ایلنا پیگیری کرد؛
فاصله فیلم‌های کمدی و اجتماعی در گیشه بیشتر از همیشه است/ چه کسانی برای سینمای ایران سلیقه‌سازی می‌کنند؟
آمار و ارقام فروش سینماها نشان می‌دهد که بخش اعظمی از فروش آثار سینمایی مربوط به فیلم‌های کمدی می‌شود و سینمای اجتماعی همچنان در گیشه نمی‌تواند موفقیتی کسب کند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، سینمای ایران سال ۱۴۰۲ را با فروش نسبتاً خوبی آغاز کرد و در این سال رکورد پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران شکسته شد اما اگر آمار و ارقام کلی را کنار بگذاریم و با نگاهی دقیق‌تر به وضعیت گیشه سینمای ایران بپردازیم، می‌توان به این نتیجه رسید که تنها فیلم‌های کمدی هستند که می‌توانند در گیشه موفق باشند و در بین پنج اثر پرفروش چهار ماه ابتدای سال جاری تنها یک فیلم غیرکمدی به چشم می‌خورد.
قطعاً حیات سینمای اجتماعی به موفقیت آن در گیشه بستگی دارد و دلایل عدم موفقیت آن را می‌توان به مسائل بسیاری مرتبط دانست اما مطمئناً ادامه این روند نمی‌تواند برای این سینما خوشایند باشد.
با دو تن از سینماداران درباره عدم استقبال مخاطبان از فیلم‌های اجتماعی گفتگویی داشتیم که مشروح این گفتگو را در ادامه می‌خوانید:
فاصله فیلم‌های کمدی و اجتماعی در گیشه بیشتر از همیشه است
پویا سعیدی‌پور (مدیر پردیس زندگی) درباره شرایط اکران و حذف فیلم‌های کمدی در نیمه اول ماه محرم گفت: طبق روال هر سال در پانزده روز ابتدایی ماه محرم که پنج روز از آن تعطیل است فیلم‌های کمدی از پرده سینماها حذف می‌شوند و طبیعتاً این مسئله باعث می‌شود فروش سینماها به حداقل برسد.
سعیدی‌پور خاطرنشان کرد: معمولاً فیلم‌هایی که از قبل روی پرده بودند برای روزهای اول ماه محرم نمایش داده می‌شوند که این شرایط می‌تواند میزان فروش بلیت را به حداقل برساند اما فکر می‌کنم این شرایط فرصتی است که فیلم‌های جدید اکران شوند و به نظر می‌رسد که شورای صنفی نمایش پس از تعطیلات محرم فیلم‌های جدیدی برای اکران معرفی خواهند کرد.
وی افزود: متأسفانه هر سال شاهد این هستیم که توجه مردم به فیلم‌های اجتماعی کمتر می‌شود و معمولاً فیلم‌های کمدی هستند که شانس موفقیت دارند. فکر می‌کنم بخشی از این اتفاق به فاصله فیلم‌های اجتماعی با شرایط جامعه ارتباط دارد، به عنوان کسی که با مخاطبان سینما ارتباط مستقیم دارد باید بگویم که مخاطبان این سینما به مفهوم و حرفی که اثر می‌زند، توجه دارند و انتظار دارند فیلمی ببیند که به واقعیت‌های زندگی‌شان نزدیک باشد و می‌دانیم که در شوراهای پروانه ساخت و نمایش در حال حاضر شرایطی وجود دارد که باعث شده تا فیلمسازان نتوانند آثارشان را آن طور که مدنظر دارند تولید و اکران کنند.
مدیر سینما زندگی در ادامه تأکید کرد: در این شرایط که به آن اشاره دارم نیازی به تحلیل و بررسی خاصی ندارد و در اخبار بارها شنیده‌ایم که فلان فیلم مجوز نگرفت یا مثلاً به کارگردانی چون محمدحسین مهدویان مجوز ساخت فیلمش را به دلیل تلخی موضوع ندادند. به نظر می‌رسد با توجه به فیلم‌هایی که در این مدت اکران شده‌اند برای فیلم‌های اجتماعی حساسیت‌ها بیشتر است.
وی افزود: البته باید بگویم که در همه جای دنیا فیلم‌های کمدی بیشتر از دیگر آثار مورد توجه قرار می‌گیرند اما اختلافی که بین سینمای کمدی و اجتماعی ما در میزان مخاطب وجود دارد بسیار زیاد است و این روند را می‌توان نوعی سلیقه‌سازی دانست، چراکه زمانی در کنار فروش بالای فیلم‌های کمدی چند فیلم اجتماعی هم می‌توانستند فروش قابل توجهی داشته باشند اما در حال حاضر شاهد هستیم که فیلم‌های اجتماعی اکران می‌شوند و پس از مدتی کوتاه به دلیل‌عدم وجود مخاطب از پرده سینما برداشته می‌شوند. مشخص است که در این شرایط باید سیاست‌های تولید فیلم‌ها را بازنگری کرد چرا که سال‌های گذشته اینگونه نبود و هر سال بیشتر شاهد رکود فیلم‌های اجتماعی در گیشه سینماها هستیم.
سعیدی‌پور خاطرنشان کرد: در حال حاضر پرفروش‌ترین فیلم اجتماعی «کت چرمی» است که به نوعی بهترین فیلم جشنواره فجر بود اما برای این فیلم هم اتفاق خاصی رخ نداد در حالیکه همیشه بهترین فیلم‌های جشنواره در اکران می‌توانستند فروش بالایی داشته باشند. ما هر هفته میزان مخاطبان فیلم‌ها را در صفحه اینستاگرام سینما منتشر می‌کنیم و جالب است که میزان مخاطبان «فسیل» نزدیک ۲۰۰۰نفر «شهر هرت» بالای ۱۵۰۰نفر بوده و فیلم سوم یعنی کت چرمی با اختلاف زیادی نهایتاً حدود ۳۰۰ مخاطب در طول یک هفته داشته است. کاملاً مشخص است که اختلاف بسیار زیاد است و نمی‌توان آن را منطقی دانست.
وی در پایان گفت: من متخصص و کارشناس فیلم نیستم اما در حوزه اکران با توجه به تجربه‌ام و ارتباط مستقیمی که با مخاطب دارم باید بگویم که فیلم‌های اجتماعی امروز چندان مطلوب نظر جامعه نیستند و این وضعیت را حتی در میان سینماگران و بازیگران هم می‌توان دید به طوریکه پیش‌تر ستاره‌هایی چون پیمان معادی، نوید محمدزاده، شهاب حسینی و… بر پرده سینماها بودند که خود عاملی برای فروش فیلم‌ها به حساب می‌آمدند اما امروز خبری از این بازیگران در سینما نیست و عموما به شبکه نمایش خانگی کوچ کرده‌اند.
سینمای اجتماعی سرمایه فرهنگی کشور است اما مخاطب کمدی را ترجیح می‌دهد
محمد قنبری (مدیر سینما مگامال) اظهار داشت: در چهار ماه ابتدایی سال جاری می‌توان گفت وضعیت سینماها نسبت به چند سالی که درگیر شیوع کرونا بودیم بهتر است اما به هیچ‌وجه نمی‌توان گفت که به وضعیت ایده‌آل و مطلوب رسیده‌ایم. در این چهار ماه از بین پنج فیلم پر فروش چهار فیلم کمدی هستند و این نشان می‌دهد که فیلم‌های اجتماعی در جلب نظر مخاطب نتوانسته‌اند موفق عمل کنند.
قنبری خاطرنشان کرد: مخاطب امروز سینما آنقدر باهوش است که برای دیدن هر فیلم تحقیق می‌کند و از آنجا که وضعیت اقتصادی جامعه نیز نسبت به گذشته بدتر شده کسی که می‌خواهد برای فیلم دیدن در سینما هزینه کند همه چیز را در نظر می‌گیرد تا فیلمی ببیند که احساس نکند پولی که هزینه کرده را به هدر داده است.
وی افزود: در این شرایط به نظر می‌رسد اولویت مردم این است که فیلم‌هایی ببینند که جنبه تفریحی دارند و مشخص است که سینمای کمدی بهترین گزینه به حساب می‌آید. البته باید به این نکته نیز اشاره کنم که برخی آثار کمدی مثل «فسیل» واقعاً آثار باکیفیتی هستند و قواعد کلاسیک سینما را رعایت کرده‌اند و مردم هم معمولاً از چنین آثاری در هر شرایط استقبال می‌کنند.
مدیر سینما مگامال تأکید کرد: فیلم‌های اجتماعی در شرایط حاضر برای جلب نظر مخاطب کار سختی دارند و باید در فیلمنامه، بازیگر و مسائل فنی سطح بالایی داشته باشند. به نظر من در ابتدای ماه محرم که فیلم‌های کمدی از اکران کنار گذاشته می‌شوند فیلم‌هایی چون «سه کام حبس» و «کت چرمی» نمی‌توانند در این مدت 15 روز برای سینما آورده‌ای داشته باشند.
وی افزود: اگر قرار است اتفاقی برای سینمای اجتماعی رخ دهد بهتر است فیلم‌هایی چون «قاتل و وحشی» یا «تفریق» نمایش داده شوند. اگر شورای صنفی نمایش برای رفع مشکل فیلم‌های اجتماعی که مشکل داشته‌اند اقدام کند قطعاً اتفاقاتی به نفع سینما رخ می‌دهد چراکه متأسفانه با وجود فروش نسبتاً خوب آثار کمدی، سینمای اجتماعی وضعیت خوبی ندارد و اکثر فیلم‌ها شکست می‌خورند. البته بخشی از این مسئله به اتفاقات اجتماعی اخیر کشور مربوط می‌شود، مواضع برخی بازیگران برای برخی فیلم‌ها چالش ایجاد کرده است و در رسانه‌ها هم بارها شنیده‌ایم که سینماگران به سخت‌گیری‌های شورای پروانه ساخت اعتراض کرده‌اند چراکه به فیلم‌هایی با موضوعات چالش‌برانگیز مجوزی داده نمی‌شود. سینمای اجتماعی با وجود سینماگرانی شکل گرفته که در این سال‌ها فیلم ساختند یا در آثار سینمایی حضور داشتند، بنابراین این سینماگران و این سینما سرمایه فرهنگی کشورمان هستند و بهتر است از آن‌ها مراقبت کنیم و شرایطی فراهم شود که سینمای اجتماعی بتواند به حیات طبیعی خود ادامه دهد.
قنبری تأکید کرد: با این وجود من معتقدم مهم‌ترین مسئله مشکلات اقتصادی است و در این شرایط فیلم‌های اجتماعی نسبت به فیلم‌های کمدی قطعاً فروش کمتری خواهند داشت.
