در فیلمسازی نمی‌توانیم به فضای مجازی بی‌اعتنا باشیم

به گزارش ایلنا به نقل از روابط عمومی فرهنگسرای ارسباران، ششصد و بیست و دومین نشست باشگاه فیلم تهران با نمایش و نقد فیلم سینمایی «روایت ناتمام سیما» ساخته علیرضا صمدی یکشنبه ۱۴ مرداد ماه ۱۴۰۳ با حضور علیرضا صمدی نویسنده و کارگردان، زهرا اردکانی فرد تحلیلگر زنان و سینما و کورش جاهد کارشناس مجری در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد.

در ابتدای نشست کورش جاهد منتقد سینما درباره فیلم «روایت ناتمام سیما» گفت: در این فیلم مانند خیلی از فیلم‌های اخیر سینمای ایران، موضوع فضای مجازی نقش پررنگی دارد و شخصیت اصلی استاد دانشگاهی است که در فضای مجازی می‌خواهند آبرویش را ببرند.

وی ادامه داد: شاهد یک روایت چندوجهی از شخصیت‌های مختلف هستیم و روابط خانوادگی و انتقام از مضامین مهم موجود در این فیلم است. «روایت ناتمام سیما» دغدغه مسائل و آسیب‌های اجتماعی و روابط بین فردی انسان‌ها را دارد و شاید بتوان آن را از نمونه‌های سینمای اجتماعی ایران محسوب کرد.

در ادامه علیرضا صمدی نویسنده و کارگردان فیلم درباره ژانر «روایت ناتمام سیما» توضیح داد: به نظر من سینمای اجتماعی که در ایران به عنوان یک ژانر شناخته می‌شود، به خودی خود ژانر نیست و باید از طریق ژانرهای مختلف به آن نزدیک شد و فیلم قبلی من «صحنه‌زنی» هم با ژانر متفاوتی به سینمای اجتماعی تعلق داشت. می‌توان گفت «روایت ناتمام سیما» فارغ از وجوه اجتماعی آن، یک تریلر زنانه یا ملودرام است. من دغدغه‌هایم را از طریق ژانرهای گوناگون بیان می‌کنم.

وی درباره پرداختن فیلم به موضوع فضای مجازی بیان کرد: در زمان نمایش فیلم در جشنواره گفتند فیلم درباره آسیب‌های فضای مجازی است. همان زمان مصاحبه کردم و گفتم موضوع فیلم این نیست. فضای مجازی یکی از شئون زندگی امروز ماست و در فیلمسازی نمی‌توانیم به آن بی‌اعتنا باشیم. در فیلم اخیر نوری بیلگه جیلان هم فضای مجازی پررنگ است، ولی کسی نمی‌گوید فیلم درباره فضای مجازی است.

صمدی اضافه کرد: مسئله من این بود که گاهی یک مظلوم می‌تواند صدایش را از طریق فضای مجازی به گوش همه برساند. ولی در زمان راه افتادن جنبش «می تو» همیشه برایم سوال بود که آیا مجازاتی که شخص می‌شود تناسبی با خطایی که انجام داده دارد؟ من موضع مثبتی به می‌تو دارم، ولی درباره تناسب جرم و مجازات شخص تردیدهایی وجود دارد.

وی در پاسخ به پرسش یکی از مخاطبان درباره نوع شخصیت‌پردازی شخصیت لاله (آزاده صمدی) عنوان کرد: در روایت‌هایی که در جنبش می‌تو درباره افراد منتشر می‌شد، همیشه برایم دغدغه بود که خانواده آن شخص چه حالی پیدا می‌کند و چه واکنشی دارد؟ شخصیت لاله برای من بیانگر این دغدغه بود و او را در همراهی با زنی نشان دادیم که قربانی تجاوز بوده است، به جای اینکه از کنار این موضوع بگذرد و منفعل باشد.

در ادامه زهرا اردکانی‌فرد تحلیلگر زنان و سینما درباره فیلم «روایت ناتمام سیما» گفت: فیلم را دو سال پیش در جشنواره دیدم و از آن به عنوان یکی از فیلم‌هایی نام بردم که برعکس بسیاری از فیلم‌های جشنواره در آن سال، به مسائل روز اجتماعی می‌پردازد. «روایت ناتمام سیما» موضوع روز دارد و کمتر به چنین مسائلی در سینمای ایران پرداخته می‌شود.

وی افزود: دو موضوع «روانشناسی انگیزشی» و «شهرت آنلاین» در فیلم وجود دارد که هر دوی این موضوعات از دغدغه‌های امروز نسل جوان است. الان یک موج روانشناسی انگیزشی به راه افتاده که صرفا روی تلقین ذهنی و انرژی مثبت بنا شده است و مبنای علمی دقیق ندارد. البته فیلم پرداخت کمی به این موضوع دارد و به اندازه کافی آن را نقد نمی‌کند و صرفا در دیالوگ استاد (مسعود کرامتی) شاهد نقد هستیم.

اردکانی‌فرد ادامه داد: همچنین موضوع شهرت آنلاین و ماهیت متزلزل آن به خوبی در فیلم دیده می‌شود، در حالی که در فیلم‌های دیگر سینمای ایران چنین مضمونی را نمی‌بینیم. این هم موضوع امروز است که خیلی از آدم‌های معمولی که نه ستاره سینما و موسیقی و نه ورزشکار هستند، از طریق شبکه‌های اجتماعی به شهرت می‌رسند.

وی اظهار کرد: اما فارغ از این دو موضوع، به نظر من مضمون اصلی فیلم تعهد است؛ تعهدی که شخصیت‌ها در موقعیت‌های گوناگون باید به یکدیگر داشته باشند و هم تعهد در زندگی واقعی و هم تعهد در فضای مجازی در فیلم مطرح می‌شود.

این منتقد و پژوهشگر در تحلیل شخصیت‌های زن فیلم «روایت ناتمام سیما» گفت: شخصیت‌های زن فیلم را دوست داشتم. سیما (غزل شاکری) یک زن قوی و مستقل است که با وجود غمی که دارد، زندگی خودش و برادرش را تدبیر می‌کند. شکل تمام و کمال مضمون تعهد که اشاره کردم، در این شخصیت می‌بینیم.

اردکانی‌فرد در پایان گفت: شخصیت لاله (آزاده صمدی) هم یک زن عاقل و بالغ است که رفتارش کاملا با موقعیت اجتماعی‌اش به عنوان یک پزشک متخصص تناسب دارد. زنی است که می‌تواند از احساسات سطحی مانند حسادت گذر کند و رفتاری پخته و همدلانه بروز دهد.