فروشنده نیاز به لابی ما در اسکار ندارد/کاناپه انشاالله نمایش داده می‌شود

به گزارش ایلنا، سیدعلی ضیاء در پنجاهمین روز از اجرای برنامه صبحگاهی شبکه یک در روز دوشنبه 27 دی ماه میزبان محمد حیدری دبیر سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر بود و با او درباره داغ ترین مسائل جشنواره گفتگو کرد.

حیدری در پاسخ به این نکته ضیاء که شما از معدود هنرمندهایی هستند که 6 صبح بیدار می‌شوند، گفت: اکنون شرایط سختی داریم چون به برگزاری سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر نزدیک می‌شویم و قرار است هیات داوران اعلام شوند. از همین رو، ساعات کار ما بالا رفته است.

وی در پاسخ به اینکه چرا برخی دبیران جشنواره تا به حال حتی به تغییر سیمرغ و جایزه‌ای که جشنواره با آن شناخته می‌شود اقدام کرده‌اند، بیان کرد: جشنواره فیلم فجر باتوجه به اینکه جشنواره ساختار ثابتی ندارد، فاقد شورای سیاستگذاری ثابت است و... دبیران محترم تغییر را با این موارد اعمال می‌کنند. ولی ما باید ساختار ثابتی را برای جشنواره لحاظ کنیم و یک ساختمان اصلی برای جشنواره داشته باشیم. تا به حال سی و چهار دوره برگزار شده و در بخشی از این دوره‌ها هم دبیران محترم سلایق خود را اعمال کرده‌اند.

حیدری در این باره که خودش چه انتقادی به جشنواره دارد، یادآور شد: جشنواره فیلم فجر برای مردم خیلی مهم است و جذابیت زیادی دارد. همه فیلمهای ما در این جشنواره رونمایی می‌شود. بخشی از انتقاد وارد شده به جشنواره این است که همه آورده و سرمایه سینمای ما در این ایام رونمایی می‌شود. بسیاری از جشنواره‌های بزرگ دنیا این کار را نمی‌کنند و بهترین فیلمهای سال را به جشنواره‌هایشان می‌آورند اما نقدی که به جشنواره فیلم فجر وارد می‌شود این است که سرمایه‌های اصلی سینمای ایران در مدت خاص رونمایی می‌شوند. به گونه‌ای که انگار به مالمان آتش زده‌ایم، همه فیلمها را در یک فرصت 10 روزه می‌بینیم اما این خطر وجود دارد برخی فیلمها به دلیل این سیاستی که از قبل گذاشته شده، (سیاست قبلی جشنواره فجر این بوده که فیلمهایی که در جشنواره حضور داشته‌اند همه در چرخه اکران قرار می گرفتند) از اکران بازبمانند.

دبیر جشنواره فیلم فجر در پاسخ به این سوال مجری «فرمول یک» درباره انتقاداتی که به بالا بودن تعداد جوایز می‌شود، تصریح کرد: این نکته مهمی است و بسیاری از کارشناسان سینما این انتقاد را به جشنواره دارند. سال گذشته ما از تعداد جوایز کم کردیم اما به دلیل اینکه دو نگاه به جشنواره وجود دارد؛ اینکه آن را جشن سینمای ایران در دهه فجر از یکسو و جشنواره سینمایی ایران از سوی دیگر قلمداد می‌کنند، در بخش داوری کار سختی داریم و سینماگران این انتقاد را داشتند که چرا فیلمها را در بخش مسابقه افزایش داده‌ایم. این انتقاد درستی است که هم جوایز زیاد است و هم تعداد فیلمهایی که برای مسابقه انتخاب می‌شوند شرایط را برای داوری دشوار می‌کند.

وی در این باره که بهترین دبیر جشنواره تاکنون را چه کسی می‌داند، گفت: از بین دبیرانی که از دوره اول تا سی و دوم بوده‌اند فکر می کنم کسی که به لحاظ ساختاری تعداد دوره‌هایی که بوده زیاد بوده، علیرضا رضاداد است.

درگیر کردن هنرمندان در جشنواره و حضور آنها در کاخ جشنواره سی و چهارم، نکته ای بود که ضیاء به آن اشاره کرد و حیدری درباره اش توضیح داد: سال گذشته حضور هنرمندان سینما به رونق جشنواره کمک کرد. دوستان لطف داشتند و پیشنهادات ما را پذیرفتند. در بخش تبلیغات شهری هم حضور موثری داشتند و مردم را دعوت کردند. این اتفاق مبارکی بود و در سال گذشته 60 درصد افزایش مخاطب در سینماها را داشتیم و 98 سانس ویژه در ساعت 3 بامداد تجربه کردیم که اتفاق خوبی است. هرچقدر مردم خوشحال باشند ما خوشحال تریم. کاری که انجام می دهیم برای مردم است و سرمایه سینمای ایران مردم هستند. وظیفه ما این است که این رویداد هنری بزرگ را با مردم شریک کنیم.

حیدری درباره برگزاری همزمان جشنواره در استانها گفت: انتقاد دیگری که به جشنواره وارد بود این بود که چرا فقط در تهران برگزار می‌شود. در حالی که این رویداد جشن بزرگ سینمای ایران است و مردم ایران هم سینمادوست هستند. البته فستیوال های خارجی تعریف شده هستند، در یک شهر خاص برگزار می شوند و حتی گاه اسم جشنواره از روی همین شهر برداشت شده و رونق آن بسته به برگزاری جشنواره است.

وی تاکید کرد: ولی ما چنین تعریفی نداریم. البته مثلا چند سالی است جشنواره فیلمهای ویدئویی یاس در رامسر برگزار می‌شود. می‌طلبد چنین موضوعی درباره دیگر جشنواره‌ها نیز نهادینه شود. ما جشنواره‌های زیادی داریم که همه فقط در تهران برگزار می‌شوند. برگزاری جشنواره فیلم فجر در شهرستانها هم هزینه زیادی می‌طلبد اما تلاش کردیم همه مردم کشور را خوشحال کنیم و جشنواره همزمان در 30 استان کشور هم برگزار شود. البته این جشنواره‌ها شامل نمایش همه فیلمها نمی‌شود و ما مجبوریم 20 فیلم را در استانها نمایش دهیم.

حیدری درباره حضور فیلم اولی‌ها در جشنواره سی و پنجم توضیح داد؛ 11 فیلم در بخش سودای سیمرغ فیلم اولی داریم و کارگردان‌های فیلم اول بسیار خوشحال هستند. سالیان گذشته به دلیل اینکه فیلمهای اول کم بودند، بخش جداگانه داشتند. سال گذشته بخش زیادی از جوایز را فیلمهای اول گرفتند. شاید اینگونه جوان‌ها اعتماد بیشتری به جشنواره کردند و در مجموع 44 فیلم، 17 فیلم، آثار اول و دوم هستند که در کنار پیشکسوتان سینمای ایران قرار گرفته‌اند. باید این واقعیت را بپذیریم که جوان ها می آیند و نسل عوض می‌شود.

وی تصریح کرد: پیشکسوتان همیشه مورد احترام هستند و خواهند بود. سینمای ایران از این اتفاق استقبال می‌کند و آن را نوید خیلی خوبی برای سینمای ایران می‌داند. برخی هم شاید نسبت به این موضوع گارد داشته باشند که فکر نمی کنم تعداد زیادی باشند. در مجموع باید بپذیریم نسل جدیدی وارد سینما شده اند که مردم آنها را می‌پذیرند و آنها هستند که قرار است از فیلمها استقبال و آنها را رد یا تایید کنند. چون سینما با مردم زنده است.

دبیر جشنواره فیلم فجر درباره اتفاق مثبت سال گذشته و استفاده از پردیس ملت برای حضور هنرمندان و اینکه خلایی برای وجود یک محل ثابت برای برگزاری جشنواره وجود دارد، گفت؛ این نقیصه وجود دارد که خود سازمان سینمایی و وزارت ارشاد جایی را به عنوان کاخ همه جشنواره‌ها در تهران داشته باشد. این نقیصه بزرگی است. فعالیت‌های زیادی در برج میلاد برگزار می‌شود و برج با ما هم نهایت همکاری را دارد. امسال ما یک روز را به تعداد روزهای نمایش فیلمها در برج میلاد اضافه کرده‌ایم. سال گذشته پردیس ملت را اضافه کردیم و مردم خوبمان در کنار هنرمندان فیلمها را دیدند. اتفاق خوبی بود که از آن استقبال شد. اتفاق خوبی که برای صاحبان فیلم می‌تواند بیفتد عکس‌العمل مردم است.

وی در پاسخ به سوال ضیا درباره حواشی که نسبت به اعضای هیات انتخاب وجود داشته، اظهار کرد؛ هر سال مرسوم بوده که سه نفر از شورای پروانه نمایش در هیات انتخاب حضور داشته باشند. امسال کسانی که از پروانه نمایش انتخاب شده‌اند به دلیل اینکه اعضای آن به تازگی تغییر کرده، غیرسینمایی به نظر بیایند؛ دکتر عماد افروغ، دکتر کرمی و دکتر طه مرقاتی. چهار نفر هم که از اهالی سینما بودند. از جمله دو تهیه کننده همچون دکتر حسین نژاد و سیدضیاء هاشمی. نرگس آبیار هم به عنوان کارگردان جوان سینمای ایران حضور داشت. جمال امید هم که منتقد است و سالیان سال در سینمای ایران حضور دارد. او آشنا به همه آداب و رفتار سینما است.

وی ادامه داد: جشنواره فیلم فجر همزمان با دهه فجر برگزار می‌شود و باید سلایق مختلف در آن حضور داشته باشند. من در جلسات هیات انتخاب بوده‌ام و دیده‌ام اعضا چطور با هم بحث می‌کنند برای اینکه یک فیلم حضور داشته باشد یا خیر. انتخاب از بین ۹۴ فیلم کار بسیار سختی بوده است و ما باید سبد سینمایی‌مان را طوری بچینیم که پاسخگو همه سلایق باشد. بحث‌هایی که درباره هیات انتخاب پیش می‌آید در هیچ کجای دنیا مرسوم نیست. خیلی‌ها می‌آیند و جشنواره را مقایسه می‌کنند اما درباره بخشهایی که به نفع نیست صحبت نمی‌کنند. به راستی ساختار جشنواره ما شبیه هیچ جشنواره‌ای نیست. هیچ کجای دنیا هیات انتخاب ندارند و آن را معرفی نمی‌کنند. ولی در کشور ما مرسوم بوده است. ما به این سمت رفتیم که مشاورانی برای انتخاب داشته باشیم که بتوانند سلایق مختلف را راضی نگه دارند.

دبیر جشنواره فیلم فجر درباره اینکه آیا آثار براساس موضوعشان انتخاب شده‌اند، ادامه داد: موضوع نمی‌تواند مهم نباشد. چون هیات انتخاب مجموع فیلمها را دیده‌اند. ما برای جشنواره فجر و سینمای ایران فیلم انتخاب می‌کنیم. ما برای کشور خودمان فیلم می‌سازیم و قطعا آثار باید با ساختارهای سیاسی و اجتماعی باید همخوانی داشته باشد. موضوع در کنار کیفیت آثار مورد توجه قرار گرفته است. بخشی از این فیلمها انتقادی سیاسی بوده‌اند. امسال برای داوری بسیار دشوار است و تنوع خاصی در جشنواره داریم که شرایط را برای داوری سخت می‌کند.

حیدری در پاسخ به این سوال ضیا که چرا این مشکل برای فیلم کاناپه کیانوش عیاری به وجود آمد درحالیکه در برخی سریالهای تلویزیونی مثل فیلم یوسف پیامبر هم از پوستیژ استفاده شده، اعلام کرد: کیانوش عیاری از کارگردانان بزرگ سینمای ایران هستند و بسیار دوست داشتنی و نجیب. من عذرخواهی می‌کنم درباره ایشان صحبت می‌کنم. ایشان فیلمی را به جشنواره دادند که در روز آخر بحث‌های هیات انتخاب بود. شاید درباره این فیلم نگاه های مختلفی از سوی مراجع تقلید و بخش‌های مذهبی وجود داشته باشد. در گذشته «خانه پدری» هم نمایش داده نشد. درباره «کاناپه» هم هیات انتخاب نظرشان این بود که فیلم خوبی است اما باید درباره‌اش تصمیم‌گیری شود و مورد بررسی دقیق تری قرار بگیرد. ما که نمی‌خواهیم فیلم به جشنواره بیاید و خدای ناخواسته توقیف شود. در زمان اندکی که وجود دارد، شورای پروانه نمایش و مراجع قانونی خود وزارت ارشاد تصمیم می‌گیرند و انشاءالله این فیلم نمایش داده خواهد شد.

وی درباره اینکه چرا فیلمهای شهرام مکری و کیوان علی محمدی و امید بنکدار نیز به جشنواره راه پیدا نکرده اند، گفت:  این فیلمها جز مورد خاصی که به آن اشاره کردم، توسط جشنواره دیده شد. من این فیلمها را ندیده‌ام و نمی‌توانم درباره‌شان صحبت کنم. مکری از فیلمسازان جوان و موفق کشور است اما بالاخره بخشی از مرحله انتخاب نیز به نوع نگاه و سلیقه آدم‌ها برمی‌گردد و باید به این سلیقه‌ها احترام بگذاریم. من از مجموع انتخاب‌هایی که هیات انتخاب انجام دادند دفاع می‌کنم. بسیاری از فیلمها هم نزدیک به هم هستند و به لحاظ کیفی در یک مرحله قرار می‌گیرند.

حیدری همچنین بعد از پخش آیتمی که مربوط به نیم قرن غارنشینی یک ایرانی در شمال کشور بود، به شوخی گفت: من هم بعد از جشنواره باید بروم در غار زندگی کنم!

دبیر جشنواره فیلم فجر در این باره که آیا درست است که قرار بوده روی پوستر جشنواره تصویر زنده‌یاد کیارستمی بیاید اما خانواده او این موضوع را نپذیرفته‌اند، گفت: اصلا چنین چیزی وجود نداشته است. ما از سال گذشته به علی حاتمی فکر کردیم و چند کار خوب درباره او انجام شد. امسال تصویر این چهره برجسته سینمای ملی ما، روی پوستر جشنواره حک شد و در تمام دنیا مرسوم است که از چهره‌های برجسته فیلمسازی روی پوستر استفاده می‌کنند.

وی درباره اینکه حقوق دبیر جشنواره زیاد است یا کم، اظهار کرد: حقوق میلیونی هست اما هنوز میلیاردی و نجومی نشده است! در حوزه‌های فرهنگ از این خبرها نیست که از حقوق هایی که امروزه درباره‌اش صحبت می‌کنند و بعضا بزرگنمایی می‌شود داده شود. اگر عشق و علاقه نباشد کار بسیار سختی است. همه هدف من خدمت به سینمای ایران و مردم است. همه باید ریسکهایی کنیم و قدم‌هایی برداریم که می‌تواند اتفاقات خوبی را در آینده رقم بزند. باید کارهایی کنیم که در جشنواره فیلم و تئاتر فجر بتوانیم جمع زیادی از اهالی تئاتر و سلایق مختلف سینما را دور هم جمع کنیم.

حیدری در پاسخ به این سوال ضیاء که مهمترین نگرانی پیش رویش چیست، بیان کرد: داوری جشنواره! این بخش خیلی مهمی است که همه استرس و دغدغه‌اش را دارند و ما دوست داریم واقعا در عدالت نسبی و شرایط خوب این اتفاق بیفتد.

دبیر جشنواره در پاسخ به اینکه فکر می‌کند آیا فرصت می‌کند فیلمی در جشنواره ببیند، گفت: بعید می‌دانم. سال گذشته 5، 6 فیلم را بیشتر نتوانستم ببینم اما امسال از مجموع 44 فیلم، بخش زیادی را از قبل اینکه روی پرده بروند دیده‌ام.

وی در باره این سوال طنز که آیا برای حضور فروشنده در اسکار لابی کرده‌اید یا خیر، گفت: «فروشنده» آنقدر فیلم ارزشمندی است که احتیاجی به هیچ لابی ندارد. فرهادی از فیلمسازان بزرگی است که هنوز به لحاظ ایده جوان هستند و مردم و فستیوالهای دنیا از آثارشان استقبال زیادی می‌کنند.

سینماگر محبوبتان کیست؟ سوالی که حیدری پاسخ به آن را خیلی سخت توصیف کرد و گفت: سلیقه شخصی من اصغر فرهادی است.

چند فرزند دارید؟ حیدری گفت: دو پسر دارم؛ یکی 17 ساله و دیگری 7 ساله و پسر بزرگترم وارد سینما شده است.

وی درباره معاشرت‌های سینمایی و دوستان سینمایی‌اش اینطور گفت: به دلیل اینکه در این دو سال مسئولیت جشنواره را داشته‌ام، ارتباط سینمایی کمی دارم و بیشتر از نظرات دوستان در محیط کارم استفاده می‌کنم. من با بخش زیادی از هنرمندان سینما ارتباط و رفاقت دارم که البته این ارتباط در محیط شخصی نیست.

دبیر جشنواره فیلم فجر در پایان از برگزاری نشست خبری در چهارم بهمن ماه خبر داد و گفت: 1 بهمن هم از مجموعه سیمرغ مردمی سال گذشته که در 22 دوره پیش بودند، در قالب مجموعه «بر بال سیمرغ» رونمایی می‌کنیم. درباره خرید بلیت‌های اینترنتی هم خانه سینما زحمت این را می‌کشد.