تعریف رشته دانشگاهی نمایش‌های سنتی، نیازمند واحدهای درسی لازم است

به گزارش ایلنا، این کارگردان و مدرس تئاتر درباره شیوه اجرایی نمایش خود توضیح داد: یکی از مهمترین شیوه‌ اجرای نمایش‌های آیینی و سنتی، تخت حوضی است که محور آن غلام است که معمولا در نمایش‌های تخت حوضی، سیاه است اما در نمایش ما، غلام سیاه نیست.

وی ادامه داد: به هر حال غلام با رده بالایی قدرت یا ثروت در کشمکش است و دیگر شخصیت‌ها هم درگیر این کشمکش می‌شوند. نمایش ما ترکیبی از همین شیوه نمایش ایرانی همراه با فانتزی تخیلی در سرزمینی خیالی به نام «تختستان» است. داستان این نمایش درباره وزیری است که به شاه تلقین می‌کند در حال مرگ است و باید دخترش را به جانشینی خود منصوب کند. او قصد دارد پسر خود را هم به عنوان بهترین خواستگار معرفی کند تا در شب عروسی همه را بکشد و خود بر تخت شاهی بنشیند اما دسیسه او برملا می‌شود و ماجراهایی طنزآمیز رقم می‌خورد.

کوپال که سال‌هاست نمایشی را کارگردانی نکرده است، درباره حضور دوباره‌اش در عرصه اجرای تئاتر توضیح داد: حدود بیست سال در کارگاهی که برای آموزش نمایشنامه‌نویسی تاسیس کرده‌ایم، به تولید نمایشنامه پرداختیم و نزدیک به 50 نمایشنامه در این کارگاه نوشته شده که تاکنون 42 اثر از آن به چاپ رسیده است و تعدادی دیگر هم برای انتشار آماده شده است.

وی خاطرنشان کرد: این نمایشنامه هم در همین کارگاه تولید شده است و دیدگاهم این بود که حال که توانستیم خدمتی به ادبیات نمایشی ایران کنیم، آثار تولید شده را هم روی صحنه ببریم. البته درباره کیفیت این متون نظری نمی‌دهم چون سطح کیفی آثار متفاوت است اما بسیاری از آنها در جشنواره‌های مختلف موفق به دریافت جایزه‌هایی شده‌اند. بنابراین بخشی از همین نمایشنامه‌ها را خودم کارگردانی می‌کنم و برای اجرای بعضی دیگر، کارگردان‌های دیگر را دعوت به همکاری کرده‌ام.

کوپال ادامه داد: از آغاز هدفم پرداختن به شیوه‌های نمایشی ایرانی بود و نمایشنامه حاضر هم از ابتدا به صورت تخت‌حوضی نوشته شد. البته تمام نمایشنامه‌هایی که در آن کارگاه تولید شد، نمایشنامه‌خوانی هم شد.

این کارگاه به شکل خصوصی برگزار شد و متاسفانه ازحمایت هیچ دانشگاه یا مرکزی برخودار نبودیم. اما خوشحالم که امروز کارگاه نوآوران ادبیات نمایشی ایران انکار ناپذیر است. ممکن است کسانی کارهای تولید شده در این کارگاه را دوست نداشته باشند اما این جریان در ادبیات نمایشی ما تثبیت شده است.

این استاد دانشگاه درباره بی‌توجهی وزارت علوم به آموزش نمایش‌های سنتی در دانشگاه‌ها گفت: تا جایی که می‌دانم برخی از دوستان تئاتری مانند آقایان فتحعلی بیگی، ناصربخت، ناظرزاده کرمانی، صالح پور و ...  برای تاسیس دوره کارشناسی یا کارشناسی ارشد نمایش‌های آیینی و سنتی تلاش‌هایی انجام داده‌اند همچنانکه خود من هم پیگیر این موضوع بوده‌ام اما برای تاسیس یک رشته دانشگاهی ابتدا باید منابع درسی آن تالیف و نوشته شود که جنبه علمی داشته باشد. به این معنا که تکنیک‌ها و قواعد آن را به طور کامل آموزش دهد. در حال حاضر نیز می‌دانم گروهی پیگیر این موضوع هستند که این رشته شکل بگیرد.

عطاالله کوپال با بیان اینکه تصور نمی‌کنم در وازرت علوم کسی با تاسیس رشته نمایش‌های آیینی و سنتی مخالفتی داشته باشد، افزود: بعید می‌دانم وزارت علوم با تاسیس چنین رشته‌ای مخالفتی داشته باشد اما در وهله اول باید منابع موسیقی نمایش‌های آیینی و سنتی و شیوه های بازی آن تالیف شود چراکه شیوه بازیگری در نمایش‌های تقلید با تعزیه متفاوت است و این تنها محدود به تامین منابع مکتوب نیست بلکه باید منابع صوتی و تصویری لازم هم تدوین شود. در حال حاضر دروسی برای آموزش این رشته به دانشجویان وجود دارد اما اگر قرار است رشته مستقلی شود، حتما باید برای واحدهای تخصصی و منابع علمی مورد نیاز آن تهیه شود که غیر ممکن هم نیست و کاملا امکان پذیر است.