گفتوگوی زنان نویسنده حاضر در پکن درباره جهان داستان
نشست مشترک نویسندگان از زبانهای مختلف تخت عنوان نشست ادبی نویسندگان جهان در چهارمین روز نمایشگاه بینالمللی کتاب پکن با حضور نویسندگانی از ایران، صربستان و نپال برگزار شد.
به گزارش خبرنگار اعزامی ایلنا به چین، شیوا مقانلو در نشست مشترک نویسندگان از زبانهای مختلف تخت عنوان نشست ادبی نویسندگان جهان در چهارمین روز نمایشگاه بینالمللی کتاب پکن درباره چگونگی وجود دو بعد ملی و فراملی در یک نویسنده بینالمللی گفت: البته که ملیت همواره بخشی از هویت وجودی هر آدمی از جمله یک نویسنده است، منتها من نویسنده در زمان خلق داستان بیشتر از آنچه که در ذهن، فکر و درونم شکل گرفته تاثیر میگیرم. با این حال تلاش هم داریم که در مدیریت ذهن و خلاقیت خود دید فراملی هم داشته باشیم.
این نویسنده ادامه داد: شاید ملی بودن یا فراملی بودن یک اثر داستانی و در بدو خلق چندان مهم نباشد، اما اساسا تمام هنرمندان جدا از مرحله ملی یا فراملی بودن خوانندگانی میخواهند که با مطالعه داستانشان لذت ببرند. اصولا به نظرم تا یک نویسنده ملی نباشیم، نمیتوانیم به یک نویسنده فراملی یا بینالمللی تبدیل شویم. همه ما شهروندان جهانی هستیم ولی در عین حال ملیت و پیشینه فرهنگی و زبانی به عنوان یک شهروند جهان بخشی از هویت ما را شکل داده است.
خالق مجموعه داستان آدمهای اشتباهی سپس درباره اهمیت داستان کوتاه در جهان ادبی امروز و تاثیری که نویسنده از خواندن آثار دیگر نویسندگان میگیرد، بیان کرد: براساس تجربه شخصی چون من که فیلمنامههایی از آثار مشهور و شناخته شده سینمای جهان ترجمه کردهام؛ درست است که ممکن است پی ببرم فلان نویسنده چگونه مینویسد و چگونه فکر میکند و حتی از او تاثیر بگیرم اما این مسئله نباید باعث کپی کاری شود.
او همچنین با تاکید بر تاثیر وجوه تاریخی در ادبیات داستانی گفت: کشور من کشوری تاریخی است و ما همه با تاریخ بزرگ شدهایم و از کودکی افسانهها و اسطورههای قدیمی را میشننیده یا میخواندهایم. بعدتر بسیاری از همین المانهای تاریخی و افسانهای با مخلوط شدن با تفکرات و احساسات من نویسنده در داستانهایم هم نمود پیدا میکند. علاوه بر این من به تاریخ دیگر کشورها هم علاقه دارم. شاید فکر کنیم امر تاریخی گذشته است، اما واقعا مسائل و چالشهای اصلی انسان هنوز همانها هستند ولی البته که به سوژهها و ایدههای جدید هم نیاز داریم.
این نویسنده در پاسخ به این سوال که یک نویسنده زن ایرانی چه چالشهایی را پیش رو دارد، متذکر شد: تجربه من میگوید نویسنده زن ایرانی مثل نویسنده زن در دیگر کشورها است و در عین حال آمارها میگوید که تعداد زنان نویسنده ایرانی افزایش داشته و اتفاقا هم کتابهای پرفروش هم متعلق به زنان نویسنده است. تمام اینها یعنی اگر زنی چیزی را بخواهد حتما به آن میرسد.
یویو شاما (نویسنده و شاعر نپالی) نیز درباره شعر بیان کرد: شعر مثل رودخانه است و شاعر هم آب روان رود که نمیتوان جلوی آن را گرفت، یعنی شعر و شاعری یک شغل نیست بلکه نیازی درونی است. نویسندگی و شاعری یک وظیفه مقدس است و نویسنده و شاعر احساسات خود را به زبان نوشتاری و گفتاری مردمش ترجمه میکند.
همچنین ولاسلاو بایاک (نویسنده کتاب شناخته شده حمام بالکان) در این نشست گفت: عمده داستانهای من ابعادی تاریخی، افسانهای و البته تصویری دارند که مخلوطی از فرهنگهای مختلف هستند. اصولا صربستان به دلیل وجود ادیان مسیحیت ارتودوکس و اسلام فرهنگی و تمدنی مخلوط دارد. استفاده از حقیقتهای تاریخی در داستان بد نیست و میتوان مصادیق تاریخی را در قالب داستان و حتی افسانه بیان کرد. البته یادمان باشد هرچند تلفیق افسانه و واقعیت ممکن است خطرناک باشد اما هم برای نویسنده و هم برای خواننده جالب است و هر دو لذت میبرند. اصولاً نه واقعیت تاریخی یک واقعیت محض است و نه داستانها صرفا داستان.