«مستوران» مخاطبش را با افسانه‌های کهن ایرانی آشنا می‌کند/ نسل امروز با شعار دادن مشکل دارد

سیدعلی هاشمی کارگردان فصل دوم مجموعه «مستوران» که این روزها از شبکه یک سیما در حال پخش است، در گفتگو با خبرنگار ایلنا، اظهار کرد: زمانی که من به پروژه فصل دوم سریال «مستوران» اضافه شدم فیلمنامه نوشته شده بود و من نقش چندانی در کلیت قصه نداشتم اما به عنوان کارگردان نظراتی داشتم که فیلمنامه دستخوش تغییر و اصلاحات اندکی شد. به طور کل سازمان اوج که تولیدکننده مجموعه «مستوران» است، از ابتدای تولید این مجموعه سیاستگذاری اصلی‌اش مطرح کردن افسانه‌های کهن ایرانی و آشنایی مردم با این افسانه‌ها بوده و اگر فصل سومی هم برای این سریال وجود داشته باشد قطعاً با همین رویکرد خواهد بود.

هاشمی درباره فیلمنامه «مستوران» گفت: این مجموعه تلویزیونی یک داستان عاشقانه را روایت می‌کند که به نظر من داستانی جذاب است. البته همیشه قصه‌های عاشقانه به شخصه برای من جذاب بوده‌اند و از طرفی قصه این سریال پر از اتفاق و شخصیت‌های متفاوت است که اوج و فرودهای زیادی در قصه ایجاد می‌کنند. وقتی به این پروژه اضافه شدم و فیلمنامه این اثر را خواندم احساس کردم که واقعاً آقای حنیف فیلمنامه خوبی نوشته است و «مستوران» از آن جنس فیلمنامه‌هایی بود که دوست داشتم کارگردانی آن را برعهده بگیرم.

این کارگردان در پاسخ به پرسشی درباره سیاه و سفید بودن شخصیت‌های این سریال گفت: به نظر من شخصیت‌های این سریال به هیچ‌وجه سیاه و سفید مطلق نیستند. شخصیت اصلی «مستوران» هم کاراکتری است که ضعف‌ها و ایراداتی دارد و در ادامه قصه این سریال بیشتر شاهد این ضعف‌ها و ایرادها خواهیم بود؛ حتی شخصیتی که بهنام تشکر ایفا می‌کند با وجود اینکه یک حاکم مستبد و دمدمی‌مزاج است ویژگی‌هایی مثل خانواده‌دوستی دارد و در برخی صحنه‌ها احساساتی می‌شود. شخصیت‌های «مستوران» وجوه مختلفی دارند اما این وجوه به دلیل اقتضای مدیوم سریال کم‌کم بروز پیدا می‌کنند و برای مخاطب آشکار می‌شوند؛ مخاطبانی که سریال را دنبال می‌کنند در ادامه شاهد خواهند بود که برخی شخصیت‌ها دچار تحول می‌شوند.

هاشمی در پاسخ به این انتقاد که قصه «مستوران» می‌تواند برای مخاطب امروز قابل پیش‌بینی باشد، گفت: خطوط داستانی مشخصی وجود دارد که ما هر کار کنیم و هر قصه‌ای بنویسیم قصه‌مان به یکی از داستان‌های معروف یا داستان‌هایی که پیش‌تر روایت شده‌اند، شبیه می‌شود. درباره «مستوران» هم این موضوع صدق می‌کند و ممکن است بعضی داستان‌ها قابل حدس زدن باشند و بسیاری از مخاطبان پایان آن قصه‌ها را درست حدس بزند اما روندی که داستان روایت می‌شود یا چالش‌هایی که شخصیت‌ها با آن‌ها روبرو می‌شوند و همچنین قصه‌های فرعی در روایت «مستوران» وجود دارند که این اثر را متفاوت می‌کنند و می‌توانند برای مخاطب جذاب باشند.

این کارگردان درباره منابع اقتباس فصل دوم «مستوران» گفت: مهم‌ترین نشانه‌ای که از افسانه‌ها در این سریال می‌بینیم سیمرغ است که از «شاهنامه» فردوسی اقتباس شده و ما داستان‌هایی از مثنوی معنوی و شاهنامه و به خصوص داستان‌هایی از گلستان سعدی در این سریال داریم که بسیاری از آن‌ها در بک‌گراند قصه اصلی روایت می‌شوند.

هاشمی در پاسخ به این پرسش که فضای بصری سریال «مستوران» و طراحی صحنه‌ها و لباس‌ها بر اساس کدام برهه تاریخی صورت گرفته، گفت: مستوران شهری ساخته تخیل نویسنده است که اصلاً چنین شهری در کشور ما وجود ندارد. زمان روایت این قصه به پانصد سال پیش مربوط می‌شود که ما در طراحی صحنه و لباس همین پانصد سال پیش و دوره صفویه را در نظر گرفتیم و سعی کردیم به آن دوران نزدیک شویم.

وی افزود: دوره صفویه، دوره‌ای است که از فصل یک برای این سریال در نظر گرفته شده است و از آنجا که سریال با نگاهی به رمان «مستوران» محمد حنیف نوشته شده بهترین زمان برای روایت قصه‌اش همان دوران است. رمان «مستوران» توسط انتشارات دوچرخه به چاپ رسیده که البته هنوز منتشر نشده است.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: اهمیت دادن به افسانه‌ها برای من اتفاق خوشحال‌کننده‌ای است و یکی از ویژگی‌های «مستوران» این است که ما از مستقیم‌گویی فاصله گرفته‌ایم و شعار نمی‌دهیم. نسل امروز با شعار دادن مشکل دارد و مستقیم‌گویی را دوست ندارد و «مستوران» هم به همین دلیل از این فضا فاصله گرفته است. به عنوان کارگردان برای من آنچه که در فیلمنامه حائز اهمیت بود و باید بگویم آنچه که در فیلمسازی برای من ارجح‌تر از هر مسئله‌ای است قصه‌گویی است و می‌توانم بگویم یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های «مستوران» قصه‌گو بودن آن است. این اولین هدف من از ساخت یک فیلم یا سریال است ولی شاید برخی فیلمسازان از ساخت یک اثر سینمایی یا تلویزیونی اهداف دیگری هم دنبال کند که برخی تماشاگران به آن‌ها علاقه دارند و آن‌ها را دنبال می‌کنند.

هاشمی درباره روایت یک قصه عاشقانه در تلویزیون و چالش‌های آن، گفت: نمی‌توان گفت که روایت قصه عاشقانه در تلویزیون امکانپذیر نیست. به هر حال شرایطی وجود دارد و ما همه در ایران زندگی می‌کنیم و قوانین را می‌شناسیم و می‌دانیم که محدودیت‌هایی هست و باید آن‌ها را در کارمان در نظر بگیریم. هر چند که این شرایط کار را در روایت قصه‌ای عاشقانه سخت می‌کند اما ما سعی کردیم این قصه عاشقانه را با همین محدودیت‌ها روایت کنیم و امیدوارم مخاطبان نیز با قصه «مستوران» همراه شوند.

این کارگردان درباره زمان پخش فصل دوم «مستوران» گفت: بهتر بود که سریال در زمان بهتری پخش شود که متأسفانه این اتفاق رخ نداد اما تا امروز هم مخاطبان بسیاری این سریال را دیده‌اند و امیدوارم شبکه یک تیزرهای بیشتری برای فصل دوم «مستوران» در نظر بگیرد تا افراد بیشتری از پخش این سریال مطلع شوند.

هاشمی در پایان تأکید کرد: خوشبختانه تا امروز با بازخوردهای خوبی مواجه بودیم و با وجود اینکه ممکن است برخی مخاطبان سریال را دوست نداشته باشند باید بگویم ۹۵ درصد نظراتی که شاهد بودم درباره «مستوران» کاملاً مثبت بودند و حتی بسیاری از مخاطبان که کمتر تلویزیون می‌دیدند هم توانسته‌اند با این سریال ارتباط برقرار کنند و این برای من بسیار ارزشمند است.