ناصر شفق مطرح کرد؛
سینما می‌تواند ورزش‌های شناخته‌نشده را ترویج دهد/ به تصویر کشیدن زیبایی‌های ورزش نیازمند شناخت کافی فیلمساز از آن رشته است
ناصر شفق معتقد است که فیلمساز برای ساخت یک فیلم ورزشی در رشته‌ای خاص باید آن رشته را به خوبی بشناسد تا بتواند زیبایی‌هایش را به تصویر بکشد.
ناصر شفق (تهیه‌کننده و مدیر سینمایی و ورزشی و عضو هیئت داوران چهاردهمین جشنواره فیلم‌های ورزشی) در گفتگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: به نظر من سطح جشنواره و همچنین فیلم‌های این دوره جشنواره نسبت به سال‌های گذشته بالاتر بود و این نشان می‌دهد که در حوزه تولیدات سینمایی در ژانر ورزشی با پیشرفت روبرو هستیم و می‌توان به آینده آثار ورزشی در سینمای ایران امیدوار بود.
شفق خاطرنشان کرد: ساخت فیلم‌های ورزشی به فرهنگ‌سازی در عرصه ورزش و رواج آن کمک می‌کند. سینما و ورزش می‌توانند تأثیراتی متقابل بر هم داشته باشند چراکه در حوزه فرهنگ فیلم و ورزش نقاط مشترک بسیاری دارند و در این حوزه می‌توانند بهم نزدیک باشند. با توجه به حساسیت عرصه‌های ورزشی و فرهنگی در جوامع بشری به نظر من این جشنواره می‌تواند یکی از بهترین جشنواره‌های موضوعی برای جامعه جهانی و مردم ایران باشد.
این تهیه‌کننده در ادامه تأکید کرد: تعریف ورزشی یا غیرورزشی بودن یک فیلم بسیار محو است و نمی‌توان گفت که صرفاً تعریف کردن یک کاراکتر ورزشکار در یک فیلم حتی اگر آن کاراکتر قهرمان فیلم باشد آن فیلم را در تعریف سینمای ورزشی می‌گنجاند. به نظر من فیلم ورزشی فیلمی است که در جهت ایجاد فرهنگ ورزش کار می‌کند و ارتباط بین ورزشکار، جامعه، تماشاگر و ورزش را دنبال می‌کند. امروز ورزش عملی است که آن را باید فراتر از اقدامی برای تربیت جسم و بدن دانست، ورزش امروز کارکردهای بیشتر و قوی‌تری دارد و حتی حرکتی است برای صلح در جامعه بشری؛ اگر در گذشته کشورها با هم می‌جنگیدند امروز ورزش میدان‌های جنگ را به میدان‌های صلح تبدیل کرده و ورزشکاران در رقابتی شیرین مقابل هم قرار می‌گیرند و پس از مسابقه هم رقبا دوستان یکدیگر می‌شوند و به همین دلیل ورزش کارکردی بشردوستانه و ترویج‌کننده صلح دارد.
وی افزود: انتظار نداریم که سینمای ورزشی بلافاصله در مدت زمانی کوتاه مسیری چندساله را طی کند و به سطح بسیار بالایی برسد. ما باید با حفظ این سینما در راستای تقویت آن هر سال قدمی جدی‌تر برداریم و باید به سینمای ورزشی توجهی ویژه داشته باشیم چراکه این ژانر علاوه بر زیبایی‌هایی که دارد و بسیار مورد توجه رسانه‌ها و تلویزیون است و می‌تواند در امر فرهنگ‌سازی بسیار قوی و قدرتمند ظاهر شود و ما برای قدرت گرفتن سینمای ورزشی باید صبور باشیم و کارهای بیشتری انجام دهیم. فیلم‌های ورزشی مهمی در تاریخ سینما ساخته شده‌اند و از جمله آن‌ها می‌توان به آثاری چون «پیروزی اراده» ریفنشتال یا فیلم «فرار به سوی پیروزی» اشاره کرد که در آن جان هیوستون سلاطین فوتبال را کنار هم قرار داد و آن‌ها را به جنگ متفقین و متحدین پیوند زد. فیلم‌های بسیاری ساخته شده‌اند که می‌توان نام برد اما کمیته المپیک قصد دارد این سینما را جدی‌تر پیگیری کند و مرکز فیلم‌های ورزشی که در شهر میلان ایجاد شده نشان‌دهنده این است که قدم‌های آغازین برداشته شده و این قدم‌های آغازین هم تأثیرات خوبی داشته و جشنواره فیلم‌های ورزشی در ایران و ایتالیا بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
شفق خاطرنشان کرد: ورزش امروز در اجتماع بسیار تأثیرگذار است و می‌توان آن را در سینما با مفاهیم زیبایی پیوند زد و فقط لازم است که فیلمساز به دقت مضامین و موضوعات را کشف کند و آن‌ها را بشکافد. من در هر دو زمینه سینما و ورزش کار کرده‌ام و به نظرم به علت ناشناخته ماندن زیبایی‌های ورزش و همچنین ناشناخته بودن اینکه سینما چگونه می‌تواند زیبایی‌های ورزش را به تصویر بکشد اهمیت و جذابیت ژانر ورزشی به خوبی درک نشده و شاید خیلی‌ها فکر کنند که ورزش هم سوژه‌ای است مثل سوژه‌های دیگر که بدون شناخت کافی می‌توان حداقل فیلمی قابل قبول از آن ساخت. جزئیات در پرداختن به یک موضوع بسیار حائز اهمیت است، وقتی شما یک فیلم ورزشی درباره یک ورزش گروهی می‌سازید طبیعتاً به یک نوع درام نیاز دارید و وقتی فیلمی درباره یک فرزش انفرادی می‌سازید به درامی متفاوت‌تر نیاز دارید.
وی افزود: فیلم‌های ورزشی که به ورزش‌های انفرادی پرداخته‌اند معمولاً آثار قابل قبول‌تری بودند و از جمله آن‌ها می‌توان به فیلم‌های بروس‌لی یا فیلم‌های مربوط به کنگ‌فو اشاره کرد که از آثار سینمای آسیای شرقی هستند ولی وقتی فیلم‌ها به ورزش‌های گروهی مثل فوتبال، والیبال و… می‌پردازند به نظر می‌رسد که کار کمی پیچیده‌تر می‌شود و بهتر است فیلمساز پیش از هر کار به شناخت آن ورزش توجه داشته باشد. در کشور ما کشتی یکی از اصلی‌ترین و جدی‌ترین ورزش‌های ملی ما به حساب می‌آید و خیلی‌ها نسبت به آن شناخت دارند اما زیبایی‌های کشتی را تنها کسانی که در این عرصه کار کرده‌اند زیبایی‌هایش را متوجه می‌شوند و می‌دانند که مثلاً یک فن زیبا چقدر اجرای آن می‌تواند سخت و تکنیکی باشد. نکته دیگر شناخت قوانین آن ورزش است، اگر فیلمساز نسبت به قوانین کشتی شناخت داشته باشد و این شناخت را برای مخاطب هم ایجاد کند، می‌تواند در طراحی قصه کمک‌کننده باشد.
شفق تصریح کرد: البته ما نباید فقط از سینما انتظار داشته باشیم، ورزش‌ها هم برای شکل‌گیری ارتباط بهتر باید تمهیداتی داشته باشند. شاید اگر فوتبال امروز توانسته قلب‌ها را ربوده و در عرصه‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی نقش‌آفرینی دارد به این دلیل است که در این ورزش قوانین به ندرت و با سختگیری فراوان تغییر می‌کنند اما برخی ورزش‌ها مثل کشتی این ویژگی را ندارند. فدراسیون جهانی کشتی مرتباً قوانین کشتی را تغییر می‌دهد و وقتی قوانین تغییر می‌کنندعدم شناخت باعث می‌شود که ارتباط خوبی هم بین مخاطب و آن ورزش شکل نگیرد. کمیته المپیک باید در تعامل با فدراسیون‌ها در این زمینه به آن‌ها تذکر دهد و ثباتی در قوانین ایجاد کند. ورزش‌های انفرادی برای رواج بیشتر به ثبات قوانین نیاز دارند و این ثبات به سینما کمک می‌کند فیلم‌هایی بسازد که مخاطبان از نسل‌های مختلف با آن ارتباط برقرار کنند. بر هم زدن قوانین در مدت زمان‌های کوتاه باعث می‌شود که شناخت از آن ورزش کم شود و زیبایی‌هایش کمتر شناخته شود و در نتیجه فیلمسازان هم کمتر سراغ چنین فضاهای گنگ می‌روند. به نظر من سینما و تلویزیون در این حوزه می‌توانند به شناخت ورزش‌ها و زیبایی‌هایشان کمک کنند تا جوانان رشته‌های بیشتری را بشناسند و سینما حتی رشته‌های کمتر شناخته‌شده را می‌تواند به ورزش‌هایی همگانی‌تر تبدیل کند. ما بیش از ۵۰ فدراسیون داریم و اگر بخواهیم فدراسیون‌های جهانی را در نظر بگیریم بیش از ۲۰۰ فدراسیون جهانی و ورزش‌های محلی وجود دارد که بسیاری از این ورزش‌ها شناخته‌شده نیستند و سینما می‌تواند افراد مختلف با سلیقه‌های مختلف را با ورزش‌های کمتر شناخته‌شده آشنا کند و افراد بیشتری با ورزش درگیر شوند و ترویج ورزش سلامتی تن، روح و روان را به همراه دارد و بسیاری از ناهنجاری‌ها، خطرها و آلودگی‌های اجتماعی جلوگیری می‌کند. تأکید من بر این موضوع به این دلیل است که اگر توجه کنید وقتی ورزشکاری مرتکب یک کار ناپسند می‌شود واکنش مردم نسبت به او بسیار شدیدتر است و این اتفاق بسیار خوبی است چرا که نشان می‌دهد مردم از ورزشکار انتظار کارهای ناپسند را ندارند. ورزشکاران در میدان‌های مسابقه حرکت‌های خوب، انسانی و جوانمردانه‌شان سال‌های سال سوژه رسانه‌ها می‌شود. به عنوان مثال با وجود اینکه از مسابقه ایران و دانمارک در مسابقات آسیای شرقی سال‌های سال گذشته هنوز مردم حرکت جوانمردانه بازیکن دانمارکی را که در ضربه پنالتی نشان داد به یاد دارند؛ در حالیکه آن زمان به دلیل آن کاریکاتور توهین‌آمیز بین مردم ایران و دانمارک اختلافات شدیدی وجود داشت. ما در تاریخ ورزشمان پهلوان‌های بسیاری مثل پوریای ولی و جهان پهلوان تختی را داریم. الآن مزار پوریای ولی در شهرستان خوی بسیار متروک و مهجور است و این نشان می‌دهد که ما چقدر به این قهرمانان بی‌توجه هستیم و یک فیلم می‌تواند توجهات را به این اسطوره‌های ورزشی جلب کند.
شفق تأکید کرد: کاری که جهان پهلوان تختی در مقابل حریف روسی یا بلغاری‌اش داشت همیشه زبانزد جوانمردان تاریخ است. ما امروز هم ورزشکاران بزرگی داریم که الگوهای بزرگی برای جوانان هستند؛ وقتی رسول خادم قهرمان ملی‌مان همچون تختی که به کمک زلزله‌زدگان بوئین‌زهرا رفت به کمک مردم سیستان و بلوچستان می‌رود یا علی دایی که به کرمانشاه می‌رود دل همه ایرانیان را با خود به این منطقه می‌برد و این اتفاقات می‌تواند سرلوحه سوژه‌های بسیار زیبایی برای فیلمسازان باشد. اگر نهادهایی مثل شهرداری‌ها، کمیته ملی المپیک و… بودجه‌هایی برای افزایش نشاط اجتماعی در نظر دارند می‌توانند بخشی از آن را برای فیلمسازی در این زمینه‌ها در نظر بگیرند و هر فیلم ورزشی که قرار است ساخته شود باید با این تأکید ساخته شود که فیلمساز حتماً از متخصصان آن رشته مشورت بگیرد.
تهیه‌کننده فیلم سینمایی «فریاد» تأکید کرد: علاقه فیلمساز به ورزش می‌تواند در کیفیت اثر تأثیر چشمگیری داشته باشد. تأثیر سینما بر ورزش هم نباید نادیده گرفت؛ استاد ناصر تقوایی که علاقه زیادی به فوتبال دارد یکی از کسانی است که در کشور ما تأثیر بسیاری بر این ورزش داشته چرا که ایشان با توجه به آشنایی نسبت به این رشته ورزشی دارد با چیدمان درست دوربین‌ها کیفیت پخش تلویزیونی مسابقات فوتبال را افزایش داد و همین مسئله باعث شد بازی‌ها بهم پیوسته و بدون پرش پخش شوند و زیبایی‌های بیشتری از فوتبال به چشم بیاید و افراد بیشتری به فوتبال علاقه‌مند شوند. برخی مواقع ممکن است ما احساس کنیم که فوتبال چندان زیبایی نمی‌بینیم ولی ممکن است این مسابقه بسیار زیبا باشد وعدم توانایی تیم تصویربرداری نتوانسته این زیبایی‌ها را به تصویر بکشد و این حس را القا بکند که سطح مسابقه پایین است در حالیکه همان تیم ملی فوتبال ایران وقتی در جام جهانی بازی می‌کند سطح بازی بازیکنان ایرانی بسیار بالاتر و زیباتر به نظر می‌رسد و ما متوجه می‌شویم که مشکل از تصاویر ما است که در واقع مربوط به ضعف ما در تجهیزات می‌شود وگرنه ما تصویربرداران بسیار ماهر و کارکشته‌ای داریم.
این تهیه‌کننده در پایان گفت: سینما و ورزش در تعامل با هم می‌توانند اتفاقات بزرگی را رقم بزنند و از این منظر به نظر من جشنواره فیلم‌های ورزشی را باید جدی بگیریم و همکاری‌های لازم را برای تعامل بیشتر این دون پدیده بسیار تأثیرگذار در جامعه داشته باشیم.
