزوایی که محصول شرایط سیاسی و اجتماعی‌ست

زارعی «انزوا، قهر از جامعه، خشم و خشونتی» که در این دو کاراکتر وجود دارد را محصول شرایط سیاسی و اجتماعی سال‌های دولت احمدی‌نژاد خواند و گفت: در دیالوگ‌ها هم این موضوع بیان می‌شود که من از هر اتفاقی که بخواهم آگاه شوم در ثانیه‌ای در فضای مجازی می‌توانم پیدا کنم و دیگر دلیلی برای بیرون رفتن از خانه نمی‌بینم. نمی‌خواستیم کار به سمت شعارزدگی برود ولی اینکه شخصیت علی عشقی دلیلی برای بیرون رفتن از خانه پیدا نمی‌کند به خاطر این است که دلیلی برای بیرون رفتن نیست. اینکه آدم‌هایی را می‌بینیم که مهمانی، دورهمی یا کافه باهم جمع می‌شوند مدام سرشان به گوشی است اثباتی بر این ادعاست. این ایده تک جهانی که الان وجود دارد و کل آدم‌ها را با سرعتی به این سمت پیش می‌برد که انگار همه جهان در یک فضای مجازی خلاصه می‌شود در این قصه دیده می‌شود؛ حالا کاراکتر علی عشقی نمایش ما از طریق پادکست آن را اعلام می‌کند و افراد دیگر از راه‌های دیگر مثل اینستاگرام و توئیتر و غیره.

کارگردان نمایش «شرقی غمگین» به اشاره به خشم و خشونتی که در این دو کاراکتر وجود دارد، گفت: شخصیت «سعید» کارهای خشونت‌آمیزش را بیرون از خانه انجام می‌دهند یعنی پیک موتوری، ساقی مواد و آچار فرانسه و شرخر است اما داخل خانه یک پسر بچه 15 ساله است. یعنی وقتی وارد خانه می‌شود یعنی هیچکدام از علائم بیرونی در او وجود ندارد. تنها یک جا آن خشونت را می‌بینیم و آن جایی است که یکی از مشتری‌ها پنجره خانه را برای خرید مواد مخدر می‌زند.

ترکیب تراژدی و کمدی واقعیت فضای امروز جامعه است

زارعی همچنین با اشاره به تناقضی که بین فضای شاد، کمدی و شوخی‌های کلامی و شخصیت با داستان غم‌انگیز و پایان تلخ نمایش وجود دارد، گفت: واقعیت هم همین ترکیب تراژدی و طنز روزمره است؛ من فکر نمی‌کنم که خیلی دور از ذهن و انتظار باشد این فضای امروز اجتماعی که در آن زندگی می‌کنیم. فقط کافی است که به خودمان رجوع کنیم تا ببنیم که آخرین باری که واقعا خوشحال بودیم چه زمانی بوده است؟ این غمی نیست که بخواهد به کار تزریق شود، اتفاقا سعی کردیم آن را از طریق یک کمدی انتقال دهیم تا وقتی مخاطب می‌خندد ته دلش بگیرد و ما از طریق همسان‌سازی و هم‌ذات‌پنداری با شخصیت‌ها به تماشاگر و دل‌گرفتگی‌اش تلنگری بزنیم.

او همچنین با اشاره به ایده استفاده از پادکست در نمایش گفت: استفاده از پادکست ایده اولیه بود که سجاد افشاریان براساس آن متن را نوشت حتی در روزهای اول تمرین فقط همین ایده پادکست را داشتیم. پادکست به خصوص در اشل کاری که ما انجام می‌دهیم از یک تک‌‌گویی و مونولوگ می‌آید که یک دیکتاتورگری را با خودش می‌آورد. یعنی شخصیت علی عشقی در این پادکست همان دیکتاتوری را انجام می‌دهد که الباقی آدم‌ها در بیرون از این خانه در اجتماع انجام می‌دهند و اتفاقا کار آوانگاردی می‌کند که تمام حرف‌هایش را چه به دلبرش، خانواده یا اجتماعش به صورت مداوم از طریق این رادیو اینترنتی بیان می‌کند. انگار تنها دلبرِ علی این میکروفون و صدایی است که می‌تواند ضبط کند.

از حضور هومن گامنو استفاده تبلیغاتی نکردیم

زارعی همچنین با اشاره به حضور هومن شاهی (گامنو) در این نمایش به عنوان بازیگر و استفاده تبلیغاتی از شهرت او به عنوان یک خواننده، گفت: این به دلیل نحوه ارائه است. مثلا ما هیچ‌جا در هیچ تبلیغی از این نمایش چه در بروشور، بیلبورد یا در اینستاگرام و تبلیغات دیگر از نام مستعار هومن (گامنو) استفاده نکردیم. هومن از دوستان قدیمی من است؛ جزو معدود افرادی است که موزیک کار می‌کند و تئاتر برایش مساله و دغدغه است و به خاطر کاراکتر و روحیه‌ای که دارد همیشه برایم جذاب بوده که کار مشترکی با او داشته باشیم. هومن از سال 84 تئاتر دیده که شاید خیلی از بازیگران سینما این طور مخاطب جدی تئاتر نبوده باشند و به این حرفه علاقمند است.

کارگردان نمایش «شرقی غمگین» خاطرنشان کرد: کاراکتر «سعید» بامزگی‌هایی دارد که وقتی متن را خواندم دیدم همه آن یکجا در هومن هست. ما پیش از اجرا در دو پارت تمرین می‌کردیم؛ یک بخش با هومن کلاس بازیگری داشتیم و تمرین می‌کردیم و بعد سجاد افشاریان می‌آمد و باهم تمرین می‌کردند. برایم هیجان‌انگیز بود که بتوانم با خواننده‌ای مثل هومن تمرینی بازی داشته باشم کمااینکه ما روی این بخش از هنر هومن هیچ مانوری ندادیم.

زارعی با اشاره به اجرای دوباره این نمایش بعد از چند ماه وقفه گفت: ما بازتولید نمی‌کنیم؛ سه ماه از اجرای قبلی‌مان گذشته و به دلیل استقبال بسیار زیادی که داشتیم و تقاضا می‌کردند دوباره در امتداد اجرای دور اول آن را روی صحنه می‌بریم. اما قطعا دور آخر اجرای این اثر خواهد بود و سال بعد سراغ پروژه‌های بعدی خواهیم رفت. البته «شرقی غمگین» در جشنواره تئاتر فجر هم حضور خواهد داشت.

سجاد افشاریان و سیدهومن شاهی بازیگران نمایش «شرقی غمگین» به نویسندگی سجاد افشاریان و کارگردانی سعید زارعی هستند که از 3 تا 25 دی در پردیس تئاتر شهرزاد اجرا می‌شود.