پاسخ رئیس موزه هنرهای معاصر تهران به جامعه هنری؛
برگه‌خریدهای آثار موزه را به خبرنگاران نشان می‌دهیم/ برلین و رُم ۴ میلیون یورو و نیمی از فروش بلیت را به ایران می‌پردازند
زارع گفت: به زودی جلسه‌ای با حضور مدیرکل دفتر حقوقی وزارت ارشاد و خبرنگاران برگزار می‌کنیم تا اسناد و برگه‌خریدهای آثار موزه توسط این دفتر و خبرنگاران نیز مورد بررسی قرار گیرد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، طی جلسه‌ای که مورخ ۱۰ آبانماه در موزه‌ی هنرهای معاصر تهران، جهت شفاف‌سازی فعالیت‌های موزه و همچنین ارائه‌ی برگه‌خریدهای آثار گنجینه برگزار شد، طبق گفته‌ی پیشینِ معصومه مظفری (رئیس هیئت مدیره‌ی انجمن هنرمندان نقاش)، تنها ۳ برگه کپی ارائه شده بود. او این جلسه را، جلسه‌ای نمایشی عنوان کرده بود که موزه قصد داشته با برگزاری آن، به نحوی جامعه هنری را ساکت کند.
معصومه مظفری در این گفتگو عنوان کرده بود که هیچکدام از اسناد ارائه شده، برگه خرید آن ۶۰ اثری نبوده که موزه قصد دارد به برلین و رُم ارسال کند. رئیس هیئت مدیره انجمن هنرمندان نقاش، در ذیل دو عنوان خواسته‌های جامعه‌ی هنری را عنوان کرده بود:
۱) ما به تمام خریدهای موزه کاری نداریم. حداقل این است که سند و شناسنامه‌ی ۶۰ اثری که قرار است فرستاده شود را به ما نشان دهند؛ علی‌الخصوص اسناد آثار خارجی باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد.
۲) ما از لحاظ حقوقی بر چند و چون اسناد آثار هنری آگاه نیستیم. باید یک حقوق‌دان در جمع ما حضور داشته باشد تا این اسناد مورد تأیید یک حقوق‌دان نیز قرار بگیرد. همچنین باید قراردادهای حقوقی و بیمه‌ی آثار نیز شفاف و روشن، اعلام شود.
علی‌محمد زارع (رئیس موزه هنرهای معاصر تهران) در همین رابطه در گفتگو با ایلنا گفت: من دوست ندارم با هنرمندان عزیز از طریق رسانه گفتگو کنم. باید رو در رو حرف بزنیم. وظیفه ماست به پرسش‌های آنان پاسخ دهیم. درعین‌حال دغدغه‌ی هنرمندان درباره‌ی گنجینه‌ی موزه‌ی هنرهای معاصر را ارج می‌نهم و برای آسودگی خاطر آن‌ها هر چند جلسه که لازم باشد برگزار می‌کنیم. هنرمندان سرمایه‌های اصلی و واقعی ما هستند و آثار گنجینه هم به مردم و جامعه‌ی هنری تعلق دارد. آن‌ها حق دارند که به همه‌ی پرسش‌ها و ابهامات‌شان پاسخ داده شود. جلسه‌ی یاد شده نخستین قدم در این راه بود و در جلسات بعدی مانند جلسه‌ی قبل باز هم همه اسناد تقدیم می‌شود و این بار علاوه بر انجمن‌ها از چهره‌های شاخص خانواده تجسمی، از هنرمندان تا گالری‌داران دعوت به عمل می‌آوریم. این جلسات می‌تواند با چهره‌های حقوقی معتمد همراه باشد. ما هم مثل جامعه هنری خواهان حفظ و حراست از این گنجینه ملی هستیم و نمی‌خواهیم کوچک‌ترین خدشه‌ای بدان وارد شود. نه یک‌بار بلکه هر تعداد جلسه مشورتی برگزار می‌کنیم تا هیچ‌گونه شبهه‌ای برای هنرمندان باقی نماند.
وی برخلاف گفته معصومه مظفری مبنی بر ارائه 3 برگه خرید کپی، گفت: جلسه‌ای که روز سه‌شنبه مورخ ۱۰ آبان در موزه‌ی هنرهای معاصر، با حضور انجمن‌های تجسمی کشور برگزار شد از این بابت بود که شک و شبهات جامعه هنری در خصوص سند خرید آثار موزه هنرهای معاصر بخصوص آثار خارجی گنجینه برطرف شود. در آن جلسه برخلاف گفته خانم مظفری، چیزی در حدود ۱۰۰۰ سند خرید به همراه داشتم که برخی از این اسناد در بین حاضرین توزیع شد و مورد بررسی قرار گرفت. در همین رابطه آقای بابک اطمینانی پرسیدند مگر قرار است ما همه اسناد خرید را مورد بررسی قرار دهیم؟ که من در جواب گفتم خیر؛ از فرصت اندک جلسه خارج است و تنها به بررسی تعدادی از آن‌ها اکتفا می‌کنیم.
زارع ادامه داد: برخی از برگه‌ها حاوی حدوداً ۱۰ سند خرید آثار هنری بود که به رؤیت حاضرین رسید. حتی یک فقره چک که متعلق به خرید ۵ اثر مهم بود نیز در این جلسه ارائه شد. اما اینکه عنوان کرده بودند برگه ها کپی بوده، صحیح است. ما تمام اسناد خرید گنجینه را اسکن کرده و در سیستم رایانه‌ای موزه نگهداری می‌کنیم. برگه‌های خرید موزه، به ۴۰ سال پیش برمی‌گردد. ما نمی‌توانیم اصل آن‌ها را در دسترس همگان قرار دهیم، چون احتمال دارد آسیب ببینند. اخیراً در نامه‌ای که به رئیس سازمان اسناد و کتابخانه‌ی ملی نوشتم، از ایشان خواستم که یک فرد متخصص را برای نگهداری صحیح از این برگه‌ها به ما معرفی کنند. هفته‌ی گذشته این نامه را فرستادیم و هنوز منتظر پاسخ کتابخانه هستیم.
او گفت: وقتی هنرمندی کارش را می‌فروشد، یک برگهخرید برای خریدار صادر می‌کند و این برگه‌خریدار‌ها در تمام دنیا مرسوم است. کسانی که آثاری را به موزه‌های دیگر کشورهای دنیا فروخته‌اند قطعاٌ با این مقوله آشنایی دارند و می‌دانند که چیز پیچیده‌ای نیست. آثار موزه‌ی هنرهای معاصر حدود ۴۰ سال پیش خریداری شده‌اند. برگه‌خریدهای موزه دارای ضمائمی است که شامل کارشناسی‌های مربوط به هر اثر است. به عنوان مثال، اگر موزه اثری از جکسون پولاک خریده، نظرات متخصصان خارجی درباره‌ی آن اثر در این برگه قید شده است.
زارع با اشاره به اینکه به‌زودی جلسه‌ای با حضور مدیرکل دفتر حقوقی وزارت ارشاد و خبرنگاران جهت شفاف‌سازی برگه‌خریدهای موزه تشکیل خواهد شد، گفت: آن جلسه، صرفاً جهت شفاف‌سازی و تنویر افکار عمومی تشکیل شد تا همه بدانند که موزه برگه‌های خرید آثارش را دارد. ما قصد اثبات چیزی نداشتیم؛ بلکه آن جلسه صرفاً جهت روشنگری تشکیل شد. برای این گونه مسائل، دفتر حقوقی وزارت ارشاد وجود دارد و کلیه این مسائل توسط آن‌ها رصد می‌شود. ما به زودی جلسه‌ای با حضور مدیرکل دفتر حقوقی وزارت ارشاد و خبرنگاران برگزار می‌کنیم تا اسناد مجدداً مورد بررسی قرار گیرند. تمامی ۳۴۷۸ اثر موزه، برگهخرید دارند، که ۲۱۹ تا از آن‌ها به موزه اهدا شده و مابقی خریداری شده است. به غیر از آثار اهدایی، بقیه‌ی آثار خارجی همه مربوط به قبل از انقلاب است.
وی افزود: مهمترین مرجع رسمی درخصوص بررسی اسناد آثار موزه، دفتر حقوقی وزرات ارشاد است. من با دفتر حقوقی در این رابطه روز دوشنبه مورخ ۲۹ آبانماه مذاکره خواهم کرد. این جلسه به‌زودی با حضور مدیرکل دفتر حقوقی وزارت ارشاد و خبرنگاران برگزار خواهد شد تا ابهامات کاملاً برطرف شود. ما حاضریم اثبات کنیم و همه‌ی مدارک آن نیز موجود است. در این جلسه، برگهخرید هر ۶۰ اثر را ارائه خواهیم کرد.
زارع گفت: در خصوص اسناد و برگه‌هویت آثار موزه، دو مسئله را باید در نظر گرفت؛ یکی برگه خرید آثار موزه و دیگری شناسنامه آثار. برگه خریدهای آثار همه نام موزه هنرهای معاصر است. درخصوص شناسنامه آثار نیز در حال حاضر، مشغول تهیه این شناسنامه ها هستیم. در این شناسنامه ها باید مواردی همچون نام هنرمند؛ ابعاد اثر؛ تکنیک اثر؛ و اینکه اثر از کجا و از چه کسی و در چه سالی خریداری شده است، قید شود. همچنین ما به دنبال آن هستیم تا مشخص کنیم که هر اثر قبلاً در چه گالری‌ها یا موزه‌هایی نمایش داده شده است تا شناسنامه‌ی کاملی از این آثار هنری داشته باشیم و قطعاً آن‌ها را به صورت یک کتاب نیز چاپ خواهیم کرد و در دسترس عموم قرار خواهیم داد.
رئیس موزه هنرهای معاصر تهران در خصوص زمان دقیق ارسال آثار گفت: ما استارت ارسال آثار به برلین و رُم را زده‌ایم. پروسه‌ی اداری آن باید بگذرد. درست است که رئیس دولت تغییر نکرده، ولی وزرای ارشاد عوض شده‌اند. زمانی که این مسئله برای نخستین بار مطرح شد، آقای جنتی وزیر ارشاد بودند. بعد آقای صالحی‌امیری آمدند و الان هم آقای صالحی هستند. ما نامه‌ای مبنی بر ارسال مجدد آثار به دکتر صالحی نوشته‌ایم. وزیر نیز دستورهایی در این زمینه داده‌اند و باید روند قانونی آن طی شود. دکتر صالحی نیز نسبت به این مسئله نظر مساعد دارند؛ همانطور که یکی از شعارهای ایشان تعامل بین کشورها و گسترش تعاملات بین المللی است. طرف مقابل یعنی کشورهای ایتالیا و آلمان نیز مجدداً برای استارت دوباره‌ی این کار، درخواست داده‌اند. موزه‌ی برلین پنل‌هایی را مخصوص نمایش آثار موزه هنرهای معاصر تهران طراحی کرده‌اند و هنوز هم بعد از گذشت یک سال این پنل‌ها را حفظ کرده‌اند. هنوز تاریخ دقیق ارسال آثار مشخص نشده است. به محض اینکه مسائل حقوقی طی شود مجدداً در این رابطه اطلاع رسانی خواهیم کرد.
وی درخصوص تعهدات کشورهای مقابل گفت: برلین و رُم قرار است هر کدام مبلغ ۲ میلیون یورو، به اضافه‌ی ۵۰ درصد از فروش بلیت‌شان را به موزه‌ی هنرهای معاصر بپردازند. دولت ایتالیا و آلمان تعهداتی در این‌باره به وزرات خارجه دولت ایران خواهند داد. از آن طرف، ایران هم تعهداتی از جمله حمل و بیمه آثار را برعهده دارد.
رئیس موزه هنرهای معاصر در پایان گفت: من واقف به تعهدات بین المللی نیستم ولی می‌دانم در این خصوص وزرات خارجه آلمان و ایتالیا به وزیر خارجه ایران و وزیر ارشاد نامه نوشته، و تضمین کرده‌اند که آثار را به ایران برمی‌گردانند. پروتکل‌هایی بین دولت‌ها وجود دارد و این تضمین‌ها هرکدام معنای خاصی دارند. دولت آلمان و ایتالیا به هر روشی که سیاستمداران و وزارت خارجه ایران مطرح کنند، این تضمین‌ها را خواهند داد.
