کشف کتیبه اندرزگونه ساسانی در مرودشت با مفهوم «بیزاری از سخنچینی»
کتیبه اندرزگونه از دوره ساسانی با مفهوم «بیزاری از سخنچینی» در مرودشت فارس کشف شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، سنگنوشتهها میراث گرانبها و ارزشمندی هستند که در تفسیر دادههای تاریخی و باستانشناسی از منابع دست اول به شمار میروند و از آنجا که به ساختارهایی چون سیاست، تاریخ، تبارشناسی، تدفین و مذهب به شکلی آشکارا و روشنتری میپردازند، از اهمیت زیادی برای پژوهشگران و شناخت هر دوره تاریخی به شمار میروند.
ابوالحسن اتابکی (دانش آموختهزبانهای باستانی و دکتری تاریخ) اینبار از کشف «کتیبهای اندرزگونه ساسانی» خبر داد که با همکاری فضلاله حبیبی (دانشجوی دکتری باستانشناسی) و نجمه ابراهیمی (کارشناس ارشد تاریخ) بر فراز کوهستان نقش رستم مرودشت مورد بررسی قرار گرفت.
وی گفت: اندرزها بخش گستردهای از ادبیات پهلوی در دوره ساسانی را دربرمیگیرند که بازتاب دهنده «فرزانگی»، «حکمت»، «وارستگی»، «بازدارندگی»، «غنای فلسفی» و «معرفت» و. . . . است و در عین حال «رویکرد بهینه اخلاقی» را در جامعه ایران ساسانی به تصویر میکشند. این رویکرد باعث شد که کتابها و دستنوشتههای زیادی همچون «اندرز خسرو قبادان»، «اندرز دانایان به مزدیسنان»، «اندرز انوش روان آذرباد مارسپندان»، «یادگار بزرگمهر»، «خیم و خرد فرخ مرد»، «داروی خرسندی»، «چیده اندرزپور یوتکیشان» و. . … ذیل عنوان اندرزنامهها از دوره ساسانی و اندک زمانی پس از آن به نگارش درآید که اساس فلسفه، حکمت و اخلاقیات جامعه ایرانی را پیش از اسلام به نمایش میگذارد.
اتابکی ادامه داد: در همین رابطه ما چندین کتیبه اندرزگونه مربوط به اواخر دوره ساسانی و در تداوم فرهنگ آن کشف نمودیم که در سطوری کوتاه بر فراز سنگهای کوهستان به «خط پهلوی کتابی» به نگارش درآمدهاند.
او اذعان داشت: کتیبه حاضر بوسیله یکی از بهدینان زرتشتی شهر استخر یا ساکنان قلعه نقش رستم حجاری شده و موضوعی اخلاقی را دربرمیگیرد که پس از نکوهش رفتارهای ناشایست، بدترین رفتار غیراخلاقی را «بیزاری و تنفر از سخنچینی و اغوای سخن» میداند.
وی گفت: متن این کتیبه که در دو سطر به نگارش درآمده، نخستین بار در «مجله آوای تاریخ» در تهران به چاپ رسیده، که به شرح زیر است:
«چه بد لرزیدن، بد بیماری، بد همراهی در تاریکی (و) دشمنی، بد جدایی از دوست، بدتر (از همه) افسون سخن (سخنچینی)»
اتابکی در پایان خاطرنشان کرد: این سنگنوشتهها (بیش از ۲۵ سنگنوشته) به دلیل جنس سنگهای رسوبی آهکی و همچنین تاثیر مخرب عوامل جوی در حال از میان رفتن هستند و با توجه به مکاتباتی که با میراث فرهنگی فارس و همچنین بنیاد پارسه-پاسارگاد (که خود را مدعی آثار دشت مرودشت میدانند)، انجام دادیم و ایشان تاکنون هیچ اقدامی انجام ندادند، تلاش خواهیم نمود که با کمکهای مردمی، اقدام به حفظ و نگهداری این آثار بپردازیم. در غیر اینصورت همه این سنگنوشته در آینده نزدیک رو به تباهی کامل خواهند رفت.