«JR»؛ عکاسی که «کولاژ» را در هنر خیابانی معنا کرده است

به گزارش خبرنگار ایلنا، با وجود آنکه عکاسی در دنیا بیش از هرچیز برد رسانه‌ای دارد، اما گاه ابعاد هنری آن ابعاد گسترده‌تری را دربرمی‌گیرد، به همین دلیل و بر اساس همین نگاه و تعریف است که عکاسی را باید هنری مطلق دانست که خود را در خدمت رسانه‌ها اعم از ماهواره، شبکه‌های تلویزیونی، روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها، قرار داده است.

در میان عکاسان دنیا تعداد کثیری از افراد خلاق وجود دارند که آنها را به واسطه آثار هنرمندانه، بدیع و گاه دور از دسترس‌شان می‌شناسند. به هرحال در هر کشور لااقل چند عکاس خلاق که اساس کارشان فعالیت‌های هنرمندانه است، زیست می‌کنند و در سطح بین‌المللی مطرح هستند.

نام اصلی این اثر Hold Up (Ladj Ly) است/ که با تکنیک لیتوگرافی روی کاغذ اجرا شده است/ این اثر یکی از عکس‌های مجموعه «پرتره‌ای از یک نسل» است

«JR» عکاسی که می‌خواهد مانند دیگران نباشد

اما در میان این تعداد کثیر تنها چند نفر هستند که مسیر خلاف قاعده را در جهت ارائه آثار خلاقانه‌تر پیموده‌اند. «JR» یکی از همین عکاسان است. خبرگزاری «گاردین» به تازگی درباره این عکاس گزارشی منتشر کرده است.

یکی از آثار «JR» در شهر شانگهای واقع در کشور چین/ این اثر عکسی از مجموعه «چین و چروک‌ها» است که در سال ۲۰۱۰ خلق شده و هنوز هم روی دیوار است

او مانند بنکسی که در میان نقاشان و گرافیتی‌کاران چهره مرموز و مطرح به حساب می‌آید، در میان عکاسان و مخاطبان خاص‌تر هنر، فردی محبوب است و با آثار هنجارشکنانه‌اش شناخته می‌شود. البته بنکسی تا به امروز مصاحبه‌ای با رسانه‌ها نداشته و کسی از مشخصات فردی او مطلع نیست. «JR»  اما در این حد ناشناخته نیست. او سایتی رسمی دارد و عکس‌هایی از نمایشگاه‌های خود را در آن بارگذاری کرده است. البته او نام و مشخصات فردی خود را هنوز فاش نکرده است. آنچه به عنوان بیوگرافی از او منتشر شده تنها اطلاعاتی کاری او را در بر می‌گیرد.

این عکس گروهی از شهروندان را در سال ۱۹۳۰ نشان می‌دهد/ این عکس در خیابان «کلایوس هوگ» واقع در شهر «مارسی» فرانسه جانمایی شده است

نگاهی به مسیر متفاوت یک عکاس 

«JR» از سال دوهزار و یک میلادی مسیر کاری متفاوتی را برای خودبرگزیده است. او از حدود سال ۲۰۰۰ تا به امروز  آثارش را در ابعاد بسیار بزرگ به چاپ می‌رساند و آنها را در خیابان‌های شهرهای کشورهای مختلف پیش روی مردم قرار می‌دهد.

یک اثر عظیم دیگر از «JR»

۲۲۸ پرتره بر روی برج آب واقع در والنتون فرانسه/ سال ۲۰۲۲/عکس از والنتین کرپان

هنرمند مرموز فرانسوی «JR»  از سال ۲۰۰۰ به پروژه‌های بزرگ و اجرای آنها در خیابان شهرهای مختلف پرداخته است. آثار او در مدت زمان کوتاهی مورد توجه مخاطبان و هنرمندان قرار گرفت تا جایی که شش سال بعد عکس‌هایش روی جلد مجله‌های مهم و معتبر دنیا به چاپ رسید. 

«JR»  معمولا مسائل اجتماعی را در آثارش مد نظر دارد. به طور مثال او به وضعیت پناهندگدان و جوامع فرودست و زیر سلطه قدرتها توجه ویژه دارد. در سال ۲۰۰۷ بود که آثار «JR» روی دیوار میان فلسطین و اسرائیل به نمایش درآمد. این مجموعه «رو در رو» نام داشت. باید گفت این رویداد نمایشگاهی خیابانی بود که به لحاظ محتوایی موضوع خیلی خاص را مطرح نمی‌کرد. «JR» در این رویداد تلاش کرده مردم عادی و غیر مسلح را با چهره‌های مختلف به یاد مخاطبان بیاورد.

«Standing March»؛ پروژه مشترک «JR» با دارن آرنوفسکی است/ این اثر تصویری از اعضای مجمع ملی فرانسه است/ از مجموعه «از درون به برون» محصول سال ۲۰۱۵

یک اثر دیگر از مجموعه «پرتره‌ای از یک نسل» محصول ۲۰۲۰/ این اثر عکسی از چشمانی است که در لس بوسکه، مونسفرم فرانسه روی یک ساختمان فروریخته ثبت شده است

خودش در اینباره گفته است: در ماه مارس سال  ۲۰۰۷بود که «رو در رو» را اجرا کردیم. این پروژه بزرگترین نمایشگاه نامتعارفی است که در آن را در هشت شهر بزرگ فلسطین و اسراییل اجرا کردم. در این پروژه بود که هر دو طرف دیوار میان اسراییل و فلسطین را محل جانمایی عکس‌هایم قرار دادم و باید بگویم این دیوار به طول پنجاه و یک متر و عرض آن هفت متر است.

بخشی از مجموعه «رو در رو» بر دیوار مرزی فلسطین و اسراییل

او در همان گفتگو بیان کرده: واقعا هیچ شهروندی حاضر نمی‌شد عکسش در ابعاد بزرگ روی دیوار به آن بزرگی نمایش داده شود. آنها می‌گفتند با این کار پلیس فلسطین،‌ اسرائیل و نیروهای اسلامی مقابل ما خواهند ایستاد؛ اما چنین اتفاقی رخ نداد. ما در نهایت ۱۵۰۰۰ فوت مربع (تقریبا ۴۶۰۰ متر مربع) از دیوار را پر از پرتره‌هایی از اسرائیلی ها و فلسطینی‌ها کردیم و هیچ مشکل خاصی برای ما پیش نیامد.

چارلی چاپلین و جکی کوگان در فیلم «The Kid» محصول سال ۱۹۲۳

اثری دیگر از «JR» که سال ۲۰۲۱ در تلوریدای آمریکا پیش روی مخاطبان قرار گرفته است/ این اثر تصویری از یک زن رانشان می‌دهد که عکسش توسط گوردن پارکس که در سال ۱۹۴۳ می‌زیسته، ثبت شده/او عکاسی است که از نژاد پرستی بیزار بوده است

نگاهی به کتاب «JR»  با مقدمه جرج لوکاس

آثار این عکاس در سال ۲۰۱۵ در قالب یک مونوگرافی منتشر شده است. در این مجموعه با مقدمه جورج لوکاس فیلمساز ۱۴۰ اثر از «JR» منتشر شده است.

عکسی از مدرسه «سنت شارل»/واقع در مارسی فرانسه به سال ۲۰۱۳

«JR» در مقدمه کتاب گفته است: من از مردم و از مکان‌های مختلف عکس می‌گیرم و آنها را روی بدنه قطارها، کف‌ خیابان‌ها، روی دیوارها و ساختمان‌ها و خانه‌ها می‌چسبانم. طی این همزیستی گاهی اوقات حتی از مردم می‌خواهم آثارم را حمل کنند. آنچه واقعاً مهم است این است که موضوعات مطروحه در آثار به گوش مردم برسد. شیوه فعلی‌ام مانند این است که نامه‌ای را در بطری بگذارم و آن را در اقیانوس بیندازم در حالی که نمی‌دانم به کجا خواهد رفت.