خواننده ارکستر ملی در گفت‌وگو با ایلنا:
عده‌ای فکر می‌کنند خدای آواز هستند/افزایش علاقمندی به اپرا در ایران
فارغ‌التحصیل کنسرواتوار وین و نیویورک با بیان اینکه سطح تدریس آواز در ایران با اروپا بسیار متفاوت است؛ گفت: برخی از شاگردانم در ایران تصور می‌کنند پس از دوازده جلسه خدای آواز شده‌اند، همیشه سعی کرده‌ام این توهم را از ذهن آنها دور کنم که موسیقی چیزی نیست که با یک یا دو جلسه به سرانجام برسد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، ماریو تقدسی (خواننده اپرا) فرزند تقی تقدسی (بازیگر و دوبلور پیشکسوت) متولد ۱۳۳۷ در تهران، پس از اخذ دیپلم از هنرستان موسیقی راهی آمریکا شد و در دانشگاه USC LOS ANGELES در رشته اپرا فارغ‌التحصیل شد، سپس دوره تکمیلی را در JUILLIARD SCHOOL نیویورک گذراند و بعد از آن رهسپار وین اتریش شد و در آزمون ورودی اپرای وین پذیرفته و برای ۳ سال خواننده سولوی این اپرای مهم جهان بود و از کنسرواتوار WIEN فارغ التحصیل شد.
این خواننده ایرانی و بین‌المللی اپرا چندماهی به ایران آمده تا مسترکلاس‌های آواز خود را برگزار کند با او گپ و گفتی درباره موسیقی و فعالیت‌های اخیرش در ایران داشتیم.
برخی از هنرجویان فکر می‌کنند با چند جلسه خدای آواز شده‌اند
او با بیان اینکه در شش هفت سال گذشته تصمیم گرفته تا در ایران تجارب سی و پنج ساله‌اش را ارائه دهد، اظهارکرد: معتقدم استعدادهای بسیار خوبی در بچه‌های ایران نهفته است که باید به آنها پرداخت و برایم بسیار باشکوه است وقتی ببینم شاگردانم در ایران و خارج از کشور پیشرفت می‌کنند و امروز پس از سیزدهمین دوره آواز پاپ کلاسیک خوشبختانه ۱۵ نفر از شاگردانم در تورهای کنسرواتوارهای اتریش، آلمان و فرانسه تحصیلات خود را ادامه می‌دهند تا بتوانند مدرک‌های بین‌المللی دریافت کنند و این باعث خوشحالی من است که توانستم تا مقطعی به آنها آموزش بدهم.
این خواننده اپرا؛ سطح و نوع تدریس در ایران با اروپا را متفاوت می‌داند و در این باره توضیح داد: سطح تحصیل موسیقی در این چند ساله بهتر شده است و پیشرفت حاصل شده اما معتقدم سطح توقع در آنجا از شاگردان و خوانندگان بسیار زیاد است و مهمترین مسئله این است که در آنجا توهمی وجود ندارد اما متاسفانه در اینجا به شدت و زیاد هم دیده می‌شود و امیدوارم این توهمات را کنار بگذاریم و شروع کنیم به پیشرفت کردن چراکه توهم باعث پسرفت می‌شود.
تقدسی با ابراز تاسف از اینکه برخی از شاگردان بعد از چند جلسه کتاب می‌نویسند یا بدون هیچ تجربه‌ای تدریس را آغاز می‌کنند، گفت: متاسفانه شاگردانی هستند که پنج سال است در حال یادگیری هستند اما هنوز هیچ چیز نیاموخته است و پیشرفتی نداشته است و این مسئله به دلیل این است که آن شخصی که به عنوان استاد مشغول تدریس است هیچ تجربه پشت صحنه‌ای ندارد. به عقیده من وقتی کسی قرار است تدریس کند باید با گوشت و پوست و استخوان خود خاک صحنه را بخورده و تا این امر اتفاق نیفتاده باشد امکان ندارد آن احساس را انتقال دهد و نمی‌دانم یک فردی فقط با خواندن کتاب به امر تدریس روی می‌آورد.
او ادامه داد: متاسفانه گاهی اوقات شاهد این هستیم که این استادان بی‌تجربه به صدای هنرجویان فشار وارد می‌کنند و آن فرد دیگر نمی‌تواند ادامه بدهد و تارهای صوتی‌اش صدمه می‌بیند و تنها عامل این موضوع بدکاری و بی‌تجربگی استاد است که صدای هنرجو را از بین می‌برد.
علاقه به یادگیری اپرا بیشتر شده
این خواننده اپرا با اشاره به اینکه سالهای زیادی را صرف آموزش موسیقی کرده، گفت: زمان طولانی برای یادگیری موسیقی وقت گذاشتم و پس از سال‌ها مشغول تدریس شدم اما امروز برخی از شاگردانم در ایران تصور می‌کنند پس از دوازده جلسه خدای آواز شده‌اند، همیشه سعی کرده‌ام این توهم را از ذهن آنها دور کنم که موسیقی چیزی نیست که با یک یا دو جلسه به سرانجام برسد بلکه یادگیری موسیقی نیازمند پشت‌کار فراوان است و همچنین تحصیلات در این زمینه است خلاف آنچه که ما در ایران شاهد هستیم و خوانندگان بدون هیچ اطلاعی از دیکته موسیقی و بدون اینکه درباره موسیقی بدانند در این عرصه کار کنند.
تقدسی درباره اجرای اپرا در ایران گفت: در گذشته ما اپراخانه بزرگی داشتیم که اپرا در آنجا اجرا می‌شد و مخاطبان بسیاری هم داشت موسیقی اپرا موسیقی بسیار سنگینی است و باید مخاطب تمام داستان را بداند تا از آن لذت ببرد و شاید اگر مخاطب اپرا کم است به دلیل همین مسئله زبان است و سالهاست که روی آن کار نشده و خلائی در این بین ایجاد شده البته خوشبختانه در سالهای اخیر این خلاء در حال پرشدن است.
او با اشاره به اینکه اپرا یکی از سخت‌ترین هنرهای دنیاست، خاطرنشان کرد: یک خواننده اپرا نه تنها باید یک موزیسین خوب باشد و از صدای خوب برخوردار بوده بلکه باید هنرپیشه خوبی هم باشد. تا امروز که سیزدهمین دوره آواز پاپ کلاسیک را برگزار می‌کنیم بیش از ۳۵۰ هنرجو داشتیم که در دوره‌های مختلف شرکت می‌کنند و حتی سعی کردیم در شهرستان‌ها دوره‌هایی را برگزار کنیم. خوشبختانه در این چند ساله بسیاری از جوانان ما علاقه‌مند به یادگیری اپرا هستند.
باید فرهنگ استفاده از موسیقی را در جامعه ایجاد کنیم
این مدرس آواز پاپ کلاسیک با بیان اینکه در اپرا بالاترین تکنیک به هنرجو آموزش داده می‌شود، تصرح کرد: کسی که آموزش اپرا می‌بیند قدرت آلترناتیو دارد و می‌تواند همه نوع موسیقی را اجرا کند قطعا یک خواننده موسیقی پاپ نمی‌تواند اپرا اجرا کند اما یک خواننده اپرا می‌تواند موسیقی پاپ را اجرا کند. و معتقدم اگر کسی می‌خواهد خواننده خوبی باشد باید تکنیک آواز کلاسیک را بداند چراکه به او این قدرت را می‌دهد تا از تارهای صوتی‌اش مواظبت کنند و با یک تکنیک سالم حجم صدایی خوب داشته باشند و بدون هیچ مشکلی سالهای سال بخوانند.
تقدسی درباره عدم استقبال عموم جامعه از اپرا گفت: اپرا مانند تئاتر است در آلمان هم که اپرا به زبان ایتالیایی اجرا می‌شود ممکن است همه مردم این زبان را ندانند اما از آنجا که داستان اپرا در لیبرتو ها نوشته شده و در اختیار مخاطب قرار داده می‌شود، آنها با مضمون داستان آشنا می‌شوند و از موسیقی و آنچه که روی صحنه اجرا می‌شود لذت می‌برند اگر در ایران هم این مسئله انجام شود مسلما مخاطب از دیدن اپرا خسته نشده و برعکس از آن لذت هم می‌برد.
تقدسی در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: معتقدم باید همه نوع موسیقی را در کشورمان داشته باشیم و اجازه دهیم مردم خودشان براساس سلیقه‌شان موسیقی را انتخاب کنند. اگر به مردم غذای خوب ندهید هیچ وقت تفاوت بین غذای سالم خوب از غذای فاسد و نامناسب را متوجه نمی‌شوند. موسیقی نیز غذای روح است و باید فرهنگ استفاده از موسیقی خوب و مناسب برای مردم ایجاد شود در واقع هر نوع موسیقی جایگاه خود را دارد باید بدانیم که فلسفه عمیقی در پشت موسیقی وجود دارد.
او تصریح کرد: برای سازشناسی و آواز باید روی نسل جوان سرمایه‌گذاری کنیم البته خوشبختانه نسل جوان خود پیگیر این موضوع است اما اگر وزارت ارشاد می‌توانست فضای بازتری برای موسیقی ایجاد کند این امر خیلی سرعت بیشتری به خود می‌گرفت اما به عقیده من؛ هر فردی باید از خودش شروع کند و ما باید هدف‌مان را متمرکز بر نسل جوان کنیم تا به او اطلاعات مناسبی درباره موسیقی بدهیم تا بداند همه موسیقی، موسیقی شش و هشت نیست.
این خواننده اپرا همچنین درباره کنسرت‌هایی که در ایران برگزار می‌شود، گفت: بعضی از برنامه‌ها را که می‌بینم احساس می‌کنم می‌تواند در سطح بالاتری باشد اما متاسفانه برخی افراد درحالیکه خوانندگی را اصلا نمی‌دانند؛ اجرا دارند.
آرزو دارم داستان‌های شاهنامه را به‌صورت اپرا اجرا کنم
او همچنین درباره داستان‌های ایرانی به صورت اپرا گفت: در چند سال گذشته برخی از داستان‌های ایرانی به صورت اپرای عروسکی اجرا شده است اما اجرا داستان‌های شاهنامه به صورت اپرا در ایران از آرزوهای من است و امیدوارم در مکان‌های تاریخی ایران به تمام دوستداران اپرا ارائه دهیم.
این خواننده اپرا ادامه داد: چند سال پیش قصد داشتیم اپرای رستم و سهراب که توسط لوریس چکناواریان نوشته شده را به صورت صحنه‌ای اجرا کنیم. دو پرده آن را نیز تمرین کردیم اما متاسفانه آقای چکناواریان خبر داد که موفق به گرفتن مجوز نشدند البته این اپرا در گذشته صورت عروسکی نیز اجرا شده. درحالیکه ما نمی‌توانیم به دلیل برخی مسائل داستان‌های تاریخی خودمان را به صورت اپرا اجرا کنیم شاهد این هستیم که داستان‌های ما را آهنگسازان دیگر کشورها اجرا کنند مانند اپرای توران‌دخت که توسط جاکومو پوچینی در تمام دنیا اجرا شد. چرا تاریخ ما توسط موسیقیدانان خودمان اجرا نشود.
تقدسی درباره مسترکلاس‌هایش در ایران گفت: اگرچه نام این‌ها را مستر کلاس گذاشته‌ایم اما در حقیقت کارگاهی است که شاگردان در آنجا بهداشت صدا و نحوه مراقبت از آن را می‌آموزند و در این سال‌ها بسیاری از خوانندگان موسیقی اصیل ایرانی در این کلاس‌ها شرکت می‌کنند چراکه اغلب خوانندگان موسیقی اصیل ایرانی این نوع آواز را به‌صورت آکادمیک نیاموخته‌اند و از این طریق خیلی مشکلات در نحوه بیان کلمات دارند و معتقدم یکی از بهترین‌هایی که در عرصه آواز ایرانی فعال است همایون شجریان است که این نوع آواز را به خوبی و آکادمیک آموخته است.
او همچنین درباره برنامه‌هایش با فریدون شهبازیان گفت: به دنبال رپرتوارهای مناسب هستیم تا بتوانیم با ارکستر ملی کنسرت‌هایی را برگزار کنیم و آهنگ‌های از حسین سرشار را به یاد او بخوانیم البته هنوز هیچ چیزی قطعی نشده است.
تقدسی در پایان درباره پدرش (تقی تقدسی) گفت: تقی تقدسی از بزرگان هنر طنز در ایران است که بیش از ۵۰ سال تجربه روی صحنه را دارد به نظر من؛ خنده روی لب مردم آوردن به مراتب خیلی سخت‌تر است و پدرم ۵۰ سال است که این کار را انجام می‌دهد.
