اگر تئاتر استان‌ها را فراموش کنیم باید فاتحه تئاتر کشور را بخوانیم/سالن‌های کوچک بیشتر از مجتمع‌های چندمنظوره به درد می‌خورند

به گزارش ایلنا، مهدی شفیعی (مدیرکل هنرهای نمایشی) که در تمام جلسات این برنامه دو روزه شرکت داشت در جمع‌بندی این نشست گفت: خروجی تمام آن چیزی که با هماهنگی هم انجام می‌دهیم باید تئاتر با مسئولیت اجتماعی و تاثیرگذار در حوزه فرهنگی باشد. باید به جایی برسیم که جلسات بعدی ما حول محور مفاهیم و موضوعات و میزان تاثیرگذاری و جایگاهی که تئاتر باید در تک تک استان‌ها داشته باشد بچرخد و ارزیابی و تحلیل و مباحث‌مان بیشتر پیرامون این موضوع‌ها باشد.

شفیعی تصریح کرد: اینکه آئین‌نامه‌ای تغییر داده شد و اساس آن بر مشارکت همه گروه‌های نمایشی که شناسایی و ثبت شده‌اند قرار گرفت؛ اینکه گروه‌ها گرد هم جمع شدند و هیات مدیره انجمن هنرهای نمایشی در هر استان شکل گرفت به این دلیل بوده که تشکلی شکل بگیرد که متعلق به خود هنرمندان باشد؛ در خط مقدم تولیدات تئاتری و فعال در حوزه اجرا باشد. ما نمی‌خواهیم خدای ناکرده صرفا انجمن‌هایی داشته باشیم که تنها کار مالی کنند. اتفاقا مبنای این ایده این بوده که از قوه خلاقه و توانمندی هنرمندان حوزه تئاتر بهره‌مند شویم.

او ادامه داد:  هیات مدیره جدیدانجمن‌ها که گروه‌های فعال تئاتر را نمایندگی می‌کنند خدای ناکرده خط و هدف را گم نکنند. اگر اداره کل هنرهای نمایشی را صرفابه چشم یک دستگاه خودپرداز ببینیم و بگوییم اگر مرکز به ما پرداختی داشت همه چیز روبراه است و اگر نه، در بسته است؛ باید شک کنیم که مسیر را اشتباه آمده‌ایم. شما در این جایگاه به عنوان نمایندگان هنرمندان تئاتر قرار گرفته اید که اتفاقا ساختار اجرایی تئاتر را متحول کنید و برنامه‌ها و چشم‌اندازهای کلان و هدف‌های بلندمدت داشته باشید و به دنبال اتفاقات مستمر و مداوم مستقل از سیستم دولت و مدیریتی باشید.

شفیعی با بیان اینکه «وقتی دربرخی شهرستان‌ها خدمت دوستان می رسم اتفاقات خوبی را در این زمینه می‌بینم» گفت: اما گاهی روزمرگی باعث می‌شود ما هدف اصلی را گم کنیم. همه این مباحث مانند مباحث مالی را می‌توانیم داشته باشیم اما خواهش می‌کنم آن نگاه بلند و خلاقه را همچنان حفظ کنید.

مدیرکل هنرهای نمایشی تصریح کرد: اگر انجمنی تشکیل می‌شود، موافقت نامه‌ای مبادله می‌شود یا بحث واگذاری اماکن مطرح می‌شود برای این است که به هدف والاتر  استقلال تئاتر و ارتقای آن در جامعه به عنوان یک ضرورت اجتماعی نزدیک شویم. هرکجا دیدیم از این اتفاق داریم دور می‌شویم باید دوباره در برنامه‌هایمان تجدیدنظر کنیم و ببینیم اشکال و ایراد کار کجاست که بتوانیم به آن مسیر نزدیک‌تر شویم.

شفیعی یادآور شد: اعتقاد قلبی دارم که ریشه تئاتر ما در استان‌ها شکل می‌گیرد و اگر جریان تئاتر استان‌های ما با اتفاقات مستمر و مداوم و بالنده و خلاق شکل بگیرد تئاتر ما می‌تواند توانمند و به روز و تاثیرگذار باشد. اگر تئاتر استان‌ها را فراموش کنیم باید فاتحه کل تئاتر کشور را بخوانیم. به همین خاطر مطمئن باشید که به عنوان یک برادر کوچک شما را در تمام آن منافعی که متصور هستید که باید در آن حمایت شوید کاملا نمایندگی می‌کنم. از نظرات خود ما را بهره‌مند کنید تا این ارتباط مستمر و دائم باشد تا بتوانیم موانعی که پیش روست را برداریم. اگر شرایطی فراهم کنیم که مدیران کلان و تصمیم گیرنده در جمع ما حضور پیدا کنند می‌توانیم به شرایط جدی مدنظرمان برسیم شرایطی که در آن می‌خواهیم بگوییم که ما آدم‌های جدی و تصمیم گیرنده‌ای در حوزه فرهنگ هستیم و باید مدیران با این توانمندی از نزدیک آشنا شوند و تمام واسطه‌های بین شما و مدیران عالی برداشته شود .

او تشکیل انجمن هنرهای نمایشی توسط گروه‌های نمایشی را منطقی‌ترین کار ممکن خواند و گفت: دوستانی می‌گفتند اساسنامه انجمن‌ها ایراد دارد. به این انتقادها احترام می‌گذارم و نظرات‌تان را انتقال دهید. اما معتقدم اتفاقا یکی از محکم‎ترین و قانونی‌ترین اساسنامه ها‌یی که در تشکیلات فرهنگی و هنری کشور وجود دارد همین اساسنامه انجمن‌های هنرهای نمایشی است؛ هم نگاه صنفی و قانونی و هم تناسب با تمام قوانین بالادستی کشور دارد. مجوزش را وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر کرده و تمام سازوکارش قانونی است و فرصت فعالیت را برای شما در تمام عرصه‌ها فراهم می‌کند.

شفیعی ادامه داد: مکمل این قانون باید فضاهایی باشد که شما در اختیار می‌توانید داشته باشید؛ که شامل اماکن اجرایی است وگرنه کار به جایی نخواهد رسید. شما به عنوان انجمنی نه صرفا فرهنگی و هنری بلکه مجموعه‌ای که نگاه اقتصادی هم دارد باید با گروه‌ها مشورت کنید و به ادارات کل فرهنگ و ارشاد استان بگویید که ما این سالن‌ها را در مرکز استان و شهرستان‌ها می‌خواهیم که طبق شرایط واگذاری مدیریت به ما واگذار کنید و هرکجا لازم باشد ما هم از شما حمایت می‌کنیم تا بتوانید به صورت مستمر فعالیت تئاتری در آن مکان انجام دهید و جریان اجراهای عمومی شکل بگیرد.

مدیرکل هنرهای نمایشی فرصت دومی که در اختیار انجمن‌های هنرهای نمایشی قرار دارد را ساخت پلاتوها خواند و گفت: مساله آرمانی هم نیست و قبلا در کرمان شکل گرفته و به نتیجه هم رسیده است. با استانداران، شورای شهر و شهرداری مدیران کل بنشینند و فرصت را فراهم کنند ووزارت خانه هم آمادگی دارد که در سطح کلان پای کار بیاید تا تفاهم نامه‌هایی برای ایجاد پلاتوها در مرکز استان و شهرستان‌ها امضا شود که طبق آن، ساخت سخت افزار را مدیریت استان و تامین تجهیزات را وزارتخانه به عهده بگیرد. این امکان ارزشمند و قابل وقوعی است که می‌توان به سمتش رفت که اتفاقا نمایندگان مجلس و شورای شهر از آن استقبال می‌کنند.

شفیعی در مورد فرصت احداثی‌های جدید، گفت: اگر اماکن و مجتمع‌های فرهنگی در استان شما در حال احداث است اگر دیدید با کمی تغییر خاص مانند جابجایی دیواره و آکوستیک کردن، امکان ایجاد پلاتوهای تخصصی هست با ما در میان بگذارید تاپیگیری کنیم که در پروژه‌های احداثی راه‌اندازی پلاتوهای تئاتری را مدنظر قرار دهند. چون سالن‌های بزرگ چند منظوره خیلی برای تئاتری‌ها و حتی سایر هنرها کارگشا نخواهد بود و سالن‌های کوچک استاندارد تئاتری بیشتر به درد ما می‌خورد.

او گام آخر ی را که در تهران هم خوب جواب داده و ضروری است همه استان‌ها پیگیری کنند را امکان ایجاد سالن‌های خصوصی خواند و گفت: در تهران و مشهد و کرمان و بعضی استان‌ها این اتفاق افتاده. اگر خوب آن را معرفی کنید و ظرفیت‌های دولتی‌اش را برای دوستان هنرمندی که بنیه آن را دارند معرفی کنید می‌توانید شاهد راه اندازی سالن‌های خصوصی باشید.  این اتفاق در دو سه سال اخیر در تهران رشد خیلی خوبی داشته است. خوشبختانه این روزها خیلی از تولیدات در این تماشاخانه‌های خصوصی رخ می‌دهد؛ البته به آنها نقدهایی هم وارد است و باید این جریان خود را کامل کند.

شفیعی در اشاره مجدد به سازوکار مالی گفت: تاکید می‌کنم به معاونان محترم  هنری استان‌ها که انجمن‌های نمایشی باید بازوهای اجرایی شما باشندو فقط امکانات مالی‌تان را محدود به تفاهم نامه با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نکنید. ابتدای سال آنچه در فصل 5خواهید داشت و از تفاهم نامه معاونت به شما می‌رسد و ظرفیت دیگر نهادها  را جمع‌بندی کنید و بر مبنای آنها تقویم فرهنگی و برنامه سالانه هنری خود را تنظیم کنید که می تواند مبنای کار خوبی برای فعالیت سالانه شما باشد.

مدیرکل هنرهای نمایشی همچنین با بیان اینکه تخصص شما در حوزه موافقت نامه‌های مالی می‌تواند گشایشی در موانع پیش روی شما ایجاد کند، گفت: ما مبالغی را در هرحال برای تولید به شما اختصاص خواهیم داد که زیربنای آن می تواند صندوق حمایت از تولید تئاتر باشد که در کرمان شکل گرفته و سایر استان‌ها می‌توانند از آن الگو بگیرند. که در آن بخشی از مبالغ را بعد از تولید و درآمد آثار به صندوق واریز کنند. به طوری‌که شما همیشه دست تان برای حمایت از گروه های هنری باز است.

شفیعی همچنین با اشاره به موضوع ارزشیابی و نظارت گفت: گاهی مباحث وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با حوزه تولید و شوراهای هنری و مدیریت تئاتر خلط می‌شود. حتما حوزه شورای ارزشیابی و نظارت را از شورای هنری تالارها و مدیریت تالارها در اجرای تئاتر کاملا مجزا کنید.

او همچنین پیشنهاد کرد حتما اعضای شورای ارزشیابی و نظارت برای اینکه به آنها خرده وارد نشود در استان‌ها هر دو سال تغییر کنند و افراد ثابتی در آن به صورت مستمر حضور نداشته باشند.

شفیعی تصریح کرد: امروز در هر استان تعداد زیادی کارشناس ارشد و کارشناس تئاتر داریم که از این ظرفیت ضروری است برای ارتقا جایگاه شوراها استفاده شود. وقتی پیشکسوت و صاحب نامی برای اجرای کار به ما مراجعه می‌کند در ارزشیابی زیاد به او سخت نمی‌گیریم چون می‌دانیم امضای خودش پای کار است. اما چرا وقتی یک جوان برای اجرای اثرش نزد ما می‌آید انقدر به او سخت می‌گیریم حتی به طراحی میزانسن‌ او وجزییات شکلی اثرش ورود می‌کنیم. این در شان ارزشیابی و نظارت و گروه‌های نمایشی ما نیست. تمرکز شوراها باید اجرای قوانین شورای عالی انقلاب فرهنگی و مباحث نظارتی باشد آن هم نه سلیقه‌ای؛ قانون صراحت دارد.

مدیرکل هنرهای نمایشی با تاکید بر اینکه شورای ارزشیابی و نظارت باید تا جای ممکن اساس را بر تعامل با گروه نمایشی بگذارد، گفت:  در کنار اینها، امکان اعتراض به رای شورای  نظارت در استان وجود دارد و حتی امکان طرح اعتراض در شورای عالی ارزشیابی و نظارت هم هست. در را به روی اعتراض هنرمندان نبندیم و از ظرفیتی که شورای عالی انقلاب فرهنگی فراهم کرده بهره ببریم.

شفیعی همچنین از انجمن‌های هنرهای نمایشی خواست تا اساس را بر تعامل با مدیران کل فرهنگ و ارشاد اسلامی بگذارند و ادامه داد: مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی هر استان گرفتاری‌های زیادی دارد و باید به انتظارهای متعددی پاسخ دهد. شما به عنوان یک انجمن اگر مسئولیت‌پذیر باشید و به عنوان انجمن خلاق و فعال کارتان را انجام دهید حتما با شما همکاری خواهد شد. انجمن هنرهای نمایشی مسئولیت پاسخ دهی به تمام مسائل تئاتر را به عهده گرفته است؛ هم اعتماد مدیرکل هم وکالت هنرمندان.

او همچنین با اشاره به برنامه‌های آتی اداره کل هنرهای نمایشی و انجمن‌های هنرهای نمایشی از این انجمن‌ها خواست که برنامه اقتصاد مقاومتی را جدی بگیرند چون کار سطحی نیست و گفت: اقتصاد مقاومتی مقوله ارزشمندی برای تولید آثار نمایشی به خصوص آثار خیابانی است. وقتی شعار سال پی در پی اقتصاد مقاومتی بوده تکلیف ما این است که در این حوزه فعالانه عمل کنیم. این را جدی بگیرید و برنامه ریزی کنید؛  می‌توانیم ورک‌شاپی برای این زمینه برگزار کنیم که خروجی آن آثار ارزشمندی باشد که امیدوارم بتوانیم بعد از این رویدادی مختص تئاتر با موضوع اقتصاد مقاومتی در استان‌ها برگزار کنیم که هم مخاطب پسند باشند و هم تاثیرگذاری فرهنگی داشته باشد.

سامان خلیلیان مدیر کانون تئاتر خیابانی در بخش دیگر این نشست با اشاره به اینکه ردیف بودجه مشخص آموزش برای هر استانی در تئاتر خیابانی ابلاغ شده است، گفت: با هماهنگی شما می‌توانیم اساتیدی را برای آموزش و برگزاری کارگاه بر اساس طبقه بندی هر استان از نظر سطح فعالیت در تئاتر خیابانی، در دوره‌های مقدماتی و تخصصی اعزام کنیم.

خلیلیان با تاکید بر لزوم تعامل با شهرداری‌ها برای استفاده از بضاعت آنها برای تئاتر خیابانی گفت: پرتابل تئاتر خیابانی در حال آماده شدن است.

او با اشاره به مشکلی که پیش از این سوابق هنرمندان تئاتر خیابانی برای درج در پرونده‌های ثبت گروه‌های نمایشی وجود داشت از حل این مشکل خبر داد و گفت: خوشبختانه قرار بر این شده که سوابق گروه‌های تئاتر خیابانی هم در درخواست‌های ثبت گروه‌ها اعمال شود.

ارمغان بهداروند مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی در بخش پایانی نشست در یک جمع‌بندی کلی گفت: در این دو روز تقریبا بیشتر درباره پول و ساختمان‌ها حرف زدیم. اما در برخی حوزه های تخصصی تئاتر و امکاناتی که در مجموعه مشترک اداره و انجمن است و حداقل کمتر در حوزه استان‌های ما دیده شده است جای بحث بسیاری وجود دارد.

بهداروند با اشاره به بحث انتشارات ،ماهنامه نمایش و  فصلنامه تئاتر به عنوان یک فصلنامه علمی پژوهشی گفت: در حوزه پژوهش و انتشارات کمتر از استان‌هاسراغ ما راگرفته‌اند که چرا مقاله و پژوهش ما چاپ نمی‌شود؟ امیدوارم در این گردهمایی با توجه به اینکه همه دوستان ادارات کل و انجمن‌ها در آن حضور دارید این موضوع را مدنظر قرار دهید که این مجموعه‌ای که به سهولت می‌تواند در اختیار شما باشد و در جهت تعالی تئاتر استان‌ها کمک کند را جدی بگیرید.

او خاطرنشان کرد: در یک و نیم سال گذشته ازهر استانی که در آن تاریخچه تئاتراستان و کتب پژوهشی تئاتر کار شده بلا استثنا حمایت در قالب خرید آثارانجام شده است. ما از پژوهش های تئاتری استانها حمایت مالی خواهیم کرد.

بهداروند خطاب به مدیران کل فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: استدعا می‌کنم اگر توان و اعتمادی در این مجموعه انجمن هنرهای نمایشی استان‌ها می‌بینید حداقل در بحث جشنواره‌های استانی به شکل جدی‌تری از اعضای هیات رئیسه و به خصوص رئیس هیات مدیره انجمن هنرهای نمایشی استان‌ها به عنوان دبیر یا دبیر اجرایی استفاده کنید و تخصصی کردن موضوع مدنظر باشد.

او ادامه داد: اگر دبیر جشنواره‌ای رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان باشد ما به شکل ویژه از آن حمایت کرده و به صورت پررنگ‌تری در آن رویداد حضور خواهیم داشت. البته مشروط بر اینکه دوستان ما تمام توانشان را متمرکز بر بهتر برگزار کردن جشنواره کنند. جوری باشد که اسباب سربلندی انجمن‌ها و ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد. خوشبختانه این جریان در استان‌هایی مانند خراسان رضوی و مازندران کلید خورده است؛ در استان‌های دیگر هم این اتفاق بهتر است صورت بگیردتا باعث شود که جریان واگذاری تصدیگری تئاتر همانطور که آقای وزیر و مجموعه مدیریت وزارتخانه تاکید کرده‌اند بیشتر محقق شود.

بهداروند همچنین تصریح کرد: استدعای من جدی گرفتن پرتال‌های استانی است. ما هر روز این پرتال‌ها ی استانی را چک می‌کنیم که ببینیم در استان‌های ما چه اتفاقی رخ داده است. استدعا دارم حتی خبرهایی که فکر می کنید کم اهمیت هستندرا قرار دهید تا کلمه تئاتر در فرهنگ عمومی بیشتر زمزمه شود.