یک کارگردان آثار نمایشی مطرح کرد:
رسالت تئاتر، آموزشی بودن آن است/ اجراهای خیابانی نوعی فرهنگ‌سازی است
فاطمه بحرینی درباره وضعیت نمایش‌های خیابانی می‌گوید: امروز دیگر مانند گذشته نیست که شما به خیابان بیایید و هرکجا که خواستید، کارتان را اجرا کنید. باید حتما مجوز داشته باشید و هماهنگی‌های لازم انجام شود و همین مراحل سختگیرانه باعث شده که دیگر هنرمند رغبتی برای ادامه کار نداشته باشد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، نوزدهمین جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی «تهران-مبارک» با دبیری هادی حجازی‌فر در حال برگزاری است و اجرای آثار پذیرفته در این رویداد تا هفدهم تیرماه دربخش‌های مختلف اجرا خواهند داشت. آبان‌ماه سال گذشته بود که به درخواست هادی حجازی فر (دبیر جشنواره) و موافقت کاظم نظری (مدیرکل هنرهای نمایشی) نوزدهمین جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی تهران-مبارک به بهار سال ۱۴۰۲ موکول شد و حال در چند بخش در حال برگزاری است. حجازی‌فر در آن مقطع گفته بود: یک برگزاری ناقص آن هم در زمانی که هدف مجموعه اداره کل هنرهای نمایشی ارتقا و توسعه نمایش عروسکی است، ما را از بسیاری برکات این جشنواره محروم خواهد کرد. حال نوزدهمین جشنواره تئاتر عروسکی «تهران-مبارک» در بخش‌های نمایش‌های صحنه‌ای (ویژه مخاطب بزرگسال)، نمایش‌های صحنه‌ای (ویژه مخاطب کودک، نوجوان و خانواده) و نمایش‌های فضای باز درحال برگزاری است. در همین راستا چندین گروه از مناطق و شهرهای مختلف در این رویداد حاضر شده‌اند.
اما یکی از بخش‌های مهم جشنواره عروسکی «تهران-مبارک» امسال حضور نمایش‌های خیابانی است. به هرحال تولید و اجرای نمایش‌های خیابانی در در تئاتر عروسکی مقوله‌ای است که در سراسر دنیا اهمیت دارد. هادی حجازی‌فر دبیر جشنواره که خود یکی از تئاتر عروسکی خوانده و طی سال‌های قبل چندین اثر را روی صحنه برده؛ تلاش داشته با انتخاب‌های درست؛ آثار درخوری و با کیفیتی را به جشنواره امسال دعوت کند که این وسواس در دعوت گروه‌های خارجی جدی‌تر بوده است.
یکی از آثار شرکت داده شده در بخش خیابانی جشنواره عروسکی امسال حضور نمایشی از آبادان است که «بوسلمه؛ غول دریاها» نام دارد و شراره طیار نویسنده آن است. فاطمه بحرینی کارگردان این اثر درباره جزییات آن و چند و چون اجرا گفت: در افسانه‌های جنوبی بوشهر، دیوی وجود داشته که وقتی جاشوها شب به دریا می‌رفتند، از دل دریا بیرون آمده و آن‌ها را به قعر دریا برده و باعث غرق شدن کشتی‌ها می‌شده است.
بحرینی افزود: از آنجا که این داستان ریشه واقعی ندارد و چنین موجودی دیده نشده است، ما داستان را کمی تغییر دادیم تا وقتی جاشوها زباله‌های خود را به دریا می‌ریختند، اکوسیستم دریا به هم ریخته و دیو از دریا بیرون آمده و از آن‌ها انتقام بگیرد.
بحرینی درباره قصه نمایش نیز گفت: داستان از اینجا شروع می‌شود که پسربچه‌ای با شنیدن قصه مادربزرگ پیرش، به میدان شهر می‌آید و به مردم می‌گوید دیوی وجود دارد و باید همه برای از بین بردن آن تلاش کنند.
او تاکید کرد: نمایش «بوسلمه؛ غول دریاها» موزیکال است و سعی شده با تمام جذابیت‌هایی که آواهای بومی دارند، به مردم مسائل محیط زیستی آموزش داده شود.
او در ادامه به بازخوردها و استقبال مخاطبان از نمایش اشاره کرد و گفت: با اینکه اولین اجرای ما در نخستین روز جشنواره انجام شد و اطلاع‌رسانی نیز کمتر بود، اما استقبال خوبی صورت گرفت. ما تاکنون پنج کار با عروسک‌های غول‌پیکر ساختیم که سه نمایش با موضوعات محیط‌زیستی بود که هنگام اجرای آن‌ها بازخوردهای خیلی خوبی از مخاطبان دریافت کردیم.
بحرینی در ادامه درباره رده سنی مخاطبان اثرش توضیح داد: در واقع مخاطب ما بچه‌ها هستند و به سرعت بازخوردشان را از پیام ارائه‌شده در اثر نمایشی به ما نشان می‌دهند. باور دارم بچه‌ها باید از سنین پایین آموزش ببینند و به محیط پیرامون خود توجه کنند که خوشبختانه این اتفاق افتاده است.
رسالت تئاتر آموزشی بودن آن است
این کارگردان با بیان اینکه رسالت تئاتر، آموزشی بودن آن است، افزود: وقتی نمایش به خیابان‌ها آمد که مردم عادی نمی‌توانستند در سالن‌ها نمایش ببینند و یا توان تهیه بلیت آن را نداشتند؛ بنابراین فرهنگ‌سازی کجا باید شکل می‌گرفت؟ از همین اجراهای خیابانی. در واقع رسالت نمایش خیابانی آگاهی رساندن به مخاطب و فرهنگ‌سازی است و چه چیز بهتر از عروسک می‌تواند این کار را انجام دهد؟
قوانین دست و پاگیر باعث عدم رغبت اهالی تئاتر خیابانی است
بحرینی درباره شائبه کمتر شدن اجراهای خیابانی نیز این‌گونه توضیح داد: مخاطب برای این دست آثار همچنان وجود دارد، هنرمندان نیز تمایل به اجرا دارند، اما متاسفانه یکسری قوانین دست و پاگیر وجود دارد که اگر جشنواره‌ای نباشد و یا ارگانی از آن حمایت نکند، امکان اجرا برای شما وجود ندارد. امروز دیگر مانند گذشته نیست که شما به خیابان بیایید و هرکجا که خواستید، کارتان را اجرا کنید. باید حتما مجوز داشته باشید و هماهنگی‌های لازم انجام شود و همین مراحل سختگیرانه باعث شده که دیگر هنرمند رغبتی برای ادامه کار نداشته باشد.
او همچنین در پاسخ به چرایی استفاده از عروسک‌های غول پیکر و تمایل هنرمندان به کار با این نوع عروسک‌ها، گفت: در قاعده هنر، وجود چند عنصر به جلب توجه مخاطب کمک می‌کند؛ یکی تغییر دادن قاعده‌هاست و دیگری بزرگ‌نمایی است. این عروسک‌ها به دلیل بزرگی و ابهتی که دارند، برای مخاطب جذاب هستند. ضمن اینکه یک کار خارج از قاعده است که مخاطب را به سمت خود می‌کشاند.
عروسک‌ها نه بدی می‌کنند نه دروغ می‌گویند
بحرینی برگزاری جشنواره تئاتر عروسکی را نقطه مثبتی دانست و افزود: نفس برگزاری جشنواره یک کار ارزشمند است که باید انجام می‌شد تا دوباره عروسک‌ها بیایند و مردم با عروسک‌ها آشتی کنند و آن‌ها را به دست فراموشی نسپارند.
او در پایان گفت: عروسک‌ها اجسامی هستند که نه بدی می‌کنند و نه دروغ می‌گویند، عاری از هرگونه نقاط منفی و آلودگی هستند. امروز جایگاه عروسک در زندگی‌ها بسیار کمرنگ شده؛ در حالی که نقش بسیار مهمی دارد. در واقع با مدرن شدن زندگی، افراد دیگر لذتی از زندگی نمی‌برند و بیشتر در خدمت زندگی هستند و بودن عروسک‌ها می‌تواند اتفاق خوبی در این زندگی باشد.
