امضای تفاهم‌نامه بین نهاد کتابخانه‌ها و معاونت مطبوعاتی ارشاد

عرضه نامناسب؛ درد مشترک حوزه کتاب و مطبوعات

علیرضا مختارپور در این نشست ضمن تقدیر از نگاه موجود در معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد نسبت به تأمین منابع کتابخانه‌های عمومی کشور، گفت: امروز در کشور با مشکلی روبه‌رو هستیم که می‌توان آن را مشکل مشترک حوزه کتاب و مطبوعات عنوان کرد. همانطور که جناب آقای انتظامی بارها در مصاحبه‌های خود مطرح کرده‌اند، شمارگان مطبوعات و شمارگان کتاب در کشور ما از حد انتظار پایین‌تر است که یکی از مهم‌ترین دلایل این موضوع را می‌توان سطح پایین مراکز عرضه و فروش کتاب و مطبوعات در کشور دانست.

وی افزود: بنا بر اطلاعات موجود تعداد کتابفروشی‌های کشور طی چند سال گذشته روند نزولی به خود گرفته. بر اساس این اطلاعات ظاهرا مراکز فروش نشریات نیز در شرایط بهتری نیستند. از طرف دیگر نمی‌توان تنها به مراکز فروش و عرضه مطبوعات اتکا داشت، چراکه اگر ۱۰۰ هزار مرکز فروش مطبوعات هم در کشور وجود داشته باشد، نشریات توان مالی چاپ و ارسال به همه این مراکز را ندارند. این موضوع باعث شده که کاهش عرضه، به کاهش فروش و کاهش فروش به ضعیف شدن نشریات منجر شود.

ضرورت اطلاع‌رسانی مناسب از نشریات در کتابخانه‌ها

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با اشاره به سیاست‌های بکار گرفته شده در دوره مدیریت نهاد برای خرید نشریات، عنوان کرد: ما معتقدیم اینکه صرفا گروهی در مرکز بنشینند و تصمیم بگیرند که چه نشریاتی برای کتابخانه‌های سراسر کشور ارسال شود، روندی غیر منطقی است؛ بر این اساس از زمستان سال ۱۳۹۳ در دوران جدید مدیریت نهاد تصمیم گرفتیم روند انتخاب نشریات بر اساس نظرسنجی از کتابداران کتابخانه‌های عمومی صورت گیرد تا خرید نشریات بر اساس نیازسنجی از مخاطبان و مراجعه کنندگان به کتابخانه‌ها انجام شود.

مختارپور با تأکید بر ضرورت اطلاع‌رسانی مناسب به اعضا و کتابداران برای آشنایی با نشریات، گفت: مشکلی که در این روند با آن مواجه هستیم، عدم آشنایی برخی کتابداران با بسیاری از نشریات منتشر شده است. باید مسیری درست برای آشنایی کتابخانه‌ها با نشریات کشور در موضوعات مختلف فراهم کنیم و در این مسیر از معاونت مطبوعاتی و کارشناسان آنها یاری می‌طلبیم تا از طریق کتاب، لوح فشرده و یا هر مسیر دیگری بتوانیم به این امر دست یابیم. این موضوع باعث ایجاد تقاضای نشریات در کشور خواهد شد، به طوری که اگر اعضای کتابخانه‌ها بدانند چنین نشریاتی وجود دارد، حتی اگر نهاد برای خرید آنها اقدام نکند، ممکن است آنها علاقه‌مند شوند و اشتراک آن را بخواهند.

کتابخانه‌های عمومی ظرفیتی گسترده برای دیده شدن نشریات

حسین انتظامی نیز در این نشست با تأکید بر لزوم همگرایی دستگاه‌های مختلف برای پیشبرد اهداف مشترک در مباحث توسعه فرهنگی، به ارائه گزارشی از وضعیت حمایتی نشریات کشور پرداخت و با بیان اینکه از سال ۱۳۹۲ یارانه نشریات دولتی و وابسته به بخش عمومی حذف شده، توضیح داد: معتقدیم این کار به عدالت رسانه‌ای نزدیک‌تر است و فرصتی ایجاد می‌شود تا نشریات بخش خصوصی بهتر فعالیت کنند.

وی با اشاره به بسته های حمایتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای مطبوعات، گفت: از ابتدای سال ۹۶ به غیر از نشریاتی که موضوع آنها یکی از ۱۳ موضوع مهم حاکمیتی مورد اشاره در بسته حمایتی است، پرداخت یارانه مستقیم به نشریات حذف شده و در طرح‌های مختلف و زیرساختی برای نشریات هزینه می‌شود؛ مانند یارانه بیمه، طرح اشتراک، توزیع مویرگی، خرید برگشتی، طرح توزیع ریلی، فرهنگ کارت و  غیره.

معاون امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی در ادامه با تاکید بر تقویت توزیع نشریات به عنوان یکی از مشکلات اصلی مطبوعات در کشور، به ظرفیت خوب کتابخانه های عمومی در سراسر کشور اشاره کرده و گفت: در مورد تأمین بخشی از اعتبار خرید مجلات برای کتابخانه‌های عمومی کشور، شاخص‌های مختلفی از جمله ضریب کیفی نشریات درنظر گرفته شده که می‌تواند مکمل شاخص‌های مدنظر نهاد کتابخانه‌ها هم باشد تا این طرح به خوبی انجام و توسعه یابد.

وی با بیان اینکه این تفاهمنامه به دیده شدن نشریات در سراسر کشور کمک می‌کند، ابراز امیدواری کرد در صورت موفقیت این طرح در توسعه فرهنگ مطالعه نشریات، بازاریابی مخاطب و تقویت بنیه اقتصادی نشریات بخش خصوصی، این تفاهم‌نامه به عنوان الگویی برای سایر حوزه‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز استفاده شود.

این تفاهم‌نامه با هدف تعامل و ارتباط مستمر کتابخانه‌های عمومی و مطبوعات و رسانه‌ها، ترویج فرهنگ کتابخوانی از طریق رسانه‌ها و حمایت از مطبوعات و نشریات موردنیاز کتابخانه‌های عمومی، میان نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به امضا رسید.