کتابی درباره‌ سفره‌های عقد و نوروز ایرانی‌ها

به گزارش خبرنگار ایلنا، کتاب «سفره» نوشته‌ی مریم خسروشاهی و ویلیام فلور (ایران‌شناس) با مقدمه‌ی پرویز تناولی (مجسمه‌ساز) روز جمعه 14 مهرماه در گالری شیرین، رونمایی شد. این کتاب در دو جلد و به زبان انگلیسی منتشر شده است. جلد اول آن، شاملِ 341 صفحه و جلد دوم آن شامل 271 صفحه، و قطع کتاب 22 در 22 سانتی‌متر است.

* * *

پرویز تناولی در گفتگو با خبرنگار ایلنا درباره‌ی این کتاب گفت: مؤلف کتاب «سفره»، خانم مریم خسروشاهی است، که در ایران زندگی نمی‌کنند و در مراسم رونمایی هم حضور نداشتند. یکی دیگر از مؤلفین‌ این کتاب، یک نویسنده‌ی هلندی به نامِ ویلیام فلور است. من هم مقدمه‌ی آن را نوشته‌ام.

او درباره‌ی بخش‌های مختلف کتاب توضیح داد و گفت: کتاب درباره‌ی آیین سفره‌های ایرانی است؛ سفره‌های عقد و سفرهای نوروزی یا همان هفت‌سین. البته مؤلف کتاب، به مراتب از این فراتر رفته است. او سفره‌هایی که خودش آراسته و طراحی کرده را هم در کتاب آورده است، و بدین ترتیب، تحولی را در آیین‌های سفره‌داری ما به وجود آورده است.

تناولی با اشاره به سفره‌های ایرانی از گذشته تا امروز، بیان کرد: آیین‌های ایرانی مرتبط با سفره، از سنت‌های باستانی‌ِ چندین هزارساله‌ای است که در ایران رواج داشته، منتهی همیشه به صورت سنتی اجرا می‌شده است. مثلاً همیشه در کنار سفره‌ی عقد، یک نان سنگک می‌گذاشتند، یا مثلاً یک طبق از اسفندهای رنگی و شاخه‌نبات و ... در کنارش می‌آمد.

او ادامه داد: یک جلد از کتاب، مربوط به سفره‌های نوروزی است و جلد دیگرش هم، مربوط به سفره‌های عقد است. سفره‌هایی که خانم خسروشاهی طراحی و چیدمان کرده‌اند، همان اشیا و اشکال را داراست، ولی به مراتب غنی‌تر، خلاقانه‌تر و هنری‌تر. او هم‌چنین از سفره‌های رنگی، ظروف و بلور‌های دیگر نیز استفاده کرده است. سفره‌های هفت‌سینی که ایرانی‌ها می‌چیدند، خیلی مختصر و مفید بود. سفره‌ی هفت سینی که در ظرف‌های کوچکی با آیینه و قرآن و ... می‌گذاشتند. خانم خسروشاهی، این‌ها را به مراتب گسترش داده‌اند. بلورهای بزرگی را سفارش داده و برای این کار درست‌ کرده‌اند. ایشان با این کار، یک چیدمان هنری به وجود آورده است. برای چاپ این کتاب، عده‌ای از عکاسان به نحوِ شایسته‌ای آن را عکاسی کردند. خانم خسروشاهی، همه‌ی این‌ها را جمع‌آوری کرده است.

این مجسمه‌ساز درباره‌ی مقدمه‌اش بر این کتاب توضیح داد و اظهار داشت: من از قدیم با خانم خسروشاهی سابقه‌ی دوستی دارم، و در جریان کارهایش قرار داشتم. از طرفی چون خود من نیز آثاری در همین زمینه دارم، ایشان از من خواست تا مقدمه را بنویسم. در مقدمه نوشته‌ام که مراحل و روال کار و تحولاتی که صورت گرفته به چه صورت بوده است.

تناولی درباره‌ی مؤلف کتاب گفت: خانم خسروشاهی، زمانی که ایران بود، مدیریت یکی از شرکت‌های مینو را که در حوزه‌ی لوازم آرایشی و بهداشتی فعالیت می‌کرد و متعلق به پدرشان بود را برعهده داشت. شغل‌شان مدیریت صنعتی است ولی خب علاقه‌شان مجموعه‌داری است.

او افزود: ایشان مدت‌هاست که به خارج رفته‌اند و در خارج زندگی می‌کنند. خانم خسرشاهی، مجموعه‌دار پارچه‌های ایرانی، پارچه‌های دست‌بافت قدیمی، پارچه‌های گلدوزی‌شده، پارچه‌های پولک‌دوزی‌شده، پرده‌های سوزن‌دوزی شده و ... است. ایشان بر آن شد که از مجموعه‌اش دوباره با ابزار و وسایل امروزی استفاده کند. ویلیام فلور نیز از ایران‌شناسان خیلی معروفی است که متخصص تاریخ دوران قاجاریه است. کتاب‌های متعددی هم در حوزه‌های مختلف هنر و فرهنگ قاجاری نوشته‌ که چاپ شده و در ایران هم منتشر شده است. او در این‌جا هم سهمی از قسمت تاریخی این کتاب را ادا کرده‌ است.

* * *

کتاب «سفره» برای اولین‌بار سال 2013م. در لندن، و 2016م. در ونکوور کانادا رونمایی شد. حالا کتاب در ایران هم، در تعدادی نسخه‌ی معدود، برای علاقه‌مندان موجود است. هم‌چنین، چندماه آینده در لس‌آنجلس نیز از آن رونمایی خواهد شد. قیمت این کتاب، 300 هزار تومان است و توسط نشر ویژه منتشر شده است.