آیا صداوسیما در مناظره‌ها بی‌طرف است؟

آیا صداوسیما در مناظره‌ها بی‌طرف است؟ برای پاسخ به این سوال به چند نکته درباره مناظره دوم کاندیداهای ریاست جمهوری که دیروز جمعه 15 اردیبهشت 1396 انجام شد، اشاره می‌کنم:

1-  پیش از آغاز مناظره و پس از پیاده شدن کاندیداها یک سوال از همه پرسیده می‌شد؛ «آیا در مناظره امروز تغییر رویه می‌دهید یا خیر؟» اما از آقای روحانی زیر باران سوال دیگری اضافه شد. سوالی که پاسخش در زیر باران و با یک جمله ممکن نبود. «مهمترین دستاورد دولت شما چیست؟» روحانی اگر از سر تعجیل یا خیس شدن زیر باران، جواب دقیقی به این سوال نمی‌داد باید بعدا اصلاح می‌کرد و توضیح می‌داد و اگر هم پاسخ نمی‌گفت (که نگفت) احتمالا پاسخگو نبودن رئیس‌جمهور به ذهن مخاطب متبادر می‌شد.

2-  حین مناظره در وضعیتی که آقای جهانگیری برای استفاده حداکثری از زمان از روی کاغذ مطلبی را می‌خواند، 4 ثانیه به اتمام وقت قانونی‌اش، تذکرات پی در پی مجری آغاز شد تا جایی‌که جهانگیری با بلند کردن دست راستش به علامت مهلت خواستن متوسل شد، درحالیکه در همین مناظره قالیباف در مهلت دو دقیقه خود برای نقد سخنان مخالف، 38 ثانیه بیشتر از مدت قانونی صحبت کرد و آنگاه صدای مجری شنیده شد به علامت پایان وقت.

3-  خدشه‌دار شدن جدی بی‌طرفی صداوسیما در مناظره دوم در گرفتن نماهای بسته (کلوز آپ) و باز (لانگ شات) بود. بدین معنا که هنگامی که آقایان روحانی و جهانگیری پشت تریبون قرار داشتند عمدتا از نماهای باز استفاده شد. این کار برای کم‌اثر کردن پیام استفاده می‌شود. درحالیکه برای دیگران از نماهای بسته و با فوکوس بر چهره آنان انجام شد.

4-  شیطنت دیگری که در مناظره دوم خودنمایی می‌کرد، استفاده همزمان از تصویر مخالف برای کم‌اثر کردن گفته‌های کاندیداها (روحانی و جهانگیری) بود. در وضعیتی که روحانی از اثر برجام در افتتاح فازهای عسلویه و پتروشیمی سخن می‌گفت همزمان تصویر آقای میرسلیم را داشتیم که با تکان دادن سر به طرفین گفته‌های رئیس‌جمهور را رد می‌کرد.

5-  در همین مناظره جهانگیری با اشاره به موضوع دختر وزیر آموزش و پرورش، اشاره‌ای به ناعدالتی رسانه‌ای کرد و گفت ما با این چنین پدیده‌ای مواجهیم که موضوعی به سرعت تبدیل به مصاحبه رسانه‌ای سخنگوی قوه قضاییه می‌شود و ... یعنی رسانه ملی بی‌طرف نیست.

دکتر عزت اله پوریان

کارشناس رسانه و مدرس ارتباطات