واکنش یکی از وکلای پرونده پزشکی کیارستمی به ادعای خطای پزشکی در پرونده عارف لرستانی

عادل مقدس (وکیل پرونده پزشکی رضا رستمی و عباس کیارستمی) در گفتگو با خبرنگار ایلنا، با تعریف خطای پزشکی گفت: اصولاً تعریفی که ما در کتب حقوقی درباره خطای پزشکی داریم این است که هرگونه تقصیر و قصوری که از طرف پزشک منجربه آسیب جسمی و یا فوت شود؛ می‌تواند خطای پزشکی باشد. تقصیر و قصور شامل سهل‌انگاری، بی مبالاتی و یا عدم رعایت نظامات و اصول پزشکی است اما تشخیص اینکه کدام رفتار باعث آسیب به بیمار شده و یا فوت بیمار را به دنبال داشته با اشخاص متخصص و کارشناسان امر است.

‎وی ادامه داد: اینکه هر فردی فوت می‌کند ما به خودمان اجازه بدهیم که فوری بگوییم این فرد بر اثر خطای پزشکی فوت کرده در واقع اصل موضوع را لوث می‌کند و لوث شدن این مسئله در جامعه نیز باعث می‌شود اهمیت چنین مسائلی در جامعه و به‌صورت کلان کمرنگ شود. از طرف دیگر این مسائل باعث می‌شود اعتماد دوجانبه بین بیمار و پزشک در جامعه از بین برود و این بسیار خطرناک و نگران‌کننده است.

‎وی افزود: حتی ما نیز که با عنوان وکیل چنین پرونده‌هایی را پیگیری می‌کنیم؛ حق نداریم پیش از مشخص شدن موضوع و وصول نظریه، نظری غیرکارشناسانه بدهیم بلکه ادعایی را مطرح می‌کنیم و دلایل آن را ارائه می‌دهیم و تشخیص خطای پزشکی توسط یک گروه پزشکی و کارشناسان انجام می‌گیرد.

‎مقدس که سابقه وکالت پرونده‌های پزشکی افرادی همچون عباس کیارستمی و رضا رستمی را در کارنامه کاری خود دارد، با ابراز تاسف از درگذشت عارف لرستانی افزود: یکی از معضلات و مشکلات در پرونده‌های پزشکی عدم توجه به مدارک است. اصلی‌ترین مدرک برای اثبات خطای پزشکی جسم بیمار و متوفی است. بهتر است قبل از آنکه ما به کارهای ژورنالیستی روی بیاوریم، تلاش کنیم تا جسد متوفی سریع‌تر به مرحله کالبدشکافی برسد. این اقدام صحیح جهت نگه داشتن دلایل و مدارک تنها با درخواست اولیای دم و با دستور قضایی امکان‌پذیر است.

‎وی ادامه داد: علاوه بر جسد متوفی که می‌تواند در هنگام کالبدشکافی بسیاری از مسائل را روشن کند، پرونده پزشکی نیز بسیار موثر است. درباره زنده‌یاد عارف لرستانی باتوجه به اینکه در کمتر از 24 ساعت بعد از مراجعه به بیمارستان فوت کرده است، نمی‌توان پرونده پزشکی مفصلی داشت. باید دید پزشک عمومی زنده‌یاد لرستانی را معاینه کرده است یا متخصص؟ در ضمن باید به یاد داشته باشیم که آن پرونده نتیجه تشخیص پزشکی است که معاینات و اقدامات را انجام داده و ما از او در حال حاضر شاکی هستیم. بهترین راه برای اثبات خطای پزشکی کالبدشکافی است که بعضا اقدامات پزشک معالج و پرونده پزشکی بیمار را هم زیر سوال می‌برد. تا زمانی که کالبدشکافی نشود مدرک قابل قبولی در دست نیست و معمولاً پزشکان رفتار خود را با این استدلال که هیچ مدرکی در دست نیست و ما اقداماتمان را براساس تشخیص انجام داده‌ایم، توجیه می‌کنند.

‎مقدس افزود: بهتر است به‌جای همهمه‌ و فضاسازی رسانه‌ای به سمت پیگیری حقوقی و قانونی حرکت کنیم و اگر مدعی خطای پزشکی هستیم می‌بایست به دنبال راه‌حل مناسب برای تحصیل دلایل و مدارک باشیم. در صورت اثبات خطای پزشکی مجازات‌های مختلفی برای پزشک درنظر گرفته می‌شود و از نظر صنفی می‌تواند مجازات انفصال موقت تا انفصال دائم را در پی داشته باشد. در قانون مجازات نیز مبحث خطای پزشکی و فوت ناشی از آن تحت عنوان قتل شبیه عمد شناخته می‌شود که حبس، جزای نقدی و پرداخت دیه را به دنبال دارد.

‎وی با تاکید بر اینکه نباید بدون مدرک به دنبال طرح مسائل حقوقی بود، گفت: گاهی خانواده یا نزدیکان متوفی سخنانی می‌گویند که ناشی از احساسات و ناراحتی است و می‌توان به آنها حق داد، اما برخی افراد که نه نسبت خویشاوندی دارند و نه در موضوع ورودشان توجیه‌پذیر است، احتمالا با طرح این مسائل به دنبال دیده شدن خودشان در رسانه‌ها هستند.

‎مقدس افزود: ادعای بدون مدرک در مواردی حتی می‌تواند جرم باشد و پزشک یا پزشکان می‌توانند علیه کسی که افترا می‌زند یا نشر اکاذیب می‌کند، شکایت کنند. این اقدامات نه تنها سودی برای خانواده متوفی ندارد بلکه می‌تواند آسیب‌های جدی هم به پرونده بزند. به همین دلیل به صورت کلی به وجود آوردن هجمه بدون دلیل و مدرک درست نیست و باید در جوی آرام و بدون هیاهو مسئله  را بررسی کرد و اجازه نداد افرادی از چنین ماجراهایی برای خود فضایی برای دیده شدن به وجود بیاورند.

وی در پایان اظهار داشت: می‌بایست جو حاکم با درایت جامعه پزشکی و راهکار عملی و جدی فیصله پیدا کند. همانطور که در گذشته هم بارها عرض کردم جامعه پزشکی می‌بایست بی‌اعتمادی به وجود آمده، که در برخی موارد هم به حق است را ترمیم کند و جبهه گرفتن و دفاع کورکورانه از هرطرف، چه از طرف جامعه پزشکی و چه از جانب مردم درگیر در مسائل پزشکی نمی‌تواند راهکار مثبتی در پی داشته باشد.