بحران زاینده‌رود جدی است/ خانه‌های نوساز در کنار تمدن هزاران ساله اصفهان هر دو در خطر هستند
خشک‌شدن زاینده رود و بحران بی‌آبی و خشکسالی حالا دیگر نه کشاورزان و صنعتگران که تمدن هزاران ساله اصفهان را نشانه گرفته است. زاینده‌رود که بنیانگذار تمدن اصفهان و شهرهای اطراف آن بوده حالا به‌دلیل مصرف بی‌رویه و غیرمجاز و نداشتن خط تعادل منابع و مصارف دچار بحران جدی شده و تبعات آن مواریث هزاران ساله اصفهان را نشانه گرفته است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، «سجاد انتشاری» پژوهشگر زاینده‌رود و دبیر گروه اندیشه ورز آب بنیاد نخبگان اصفهان با بیان اینکه اصفهان از مسائل بحرانی بسیار رنج می‌برد که مهمترین آن خشکی زاینده‌رود است، گفت: استان اصفهان دارای مشکلات بسیاری است اما موضوع زاینده رود و خشکی آن بحرانی است که نه تنها بر زندگی مردم اصفهان و اقتصاد استان به ویژه در بخش کشاورزی تاثیر مستقیم دارد که تمدن هزاران‌ساله این منطقه بیابانی را که زاینده رود بنیانگذار آن بوده، نشانه گرفته است.
او به ایلنا گفت: اصفهان یکی از استان‌هایی است که بیشترین آثار تاریخی ثبت ملی شده در کشور را داراست اما خشکی زاینده‌رود که یکی از عوامل فرونشست زمین است، سبب شده ما در آثار مهم این شهر از جمله سی سه پل و پل خواجو ترک‌هایی را ببینیم که حاصل همین فرونشست‌ها و خشکی زاینده رود است.
به گفته انتشاری، درحال‌حاضر دو عامل در اصفهان باعث فرونشست شده است که یکی از آن‌ها حفر چاه‌های مجاز و غیرمجاز و دیگری خشک شدن زاینده‌رود است که در اثر تغذیه نشدن آب‌های زیرزمینی سرعت فرونشست‌ها افزایش پیدا کرده است.
آنطور که انتشاری می‌گوید: براساس مطالعات مرکز تحقیقات راه و شهرسازی کشور و شرکت‌های مشاور، استان اصفهان در برخی نقاط که اتفاقا بیشترین آثار تاریخی را در خود جای داده است، سالیانه حداکثر ۱۸ سانتی‌متر دچار فرونشست شده است این درحالی است که بالاترین سطح فرونشستی که بر اساس آن وضعیت را بحرانی اعلام می‌کنند ۴ میلیمتر است.
او به مسجد علی‌قلی آقا و مسجد سید که از مساجد تاریخی اصفهان به‌شمار می‌روند، اشاره کرد که در کانون فرونشست قرار گرفته‌اند. به گفته انتشاری، نه تنها آثار تاریخی اصفهان به‌دلیل فرونشست‌ها مورد تهدید جدی قرار گرفته‌اند که خانه‌های نوساز نیز تحت‌تاثیر فرونشست‌ها ترک خورده و از بین می‌روند.
آنطور که پژوهشگر زاینده رود می‌گوید: بحران خشکی زاینده رود حالا صرفا بناهای تاریخی را تهدید نمی‌کند بلکه تمدن اصفهان و تمام میراثی که در حوزه جریان آبی زاینده رود شکل گرفته درحال از بین رفتن است به طوری که ما با پدیده مهاجرت مردم اصفهان به شهرهای شمالی و حتی یزد و تهران مواجه هستیم چون مردم احساس می‌کنند دیگر امید و آینده‌ای در اصفهان برای ادامه زندگی ندارند.
انتشاری می‌گوید: اصفهان به عنوان منطقه‌ای بیابانی که روزگاری تمدن‌های بزرگ در آن بروز و ظهور داشته و دارای عناصر فرهنگی و آثار درخشان جهانی است حالا دارد خالی از سکنه می‌شود.
او با تاکید بر اینکه مدیریت بحران زاینده‌رود باید جدی گرفته شود به سه راهکار موثر اشاره کرد و افزود: نخستین راهکاری که برای برون‌رفت از این مشکل وجود دارد مدیریت مصرف است به‌طوری که مصارف غیرمجاز و برداشت‌های بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی و رودخانه کنترل شود.
انتشاری گفت: درحوزه بالادست زاینده‌رود باید مصارف رودخانه و برداشت آب کنترل شود و در پایین دست نیز کنترل برداشت آب‌های زیرزمینی مدیریت شده باشد.
او همچنین دومین راهکار را جلوگیری از توسعه و بارگزاری‌های کشاورزی و صنعتی دانست. به گفته انتشاری، لازم است که جلوی توسعه و بارگزاری کشاورزی در بالادست زاینده‌رود و در پایین‌دست نیز بارگزاری جمعیتی گرفته شود و بارگزاری‌هایی که در گذشته صورت گرفته نیز کاهش پیدا کند و در نهایت با انتقال آب از دریا دست صنعت از زاینده‌رود کوتاه شود تا دوباره حیات به زاینده رود و شهر اصفهان برگردد.
