در نشست رسانه‌ای نوزدهمین جشنواره شعر فجر مطرح شد؛
نامزدهای نهایی جشنواره شعر فجر معرفی شدند/ افزایش سی درصدی جوایز نقدی
نشست رسانه‌ای نوزدهمین جشنواره شعر فجر صبح امروز شنبه ۲۷ بهمن در خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، در ابتدای این نشست ابراهیم حیدری مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران اظهار کرد: جشنواره شعر فجر با همت و تلاش همکارانم در موسسه خانه کتاب به روزهای پایانی‌اش نزدیک می‌شود. شعر در فرهنگ ایرانی جایگاه خاص و ویژه‌ای داشته و بخشی از جایگاه زبان فارسی که امروز باقی مانده به خاطر شعر و جایگاه آن و وجود بزرگانی در این حوزه است.
حیدری خاطرنشان کرد: ما امسال چند تغییرات داشتیم و در چهار بخش شعر کلاسیک، شعر نیمایی و نو، شعر محاوره و درباره شعر این رویداد برگزار شد و بخش کودک از جشنواره امسال جدا شد. در بحث کلک خیال سعی کردیم در ۶ استان این رویداد برگزار شود. اختتامیه این دوره جشنواره روز پنج‌شنبه در شیراز برگزار خواهد شد.
در ادامه این نشست فریبا یوسفی دبیر علمی نوزدهمین جشنواره شعر فجر اظهار کرد: بنده به عنوان دبیر علمی آنچه از آغاز تا این لحظه روی داد را اعلام می‌کنم. در آغاز ما در خدمت هیئت علمی بودیم که انتخاب اعضای این هئیت هم بر اساس همه نگاه‌ها و سلایق شعری انجام شده است. در انتخاب هیئت علمی و هیئت داوران تمام تلاش بر این بوده از چهره‌هایی استفاده شود که کمتر به کار گرفته شده‌اند. هیئت علمی از استان‌های مختلف انتخاب شد.
وی افزود: تا این مرحله ما به طور تخصصی در چهار بخش شعر کلاسیک، شعر نو، شعر محاوره‌ای و پژوهش شعر داوریها را انجام دادیم. هر گروه سه داور مشخص کردیم و امسال به همان روال رایج داوریها انجام شد. ما حتی روزهای تعطیل از داوران خواهش میکردیم که تشریف بیاورند و ما برای بخش‌هایی که نیاز به بحث بیشتر بود، زمان بیشتری صرف کردیم و حتی در برخی موارد آثار شاخص دو بار بررسی شدند.
دبیر علمی جشنواره گفت: بخشی به نام محافل در این رویداد تعریف شده که در استان‌ها تعدادی از شاعران در محفل شعرخوانی در خانه پروین شرکت می‌کنند. یکی از محافل که جای تأمل بیشتری دارد محفل شعر بانوان است که در دو بخش شعرخوانی و کارگاهی در خدمت عزیزان خواهیم بود.
حامد محقق معاون شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب و ادبیات ایران نیز اظهار کرد: تعداد کلی آثار رسیده به دبیرخانه جشنواره ۲۱۷۴ اثر بود، در حوزه شعر کلاسیک ۱۰۳۳ عنوان اثر، شعر نو با ۸۵۵ اثر، درباره شعر ۲۱۰ اثر و بخش شعر محاوره هم ۷۴ اثر در دبیرخانه ثبت شد. ۷۰۹ ناشر کتاب‌هایشان امسال به جشنواره رسید. ۳۴ نامزد هم اعلام می‌شود و ۱۷ ناشر در این دوره دارای نامزد هستند و یک ناشر با ۶ نامزد بیشترین تعداد نامزدها را دارد.
محقق خاطرنشان کرد: ۶ محفل در این دوره برگزار می‌کنیم که ۴محفل برگزار شده و دو محفل باقی مانده است. امسال یازدهمین دوره «کلک خیال» برگزار می‌شود و برای ۱۳ استان جنوبی کشور برگزار خواهد شد. سه مهمان خارجی از قزاقستان و تاجیکستان داریم و در دو برنامه تجلیل از پیشکسوتان حوزه شعر و ادب تجلیل خواهد شد.
ابراهیم حیدری درباره ابعاد بین‌المللی این رویداد اظهار کرد: پهنه زبان فارسی پهنه گسترده‌ای است و قبول داریم که محدودیت‌هایی برای ما وجود دارد ولی تلاش کردیم در این حوزه اطلاع‌رسانی کنیم و امسال چند چهره مطرح زبان فارسی به این رویداد دعوت شده است. باید بر این نکته تأکید کنم که حوزه فرهنگ از دیگر حوزه‌های سیاسی جدا نیست.
حیدری تاکید کرد: در آیین‌نامه جشنواره اعلام شده که کتابهایی مورد قضاوت قرار می‌گیرند که در ایران به چاپ رسیده‌اند.
یوسفی نیز اظهار کرد: از بین کتابهایی که ما امسال بررسی کردیم، اگر با نگاه پیشینه ادبیاتمان به این آثار نگاه کنیم اتفاق خاصی در شعر امروز نداریم. در روزگار ما بر حسب شرایطی که در آن هستیم هرگونه رویدادی رقم می‌خورد، سرودن شعر متاثر از شرایطی است که در آن قرار داریم و بحث درباره این شرایط مجال دیگری می‌طلبد. آنچه که به عنوان کتاب شعر عرضه می‌شود داوری می‌شود و کتابها با دایره کتابهایی که در هر دوره به دست ما می‌رسد ارزیابی می‌شوند و معمولا کتابهایی که معرفی می‌شوند، جریان‌ساز هم خواهند شد.
محقق نیز اظهار کرد: پنج محفلی که برگزار شده، پنج استان کشور را درگیر خود کرده و علاوه بر آن دوره کلک خیال به صورت ویژه برای سیزده استان جنوبی کشور برگزار می‌شود و حدود ۱۰۰ نفر در دوره کلک خیال شرکت می‌کنند و حدود ۱۱۰ نفر هم در شعرخوانی ما حضور داشتند.
حیدری نیز اظهار کرد: حتما تمرکززدایی از مرکز را دنبال خواهیم کرد. برنامه‌هایی تخصصی در مناطق مختلف کشور خواهیم داشت و اگر پیشنهادی دارید به ما ارائه کنید تا بتوانیم ظرفیت‌ها را شناسایی و معرفی کنیم.
وی در بخش دیگر اظهاراتش گفت: در حوزه شعر کمی‌سازی بسیار سخت است. مرحله شعر فجر چند فرایند دارد و من هم قبول دارم که در حوزه حمایت خلا‌هایی وجود دارد. یکی از رویکردهای ما این است که در رویدادهای ملی و بین‌المللی از چهره‌های ادبی خوبمان حمایت کنیم.
در ادامه این نشست یوسفی عنوان کرد: با توجه به پیشینه شعر فارسی امروز حرف چندان قابل توجهی برای گفتن نداریم اما این به معنای نفی همه آنچه که در شعر امروز داریم، نیست. حرکت‌های امیدبخش که برای چشم‌انداز آینده امیدبخش است در نسل جوان اتفاق می‌افتد. فضای مجازی باعث شده نسل جدید با مطالعه ارتباط خوبی نداشته باشد. در دوره‌های کلک خیال اگر قرار باشد به نقد و بررسی جوانترها بپردازیم یک بخش از کار را انجام دادیم و بخش اصلی برقراری اتصال بین نسل امروز و گذشته است.
یوسفی درباره معیارهای داوری آثار گفت: معیارهای داوری مشخص است و چندین مشخصه برای هر داور وجود دارد. اصول ابتدایی و اساسی یک شعر باید رعایت شده باشند و مجموعه حاصل استفاده از این عناصر شعر باید کتابی قابل دفاع را شکل داده باشد و این پایه و اساس داوریها است و معیار نهایی این است شاعر در نهایت، افزون بر مواردی که رعایت کرده باید بررسی شود که نشانه متمایز دیگری هم داشته یا خیر و اینجاست که یک کتاب از کتاب دیگر متمایز می‌شود و برتری خودش را به رخ می‌کشد. ما صرف‌نظر از نام شاعر، نام انتشارات و... متن و محتوای کتاب را مورد ارزیابی قرار می‌دهیم.
در ادامه این نشست نامزدهای نهایی نوزدهمین جشنواره شعر فجر معرفی شدند.
نامزدهای نهایی نوزدهمین جشنواره شعر فجر:
شعر کلاسیک
«آه‌شار» سروده فاطمه هاوشکی از انتشارات سوره مهر.
«پیراهنی می‌خواستم» سروده هادی خورشاهیان از انتشارات آرادمان.
«خون‌برگ» سروده عباس کیقبادی از انتشارات گفتمان اندیشه معاصر.
«شبانماه» سروده فاطمه عارف نژاد از انتشارات شهرستان ادب.
«کوه‌زاد» سروده قادر طراوت‌پور از انتشارات شهرستان ادب.
«مرگ‌سالی» سروده لیلا حسین‌نیا از انتشارات سوره مهر.
«من مات من‌العشق» سروده مهدی زارعی از انتشارات سوره مهر.
داوری این بخش را هادی سعیدی کیاسری، اعظم سعادتمند و سید وحید سمنانی برعهده داشتند.
شعر نو
«آن‌قدر تلخ که فراموش می‌کنی شکلات است» سروده فاطمه گیلانی از انتشارات سوره مهر.
«آواز آن پرنده که زن بود» سروده لیلا کردبچه از نشر واج.
«تو رفته‌ای یا من؟» سروده محمدرضا روزبه از انتشارات فصل پنجم.
«ریل‌های زنگ زده» سروده فاطمه‌سادات میر از انتشارات سوره مهر.
«زن آتش» سروده حسنا محمدزاده از نشر ایهام.
مصطفی علیپور، افسانه غیاثوند و عبدالحمید انصاری نسب داوران این بخش بودند.
شعر محاوره
«چهیل» سروده سامی تحصیلداری از انتشارات دالاهو.
«عاشقا چتر برنمیدارن» سروده رضا نیکوکار از نشر شانی.
«ملودرام» سروده عارف اعظم‌پناه از انتشارات فصل پنجم.
«من تو گذشته زندگی کردم همیشه» سروده نسترن علیخانی از نشر خیابان.
«نَه نِه» سروده الهه رشیدی از انتشارات ریما.
ابراهیم اسماعیلی اراضی، محمد مهدی سیار و سید حسین متولیان داوران این بخش بودند.
درباره شعر
«حافظ و گفتمان‌های اجتماعی و تاریخی» به قلم محمد کشاورز (بیضایی) از نشر مروارید.
«شاعران در جست‌وجوی جایگاه: نگاهی دیگر به تحول شعر فارسی» به قلم مسعود جعفری جزی از انتشارات نیلوفر.
«عروض و قافیه فارسی: با رویکرد جدید» به قلم علی‌اصغر قهرمانی مقبل از نشر نی.
«فهلویات: پژوهشی در اشعار بازمانده از زبان ادبی مشترک عراق عجم و آذربایجان» به قلم پژمان فیروزبخش از انتشارات دکتر محمود افشار.
«متافیزیک شعر» (سه جلد) به قلم مهدی مظفری ساوجی از انتشارات کتاب دیدآور.
«متن پنهان اشعار قیصر امین‌پور» به قلم علی سلطانی‌زاده از انتشارات فرهنگستان زبان و ادب پارسی.
«نظریه ادبیات شیعی: درآمدی بر اصالت حماسه در فرهنگ تشیع» به قلم فرزاد قائمی از انتشارات سوره مهر.
مریم مشرف الملک، محمدرضا ترکی و مهدی علیایی مقدم داوری این بخش را برعهده داشتند.
در پایان این نشست اعلام شد که برگزیده‌های جشنواره جایزه سیصد میلیون و صد میلیون تومانی دریافت می‌کنند و بخش جنبی هم کتاب‌آرایی است که امسال برگزیدگانش معرفی خواهد شد.
