پرسش و پاسخ از داوران جایزه شعر شاملو با یادی از علی‌اشرف درویشیان/به مستقل بودن خود افتخار می‌کنیم

به گزارش خبرنگار ایلنا، مراسم پرسش و پاسخ از داوران مرحله اول سومین دوره جایزه شعر شاملو و شعرخوانی شاعران راه یافته به این مرحله؛ عصر دیروز دوشنبه پانزدهم آبان‌ماه با یادی از علی اشرف درویشیان و داستان‌های سال‌های ابری، آبشوران ... و یک دقیقه سکوت به احترام این نویسنده تازه درگذشته برگزار شد.

رضا چایچی یکی از سه داور این مرحله از سومین دوره جایزه شعر شاملو با اشاره به اینکه این جایزه نام بزرگ احمد شاملو را بر خود دارد، گفت: رسالت همه ی ماست که از این جایزه پشتیبانی کنیم، زیرا جایزه ای مستقل است و به هیچ نهاد و موسسه‌ای وابسته نیست. مجموعه ها در چند مرحله به دست ما رسید که طی جلساتی که با علیرضاعباسی و فواد نظیری داشتیم با بحث و تبادل نظر از میان آثار، ١٢ اثر برگزیده شد. یکی از شاعران نیز انصراف خود را اعلام کرد و به خواست خود او مجموعه اش کنار گذاشته شد.

چایچی اضافه کرد: در داوری‌ها، ارزیابی‌ عناصری چون صاحب زبان بودن، تخیل، داشتن اندیشه های عمیق و عنصر شهود یا همان احساسات و عواطف مدنظر بوده؛ اساسا هر شعر خوبی در جهان، چه کلاسیک و چه مدرن، این مولفه‌ها را داراست. داوری‌ها بسیار با وسواس و دقت انجام شد و برخی مجموعه ها را دو یا سه بار خواندیم.

داور سومین دوره جایزه شعر شاملو افزود: در مسیر داوری‌ ها هرگز به نام شاعر یا ناشر و روابط دوستانه‌ توجه نداشتیم و آنچه اهمیت داشت تنها متن پیش رو بود. بدون هیچ حب و بغضی به داوری پرداختیم.

این شاعر و داور ادبی سپس در پاسخ به حواشی و انتقادهایی که نسبت به داوری‌ها بیان شده بود، اظهار داشت: مسلما در پی هر داوری انتقادهایی وجود دارد ولی کاش انتقادها اصولی و منطقی باشد تا نواقص برطرف شود. نقد اصولی با اهانت و توهم متفاوت است. برخی می‌گفتند داوران را هدایت کرده اند، اما می‌توانستند با یک تماس تلفنی ساده حقیقت را جویا شوند، به همین سادگی. او اظهار تاسف کرد که عده‌ای دوست دارند با جار و جنجال نام شان بر سر زبان ها بیافتد هرچند برای مدت کوتاهی نام شان بر زبان ها می افتد، اما کار شاعر نیست که با هوچی‌گری برای خود نامی به دست آورد؛ کسی که حقیقتا شاعر باشد هرگز این گونه کسب نام نمی‌کند چرا که برای صاحب نام شدن باید اثری درخشان خلق کرد.

علیرضا عباسی دیگر داور این دوره از جایزه شعر شاملو با اشاره به اینکه به همراهی دو دوره جایزه شعر شاملو افتخار می‌کند، گفت: برگزاری جوایز مستقل می‌تواند کیفیت آثار ادبی و در نتیجه فرهنگ جامعه را ارتقا دهد. رویکرد من و کسانی که با جوایز ادبی مستقل همکاری می‌کنند توجه به مستقل بودن این رقابت‌ها از هرگونه سیاست‌گذاری و دخالت دولتی است. ما با جوایز ادبی که دخالت دولتی در آنها صورت می‌گیرد، سروکاری نداریم و نخواهیم داشت. افتخار ما مستقل بودن این جایزه است و اینکه ذیل نام یک شاعر بزرگ و انسانی شریف شکل گرفته است. لازم است بگویم اعلام هرنتیجه‌ای ممکن است عواقب و حاشیه‌هایی در پی داشته باشد و ما  هنگام پذیرفتن مسئولیت داوری، آن را دور از انتظار نمی‌دانستیم. امکان این وجود ندارد که اعلام نتایج در این سطح کلان، همه را راضی نگه دارد؛ طبیعی است که همیشه نگاه‌های مخالف و موافق وجود داشته باشد.

او اضافه کرد: نقد جایزه ادبی یا هر فعالیتی در حوزه عمومی امری معمول است؛ سخن این است که ای کاش نقدها یا واکنش‌ها اصولی و یاریگر باشند تا بر پایه مفروضات و پیش‌فرض‌ها. درباره جوایز ادبی بزرگ و جهانی با قدمت طولانی همچنان نقدهایی صورت می‌گیرد و این مادامی که کاری در شکل کلان صورت گیرد، وجود خواهد داشت. هیچ جایزه‌ای هم نمی‌تواند ادعا کند که بدون موضع است، جایزه شعر شاملو هم معیارهای ارزیابی برای انتخاب آثار دارد. نمی‌دانم این فرض ها بر چه پایه ای شکل می‌گیرد که نسبت به برخی آثار بی‌توجهی عامدانه وجود دارد یا اینکه کسی حق وتو دارد؛ من به صراحت و صداقت می‌گویم که تلاش هرکدام از داوران بر پایه رعایت حق و انصاف بوده است. داوران در رابطه با انتخاب خود کاملا استقلال عمل داشته‌اند و حتی فرصت دفاع و تدقیق نظرات درباره انتخاب‌های غیر مشترک وجود داشته است. من همیشه از سلامت جایزه شعر شاملو حرف زدم و باز هم از این سلامت دفاع می‌کنم و به آن شهادت می‌دهم.

این داور جایزه شعر شاملو درباره نمود سلایق فردی در انتخاب آثار گفت: نمی‌توان تفاوت سلیقه افراد را انکار کرد و سلایق شخصی داوران هم می‌تواند در انتخابی که دارند تاثیر گذار باشد اما اصل این است که تا جای ممکن تلاش می‌شود انتخاب ها صرفا بر اساس سلیقه نباشد و این با درنظر داشتن معیارهایی مشترک و متناسب با عنوان جایزه ممکن می‌شود و گستره انتخاب را وسیع‌تر و دربرگیرنده‌تر از سلیقه شخصی می‌کند. هر شاعر و نویسنده‌ای در طول حیات ادبی اش، این حق را به خودش می‌دهد که اثرش را بهترین فرض کند و شاید هم به واسطه رنجی که برده درباره این ادعا حق داشته باشد، بنابراین طبیعی است که وقتی در یک رقابت ادبی امتیاز نمی‌آورد ناراحت شود؛ منتها نوع واکنش به این ناراحتی هم باید منطقی باشد.

عباسی یادآور شد: انتخاب ۱۲اثر از ۱۶۸ اثر به معنی نفی مابقی مجموعه‌ها نیست بلکه این انتخاب در یک روند قیاسی صورت گرفته و در واقع بررسی یک مجموعه شعر و فعالیت یک سال شاعر بوده است نه بررسی شأن ادبی و دست‌آوردهای حیات ادبی او.

پایان‌بخش مراسم شعرخوانی شاعرانی بود که مجموعه شعرشان به مرحله نهایی راه یافته بود.