وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح کرد؛
اعتماد مردم به حاکمیت کاهش پیدا کرده است
نشست خبری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت وفاق ملی صبح امروز یکشنبه ۲۳ دی در مجتمع باغ زیبا برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، در ابتدای این نشست سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار کرد: حوزه رسانه یک فضا و نگاه بیدار و رصدگری است و باید خیلی خوشحال باشیم که چنین فضایی به کمک ما بیاید. من هم به عنوان کسی که از جنس رسانه بودم و هنوز هم کارهای رسانهای انجام میدهم، معتقدم رسانه به عنوان رکن چهارم دولت ملت جدید حتما مسیر بهتری برای عدالت و آزادیهای اجتماعی پدید میآورد.
صالحی خاطرنشان کرد: پیش از هر چیز میخواهم بگویم برنامههای چهارگانهای که به مجلس دادیم چه مسیری را طی کرده است. درباره چهار کلان برنامهای که داشتیم، اولین برنامه مردمیسازی حوزه فرهنگ است، در این حوزه بخشی مبتنی بر چشماندازی است که از قبل داشتیم؛ بحث اصلاح بنیادی مجوزها، به نظر من مسیر فرهنگ و هنر باید مسیر سهلی باشد و اگر به بخشهایی نیاز نیست حذف آن در فرایند اصلاح قانونی قرار بگیرد. امیدواریم تا پایان سال شرایط ما در بحث مجوز بهتر و هم اندکتر و روانتر باشد.
پشت دیوارهای شیشهای ایمنتر هستیم
وی افزود: مورد بعدی شفافسازی است، در این دوره کمیته شفافسازی راه افتاده، ۲۰۰ سند بارگزاری کردیم و به نظر میآید اگر ما بتوانیم پشت دیوار شیشهای قرار بگیریم خودمان ایمنتر هستیم. نکته بعدی مدیریت موسسات جمعی است، طرحی که مراحلش در حال جمعآوری است تا موسسات بتوانند برای احیای حقوق اصحاب فرهنگ و هنر واسط شوند. عدالت قومی مذهبی، جنسیتی و جغرافیایی در حوزه فرهنگ بسیار مهم است، حضور آقای پزشکیان در جلسه ادیان از همین نگاههای نمادین است. نگاه عدالتگرایانه قومیتی، دینی، مذهبی، جنسیتی و جغرافیایی حتما در نظر گرفته خواهد شد. نکته دیگر بحث دبیرخانه سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات است، معتقدیم این سامانه برای حوزه مردمیسازی و عدالت فرهنگی بسیار مهم است و هر فردی باید بتواند به اطلاعات غیرمحرمانه دسترسی پیدا کند. برنامه دوم اقتصاد و صادرات فرهنگی است که ۳۵۰۸ میلیارد ریال به این بخش تخصیص داده شد و کمککننده فرهنگ است.
صالحی تأکید کرد: بحث دیگر شبکه شهرهای خلاق هنر است، زیرساختهای این طرح کاملا آماده است. در سامانه پلتزار سرویس حمایت از کسبوکارهای فرهنگی راهاندازی شده است. گذرهای فرهنگ و هنر بحث دیگر است، باید منطقههای شهری فرهنگی و هنری شکل بگیرد و نوعی هویتبخشی فرهنگی و اقتصادی کند. در بحث فناوریهای نوین که برنامه سوم وزارت فرهنگ دولت چهاردهم است، ۲۱ طرح پیشنهادی برای استفاده از هوش مصنوعی ارائه شده است. سند توسعه نظام محتوا و دولت الکترونیک هم از نکاتی است که به طور جدی در حال بررسی و تداوم است.
وی افزود: برنامه چهارم هویت اسلامی ایرانی است، هویت ما دو بخشی است، ما باید در فضای فعالیتهای فرهنگی، هنری و رسانهای خودمان بتوانیم از این سکه دو رو حمایت کنیم، نقشه فرهنگی استانها در ۲۰ استان آماده شده که به جد آن را دنبال میکنیم.
در ادامه این نشست وزیر ارشاد به پرسش خبرنگاران پاسخ داد و در پاسخ به پرسشی درباره احداث خانه جشنوارهها، اظهار کرد: انتخاب زمین احداث این ساختمان تا حدی پیش رفته اما مجموعه، منابع اعتباری قابل توجهی نیاز دارد و نسبت به تامین این مقدار منابع تردید وجود دارد. یکی از مخاطرات کشور پروژههای نیمهتمام است و باید هر طرحی اجرا میشود از تامین اعتبار و اجرایش اطمینان ابتدایی وجود داشته باشد.
پیشنهاد لایحه جایگزین دولت برای قانون عفاف و حجاب
وی در پاسخ به پرسشی درباره اجرای قانون عفاف و حجاب گفت: قانون عفاف و حجاب با تاخیر در اجرا روبرو شده، یکی از پیشنهادهای موجود لایحه جایگزین است و به نظر میآید معاونت حقوقی ریاستجمهوری مسیر این جایگزینی را پیش خواهد برد و تا جایگزین شود وزارت فرهنگ همان مسیر قبل را پیش میرود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه اظهار کرد: من در شرایط ویژه و پیشبینی نشدهای آمدم اما هیچگاه اینطور نبود که بخواهیم کار را با تأخیر انجام دهیم. من با وزارت فرهنگ آشنا بودم. برای من که یک روز قبل به نتیجه رسیدم که این سمت را بپذیرم، ممکن است ماجرا کمی فرق کند ولی من از وزارت ارشاد شناخت داشتم و اتفاقا در وزارت فرهنگ شرایط تقریبا نیمه مستقری وجود داشت، رویدادهای بسیار متنوعی را در این چهار ماه داشتیم و با توجه به اینکه در یک دوره ویژه بودیم تلاش شد تا این رویدادها، رویدادهایی ویژه باشند.
وی درباره ممیزی در حوزه کتاب گفت: خود من هم اهل کتاب هستم، دوره قبل قدمی را برداشتیم که ناکافی است، ممیزی امر انسانی است و در امر انسانی با تکثر انسانها برداشتهای متعددی از آن میشود و اختلاف نظر و سلیقه پدید میآید. دو سازوکاری که در آن دوره مهمتر از سازوکارهای دیگر داشتیم، یک اینکه در مباحثی که در شورای انقلاب فرهنگی وجود دارد از سلیقهها بکاهیم. این کار شروع شد، مثلا اگر بحث توهین به مقدسات است باید مشخص شود که توهین به مقدسات به چه معناست. نکته دوم این است که باب گفتگو را بین مولف و بررسان باز کنیم، اینکه بررس در فضای بیرونی و پستو نباید باشد، باید گفتگو کند و حرف بزند. گفتگوهای مولف بررس را به رسمیت بشناسند و وقت بگذارند. تعداد آثاری که در گفتگوها به نتیجه رسیده بودند قابل توجه شد.
حاکمیت با چالش سرمایه اجتماعی روبرو است
وی تأکید کرد: ما آمر و مرشد نیستیم و کارگزار مردم هستیم و بدون تعارف باید بگویم که مردم ولینعمت ما و در حوزه فرهنگ اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه ولی نعمت ما هستند و باید با آنها صحبت کنیم. حقالناس فقط پول نیست، یک بخشی این است که شما عمر طرف را متوقف نکنید. جهان پیرامونمان عوض شده، نمیخواهم بگویم ما مقهور اثر تغییرات باشیم اما حتما باید متوجه باشیم، اگر بخواهیم مشابه قبل عمل کنیم، ابزارها کند میشوند و بعد از مدتی علیه ما خواهند شد.
صالحی درباره بزرگترین چالش موجود در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: یک چالش عمده این است که ما در کل حاکمیت با چالش سرمایه اجتماعی روبرو هستیم، اعتماد مردم با حکمرانی دهه اخیر به شدت کاهش پیدا کرده و نزول اعتماد مردم به حکمرانان کاملا روشن است. به نظرم این موضوع در حوزه فرهنگ و هنر شتاب بیشتری پیدا کرد، یکی از عاملهای جدی این اتفاق، گسست و گسلی است که در سرمایه اجتماعی اهالی فرهنگ نسبت به حکومت ایجاد شده است که در قالبهای متنوعی مثل قهر، نفرت و... نمود پیدا کرد و همچنان هم وجود دارد و نمیتوانیم خود را گول بزنیم و آن را نادیده بگیریم. کل جامعه گرفتار این اغتشاشات ذهنی، معرفتی و وجودی است و در اصحاب فرهنگ و هنر این اتفاق مضاعف شد و به نظرم این مهمترین بحران است، اگر شما اعتماد ذینفعان را نداشته باشید هیچ کاری درست پیش نمیرود و به نظر من این مسئله هنوز هم چالش بسیار مهمی است. تلاشهایی کردیم و همچنان تلاشمان این است که بتوانیم بر اساس هم فکری همکاران و اصحاب رسانه و فرهنگ این کار سخت را به نتیجه برسانیم. تلاش من هم این بوده که بتوانیم اصحاب فرهنگ و هنر را با فضای ایران و مخاطرات سختی که میتواند پیشرویمان باشد، همراه کرده تا بتوانیم حرف هم دیگر را بهتر بفهمیم. ما باید پارهای از سوتفاهمها را با تغییر منشها و روشها از میان برداریم را بدست بیاوریم.
وی افزود: برای من به عنوان یک ایرانی اینکه تا این حد علاقه به موسیقی کرهای در کشور به وجود آمده باید خیلی معنا داشته باشد. ما کجا اشتباه کردیم که اینطور ذائقه موسیقایی ایران را تغییر دادیم، حتما ما چیزهای دیگر را به درستی ارائه نکردیم. طبعا وقتی ما مجراهای موسیقی ایرانی یا موسیقی کلاسیک و مدرن و یا موسیقی جدید را تنگ و تنگتر میکنیم چنین فضاهایی پدید میآید، به نظر من قدم رو به جلویی در سند موسیقی پدید آمده، نمیخواهم بگویم این سند کافی است ولی همینکه موسیقی وارد اسناد ملی کشور شده اتفاق خوبی است. فکر میکنم مبتنی بر سند موسیقی پارهای از دغدغههای مبنایی میتواند به حلش نزدیک شود.
وی در پاسخ به پرسشی درباره نوسانات ارز و افزایش قیمت کتاب گفت: تغییرات قابل توجه ارز کاملا این خطر را جدی میکند که کتاب را به شکل یک کالای لوکس در بیاورد. پیشنهاداتی داریم که باید مطرح کنیم و اجازه دهید پس از آنکه این پیشنهادات به نتیجه رسید اعلام کنیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره روابط ایران و عربستان و مصر گفت: گشایشی در روابط بین ایران و عربستان رخ داده، افقهای بهتری را میتوان دید، ارتباطات با عربستان به تناسب حج و سیاست خارجی بوده که حتما ضلع سوم آن میتواند حوزه فرهنگ و رسانه باشد. مصر هم ارتباطات خوبی شروع شده که البته فعلا در حوزه سیاسی است.
وی درباره عدم حضور برخی فیلمهای سینمایی در جشنواره فجر گفت: تا جایی که من مطلع هستم، فیلمها برای حضور در جشنواره فجر باید پروانه نمایش گرفته باشند و عرضه شوند، بر همین اساس این اگر فیلمی پروانه نمایش نگرفته و عرضه شده، در سیکل جشنواره فجر قرار نگرفته است. بنابراین عدم حضور برخی فیلمها در جشنواره مبتنی بر آییننامه جشنواره است.
صالحی درباره عدم تنوع ژانر در سینمای ایران گفت: سینمای ایران ویترینی است که نباید آن را با یک ژانر تعریف و عرضه کرد. نباید به معنای از دست دادن دیگر ژانرها فقط مفتخر به فروش باشیم. در دوره جدید نگاه به تنوع در محصولات سینمایی است، در سینمای ما امسال هم آنچه رضایتبخش است حاصل شده و در بین فیلمهای جشنواره تعداد آثار متنوع و قابل تامل هم قابل قبول است.
بودجه فرهنگ ۱۷درصد رشد داشته است
وی در پاسخ به پرسشی درباره بودجه فرهنگ و هنر اظهار کرد: بحث بودجه را خود دوستان رسانه پیگیری کنند و به نتیجه برسند. اگر گفته میشود که بودجه وزارت فرهنگ ۲۰برابر شده، تخصیص بودجه که علنی است و میتوانند آن را ببینند. من هم در شرایطی فورس به وزارت ارشاد آمدم و خبرهایی که به من میدادند اینگونه بود که گویا جایی میروم که از آن پول میبارد، اما بودجه اصلی فرهنگ ۱۷درصد رشد داشته است. بودجه کمک به مطبوعات و نشر هم ۲۰درصد رشد کرده است.
وی درباره انتصابهای صورت گرفته در وزارت ارشاد و حواشی پیرامون برخی مدیران اظهار کرد: من تاکید میکنم که هر دولتمردی باید قانون را رعایت کند، چون قانون مثل آداب اجتماعی در حوزه عرف است، قانون مبنای ارتباط دولتمردان و جامعه است. هر کسی در فضای دولت قرار میگیرد طبیعتا باید این چارچوب قانون را قبول کند چون این مبنای ارتباط اجتماعی است. هم من به عنوان وزیر فرهنگ و همه ما قوانین را باید رعایت کنیم؛ هم در سبک پوشش و هم در مسائل قابل اجرا. من هم با برخی تخلفات برخورد کردم اما دلیل ندارد همه اینها رسانهای شود.
صالحی خاطرنشان کرد: در دولتهای مختلف گاهی کارهای موقتی صورت میگیرد که ممکن است با تغییر دولتها ادامه پیدا نکند. یکی از موضوعات این است که چطور میشود کارها را مستمرتر کرد، یکی از مشکلاتی که حوزه فرهنگ و هنر دارد این است که ما اتحادیههای صنفی قدرتمندی نداریم. در دولت دوازدهم تعاملاتی با وزارت صمت شد تا امکان تشکلهای صنفی فراگیر پدید بیاید. در دوره قبل با مصوبهای جلوی این مسیر گرفته شد اما من بر این عقیدهام که باید صنفهای مستفر و مقاوم شکل بگیرد. اگر صنوف و تشکلهای فراگیر شکل بگیرد آن مسیر پایدار هم شکل میگیرد.
وی درباره مقابله با ایرانهراسی گفت: در این مقطعی که ما ایرانهراسی را داریم، دریچه اصلی ما حوزه فرهنگ و هنر است. چند موضوع را در اولویت قرار دادیم که یکی از آنها این است که چطور میتوانیم تصویر یهتری از ایران را ارائه کنیم. ما برنامههای خوبی داریم، یکی بحث طرح «از ایران بگو» است که در این طرح شخصیتهای مختلف از فعالان فضای مجازی به ایران دعوت کرده و میکنند. سامانه دماوند در سازمان فرهنگ و ارتباطات راهاندازی شده و ما تلاش میکنیم تا در شکستن این دیوار ایرانهراسی تلاش کنیم.
حاشیهسازی رسانهای میتواند به اندازه حاشیهسازی مدیریتی آسیبزننده باشد
صالحی تأکید کرد: همه دوستان و مجموع همکاران قانونمداری را در نظر دارند، نباید حاشیهسازی کنیم و نباید برخی حاشیهسازیها را هم جدی بگیریم. حاشیهسازی رسانهای میتواند به اندازه حاشیهسازی مدیریتی آسیبزننده باشد.
وی درباره انتخاب رائد فریدزاده به عنوان رئیس سازمان سینمایی گفت: وقتی آقای انتظامی به سازمان سینمایی آمد همه اعتراض کردند که ایشان رسانهای است و ربطی ندارد، بعد از مدتی ایشان توانست کار کند. این نشان میدهد که ما گاهی گرفتار قضاوت میشویم. نگاه جوانگرایی، تغییر بافت، اهل نظر و اندیشه بودن از مسائل مدنظر ما در انتخاب مدیران بود. برداشت من این است که تغییرات فناورانه به وجود آمده ما را نیازمند نگاه تحولی کرده است.
وی در پاسخ به پرسشی درباره عدم تمایلش به حضور در سمت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: دوست نداشتم به اینجا بیایم و تا آخرین لحظات هم مقاومت کردم اما وقتی آدم مسئولیتی را قبول میکند باید به تمام معنا آن را جدی بگیرد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره ممنوعالکاری برخی هنرمندان گفت: یک سری مسائل مربوط به زمان و اتفاقات ۱۴۰۱ بود که در مجموعهای تصمیم گرفته شده بود، پارهای از ممنوعیتها ایجاد شود اما برخی از این مشکلات حل شده است. با تفاهم خوبی که با حوزههای نهادهای امنیتی بوده، آنها به تغییرات توجه کردند مشکل بیش از نصف این افراد حل شد که البته من درباره کسانی حرف میزنم که محکومیت قضایی نداشتند. یک جمعبندی عمومی صورت گرفت که امیدواریم با آن مقرره و تفاهم عمومی بخش مهمی از مشکلات حل شود. وقتی ما از اعتماد جامعه به حکمرانی صحبت میکنیم، مردم ما ایران و آینده خودشان را دوست دارند و هرچقدر چسبندگی ملت و دولت را بهم بیشتر کنیم به آینده ایران کمک کردهایم و اصحاب فرهنگ و هنر هم در این چسبندگی نقش دارند.
وی افزود: ما نمیخواهیم با هم غیرصادقانه صحبت کنیم و باید بگویم الان در حوزه فرهنگ و هنر افرادی ممنوعالکار هستند. بهتر این است که ما به اثر توجه کنیم نه به موثر و مولف ولی این تبلیغات که این افراد تعداد قابل توجهی هستند واقعیت ندارد و تعداد بسیار بسیار کمی هستند و بهتر است همان تعداد هم ممنوعالکار نباشد.
صالحی درباره اظهارنظر دیگر نهادها در اظهارنظر دیگر نهادها در مسئله سانسور گفت: نهادهای دیگر اگر نظری داشته باشند، تلاش ما این است که با گفتگوهایی که داریم در جاهایی که فکر میکنیم آن حرف درست نیست به اقناع برسیم. بحث دیگر هم به زیستبوم مشترکی برمیگردد که باید بتوانیم بین نهادها ایجاد کنیم. باید زیستبومها را به هم نزدیک کنیم اما در مواردی که به نتیجه نرسیم برداشت من این است که هر کسی در حوزه شرح وظایف خودش آمریت دارد. ممکن است بحثهایی پنهان باشد و ما ندانیم ولی انتظار داریم در موارد دیگر به ما اعتماد کنند.
سند راهبردی فضای مجازی در حال آماده شدن
وی با اشاره به اینکه طی چند روز آینده سند راهبردی فضای مجازی آماده میشود، اظهار کرد: سند راهبردی فضای مجازی به زودی ارسال میشود و برای چهار سند دیگر منتظر همکاران هستیم که دنبال شود و در اسرع وقت سندهای آماده شده را ارسال میکنیم.
وی تصریح کرد: دولتهای مختلف حوزه اقتصاد را کار اصلی خود میدانستند. همیشه بحثهای اقتصادی جلوتر بوده و رییسجمهور هر هفته چند جلسه با شورای اقتصاد داشته و شرایط اقتصادی ایجاب میکرده که اقتصاد در اولویت باشد. ما بحث امید و نشاط اجتماعی، ایران و فضاهای فرهنگی را در اولویت قرار دادیم و در کنار اینها بحث بودجه را هم مدنظر خواهیم داشت.
صالحی خاطرنشان کرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فرصتی برای کانون ها می سازد تا از این بستر استفاده حداکثری داشته باشند. مکرر درباره این مسائل صحبت شده تا فضای مساجد را با هنر و رسانه نزدیک کنیم. راهکارهایی در نظر گرفته شده که درآینده خواهید دید.
وزیر ارشاد در پاسخی درباره نظارت بر شبکه نمایش خانگی اظهار کرد: بحث نظارت بر نمایش خانگی در دولت دوازدهم شروع شد و در دولت سیزدهم درباره آن با تلویزیون به تفاهمی رسیدند. اینکه ما یک نظام شبکهای متصل را جدا کنیم و به یک جا بسپاریم برای من قابل درک نیست. سینما به سالن محدود نمیشود، سینما مدیومی است که باید آن را در مجموعهای واحد ببینید و نمیدانم چطور جدا میشود که یک بخشی از آن به یک جا و بخشی دیگرش به جای دیگر برود. البته ما ملزم به رعایت قانون هستیم ولی اشکالی بر این مورد وجود دارد و من راهکاری برای حل آن در کوتاه مدت و بلند مدت نمیبینم. گاهی ما تصور تقسیم کار داریم و بهمریزی کار انجام میدهیم.