قادر باستانی در گفتوگو با ایلنا:
تخریب ناجوانمردانه روحانی، مردم را از رسانههای اصولگرا دورتر میکند
این روزها، کشور شاهد هجمه سنگین و بیسابقهای بر رییسجمهور منتخب مردم است. رسانههای اصولگرا از هر فرصتی برای حمله و تخریب حسن روحانی بهره میگیرند. گرچه انتخابات به پایان رسیده و به تأیید شورای نگهبان رسیده، اما این رسانهها هنوز از حال و هوای رقابتهای انتخاباتی بیرون نیامده و با آهنگ تندتری به حملات خود ادامه میدهند.
قادر باستانی (نویسنده و مدرس علوم ارتباطات اجتماعی) در گفتگو با خبرنگار ایلنا، با تحلیل رویکرد رسانههای اصولگرا اظهار داشت: حملات فزاینده رسانههای اصولگرا به دکتر روحانی، اکثریت مردم را که در انتخابات اخیر به ایشان رأی دادهاند، از این رسانهها دورتر میکند و آرامش و امنیت موجود در فضای کشور را تحت تأثیر قرار میدهد. اگر اصولگراها دنبال بهبود وضعیت اقتصادی کشور هستند، باید کمک کنند، دولت در شرایط آرام، بر تحقق رشد بیشتر اقتصادی تمرکز کند. آنها باید بپذیرند که انتخابات به پایان رسیده و مردم انتخاب خود را کردهاند.
وی افزود: رسانههای اصولگرا نقش بسیار مهمی در تلطیف فضا دارند و آنها باید جریان رسانهای کشور را به سمت همافزایی و کاهش تنشهای جناحی و اجرای موفقیتآمیز برنامههای اقتصادی پیش ببرند. اگر دولت دوازدهم، کار خود را در چنین فضای مسموم و پرتنشی شروع کند، همه ضرر خواهند کرد. در طول تاریخ یکصد ساله کشور ما، هر شخص و جریانی که در برابر رأی و اراده مردم ایستاده است، سرنوشت خوبی پیدا نکرده است.
باستانی گفت: اینکه فضایی ایجاد شده است که همه میتوانند دیدگاه و نظر خود را بیان کنند، امر مبارکی است و نشان از توسعه سیاسی جامعه دارد، اما این فضا نباید به سمت آنارشیسم و هرج و مرجطلبی پیش برود. رسانههای اصولگرا، برای موفقیت در انتخابات بعدی، باید نکات ضعف خود را پیدا کند و سعی در رفع آن داشته باشد، نه اینکه بر رویکرد غلط پیشین پافشاری کنند و کاری کنند که به درست یا غلط، به عنوان انتقام از اکثریت رأیدهندگان تعبیر و تفسیر شود. احترام به خواست مردم و احترام به نتیجه انتخابات، با رویکرد کنونی رسانههای اصولگرا، هیچ همخوانی ندارد.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: یک ایراد مهم رسانههای اصولگرا، ضعف در مخاطبشناسی است. محتوای همه رسانههای اصولگرا، فقط برای مخاطب هوادار جذابیت دارد. یک رسانه، باید بتواند محتوایی تولید کند که بر همه مخاطبان اثرگذار باشد. رسانههای اصولگرا، مخاطبان غیراصولگرا را کاملاً نادیده میگیرد. ایراد دیگر رسانههای اصولگرا آن است که نظام جمهوری اسلامی را فقط از آن خود میدانند و با رقیب مانند دشمن برخورد میکنند. از شخصی که سالیان سال در پُستهای بسیار حساس نظام خدمت کرده، از فیلتر شورای نگهبان عبور کرده و نفر دوم نظام است، چنان تصویری ارائه میدهند که انگار راجع به دشمن غدار نظام سخن میگویند. چنین تصویرسازی ناروایی، اصولگرایان را بیش از پیش از مردم دورتر میکند.
وی اضافه کرد: یک رسانه، قبل از اینکه حاوی پیام سیاسی باشد، یک رسانه است و رسانه تعریف خود را دارد. رسانههای اصولگرا، اصول حرفهای رسانه را درست رعایت نمیکنند. به عنوان مثال، یک رسانه خبری به شکل حرفهای برای جلب اعتماد مخاطب، باید القای بیطرفی کند. بیطرفی واقعی و مطلق در هیج رسانهای وجود ندارد، اما تکنیک القای بیطرفی، اهمیت بسیاری در ارتقای اعتبار رسانه دارد. دستاندرکاران رسانههای اصولگرا، کلاه خود را قاضی کنند و مطالب دو سه ماه اخیر خود را مرور کنند و ببینند این مطالب، چقدر میتواند اعتبار آن رسانهها را نزد مخاطب حفظ کند. آنها میتوانند به یک موسسه پژوهشی دانشگاهی سفارش دهند و میزان اعتبار هر کدام از رسانههای طیف اصولگرا را استخراج کنند.
باستانی افزود: استراتژی رسانهای اصولگرایان، نیاز جدی به بازبینی و اصلاح دارد. برای گذار از شرایط کنونی، در درجه نخست باید بپذیریم که رسانه برای اثربخشی، الزامات خود را دارد که به دقت باید مورد توجه قرار بگیرد. موفقیت نظام جمهوری اسلامی ایجاب میکند، اصولگرایان دست از تکروی و تکگویی بردارند. حضور رقیب را به رسمیت بشناسند. گفتمان مناسبی که جذابیت کافی در عصر مخاطبسالاری داشته باشد، طراحی و ارائه کنند. به دیگر رسانهها اجازه دهند کار حرفهای خود را بکنند و از دخالتهای ناروا بپرهیزند و به نتیجه کار توجه کنند.
وی تأکید کرد: رسانههای اصولگرا، کار حرفهای خود را بکنند و مرزبندی مشخصی با نهادهای حامی خود داشته باشند. محصول خود را با توجه به بازار رقابتی رسانهای و ذائقه مخاطب امروزی تولید و عرضه کنند. مخاطبان غیراصولگرا را در تولیدات خود مورد توجه قرار دهند و از مخاطب خاص و متعصب خود عبور کنند. بفرموده کار کردن در رسانه، آن هم در قرن بیست و یکم، صرفاً اتلاف منابع و هزینه بیمورد است و اثرگذاری نخواهد داشت.
وی در پایان با تأکید بر اینکه همه رسانههای کشور ما، اعم از اصولگرا و اصلاحطلب، نیاز جدی به بازنگری در اصول، راهبردها، روشها، تکنیکها و تاکتیکهایشان دارند، خاطرنشان کرد: اگر در انجام این بازنگری تعلل صورت گیرد، مخاطب به نفع رسانههای خارج از دایره نظام، از دست خواهد رفت. رقابت رسانهای در این روزگار، تفاوتهای اساسی با چند سال قبل دارد و بسیاری از مفاهیم و مختصات بدیهی گذشته، دچار تحولات و تغییرات ماهوی شده است. در این میان، البته رسانههای اصولگرا، نیاز بیشتری به این بازاندیشی و بازنگری دارند.