کارگردان اثر عنوان کرد:
«نفس»؛ نمایش تاثیر کرونا بر زیست فردی/ سخت‌ترین و نفس‌گیرترین پروژه‌ام را پشت سر گذاشتم
بهزاد رضایی گفت: زمانی که کرونا جهانی شد و تمام کشورها مجبور به قرنطینه شدند، روابط انسانی محدود شد و من عمیقا این شعر پُرمغز سعدی بزرگ را فهمیدم: «بنی آدم اعضای یکدیگرند/ که در آفرینش ز یک گوهرند، چو عضوی بدرد آورد روزگار/ دگر عضوها را نماند قرار…» این شعر هسته مرکزی ایده این مستند شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، مستند «نفس» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی بهزاد رضایی در بخش «سینمای دیگر» چهل و سومین دوره جشنواره Paladino d'Oro پالرمو ایتالیا که از ۲۰ تا ۲۶ نوامبر برگزار خواهد شد، به رقابت با دیگر آثار می‌پردازد. همچنین این مستند در ادامه حضور بین‌المللی در بخش مسابقه جشنواره فیلم نوستالژی ایتالیا جزء سه مستند راه یافته به فینال شد. این جشنواره با هدف نمایش فیلم‌های مستقل ایرانی از ۱۹ تا ۲۶ اکتبر برگزار می‌شود.
این اثر، تنهایی و عدم ارتباط آدم‌ها در دوران همه‌گیری کرونا و تاثیر آن بر زیست فردی، خلوت و خلاقیت‌های هنرمندان را در کشورهای مختلف جهان به تصویر می‌کشد. این فیلم براساس تصویربرداری خود هنرمندان از زندگی و آفرینش‌های هنری‌شان براساس طرح و هدایت کارگردان شکل گرفته است.
بهزاد رضایی درباره ایده ساخت «نفس» بیان کرد: اوایل همه‌گیری ویروس کرونا و آغاز قرنطینه چین، خبرگزاری‌ها تصاویر آخرالزمانی از ووهان پخش می‌کردند و شاید خیلی از ما فکر نمی‌کردیم که روزی این ویروس پشتِ درِ خانه‌های ما برسد و ما را در خانه‌هایمان حبس کند. زمانی که کرونا جهانی شد و تمام کشورها مجبور به قرنطینه شدند، روابط انسانی محدود شد و من عمیقا این شعر پُرمغز سعدی بزرگ را فهمیدم: «بنی آدم اعضای یکدیگرند/ که در آفرینش ز یک گوهرند، چو عضوی بدرد آورد روزگار/ دگر عضوها را نماند قرار…» این شعر هسته مرکزی ایده این مستند شد.
این کارگردان ادامه داد: آن زمان متوجه شدم که همه ما آدم‌ها به دور از جنسیت و قومیت و باورها، یک جور می‌ترسیم، یک جور بیمار می‌شویم، یک جور درد می‌کشیم و یک جور می‌میریم. تصمیم گرفتم فهمم از این شعر را به تصویر بکشم. من از نوجوانی به هنر و هنرمندان عشق می‌ورزیدم و سال‌ها هنرجو بوده و فعالیت هنری کرده‌ام. در حقیقت کنجکاو شدم بدانم که هنرمندان در اقصی نقاط جهان چگونه با این ویروس مرگبار و تبعاتش مواجه می‌شوند؟ و این دوران حبس اجباری چه تاثیری در زیست فردی، جهان‌بینی و خلق هنری آن‌ها دارد؟
رضایی یادآور شد: ایده اولیه را با نازنین معلمم خسرو سینایی، مطرح کردم. ایشان ایده را پسندیده و از سختی‌های اجرایی آن گفتند و یکی از همکارانشان را برای همراهی و کمک در این پروژه معرفی کردند. همچنین با دکتر امیر یوسفی سادات که سال‌ها مشاور و امین من در فعالیت‌های هنری بوده‌اند، مشورت گرفتم و از راهنمایی‌ها و حمایتشان تا پایان این مستند بهرمند شدم.
وی با بیان اینکه بنا به شرایط قرنطینه و اینکه روابط و معاشرت انسان‌ها تبدیل به تهدید شده بود، به اجبار تصمیم گرفته است این مستند را دورادور کارگردانی کند، مطرح کرد: هیچ تجربه‌ای در این زمینه نداشتم و برای من و تمام همکارانم یک اولین بود.
این مستندساز توضیح داد: با بیش از پنجاه هنرمند در شاخه‌های مختلف هنری در کشورهای متفاوت رایزنی کردیم. قابل درک بود که برخی از این هنرمندان مایل نباشند که زندگی خصوصی و فردی خود را تصویربرداری و برای ما ارسال کنند. پس در نهایت با ۳۰ هنرمند برای همکاری به توافق رسیدیم. در طی فرایند فرسایشی و طولانی گرفتن پلان‌ها و ارسال، بازبینی، اصلاح و دوباره گرفتن پلان‌ها، همکاری ما با برخی از این عزیزان قطع شد.
وی تاکید کرد: همه ما چیزی را تجربه می‌کردیم که به شدت برایمان ناآشنا بود و این، کار را در برخی موارد تا حد ناممکن شدن پیش می‌برد. بعد از ماه‌ها کوشش، خطا و تکرار به ۱۵ هنرمند رسیدیم. تصمیم اول من درباره این مستند، حداقل دخالت در واقعیت زندگی هنرمندان و فرایند خلق آثارشان بود. اما در عمل وادار به دخالت، بازسازی و جهت دادن به روند اجرایی آن‌ها شدم و توافق کردیم که هر هنرمند در طول این مستند دست به خلق بزند و از مراحل شکل‌گیری اثر هنری‌اش تصویربرداری کند.
رضایی افزود: هر جا که امکان دسترسی به هنرمندان حاضر فراهم می‌شد، با عوامل در آنجا حضور پیدا و بخشی از روند را ثبت و ضبط می‌کردیم و یا با برقراری ارتباط با همکارانمان در آن جغرافیا، از آن‌ها کمک می‌گرفتیم. حقیقتا «نفس» سخت‌ترین و نفس‌گیرترین پروژه هنری دوران کاری من بود. شرایط به هیچ وجه قابل کنترل نبود و روحیه حساس هنرمندان که در شرایط کرونا و قرنطینه حساس‌تر هم شده بود، کار را دشوارتر و پیچیده‌تر می‌کرد. تلاش من بر این بود که از همه هنرهای هفتگانه حداقل یک نماینده در این فیلم حضور داشته باشد و زندگی و فعالیت‌های هنرمندان حاضر، واقعی، مستند و بدور از نمایشگری روایت شود.
وی با اشاره به اینکه روند تولید این مستند حدودا ۱۸ ماه طول کشید، عنوان کرد: در طی این زمان شرایط قرنطینه، رفت‌وآمدها و روابط اجتماعی مدام تغییر می‌کرد و تردیدهای جدی درباره تزریق کردن یا نکردن واکسن در جهان شکل گرفته بود. تمام این عوامل و تغییرات بیرونی لاجرم خود را به این مستند و نوع روایتش تحمیل می‌کرد. پس از بازبینی، بازسازی، تکرار پلان‌ها و تدوین‌های مکرر به یازده هنرمند حاضر در این فیلم رسیدیم. پرداختن به این مستند برای من، عوامل و هنرمندان حاضر باعث شد روزهای سخت، غم‌انگیز و دلمرده قرنطینه هدفمند، پویا و باانگیزه سپری شود. هرکدام از ما در پایان این راه، پروژه‌ای هنری را در شاخه‌های مختلف به اتمام رسانده بودیم.
وی در پایان خاطرنشان کرد: از تمام همکارانم و هنرمندانی که در طول این دو سال سخت و گس و فرسایشی به من اعتماد کردند و دوستانه همراهم بودند، از صمیم قلب سپاسگزارم. بزرگترین افسوس و حسرت من در این دوران، از دست رفتن جان نازنین استادم خسرو سینایی به دلیل این ویروس بود. دریغ که ایشان هرگز خروجی نهایی این فیلم را ندیدند. مستند «نفس» را به خسرو سینایی و تمام جان باختگان کرونا در سراسر جهان تقدیم می‌کنم.
سرور آشوری‌فر، یلدیز ابرام، ویسل باشچی، ارویل برویلد، کلودیا بورگیا، مسعود چنگیز، مهدی خلیل‌زاده، آذر فهیمی، کوروش قزوینیه، سروش قهرمانلو و فربد یداللهی هنرمندان حاضر در مستند «نفس» هستند.
عوامل این مستند عبارتند از؛ طراح، تهیه‌کننده و کارگردان: بهزاد رضایی، مشاوران کارگردان: زنده‌یاد خسرو سینایی و دکتر امیر یوسفی سادات، تدوین: عدنان مسچی و بهزاد رضائی، صداگذاری و میکس: علیرضا کریمی، تیتراژ پایانی: کیکاووس مختاری و محسن جلیلی، خطاط: آرش قهرمانلو، ترجمه و زیرنویس: فهیمه فروغی، ساخت تیزر: حامد حسینی، تصویربرداران: محسن فلاحی، یزدان موسی خانی و حسین مظاهری.
