«مرد پلاستیکی» که بر جنایتهای زیست محیطی شوریده است/ پرفرمنسی از آشغالها
اگر به سواحل یراخ واقع در داکار کشور سنگال بروید با انبوهی از زبالههای رنگارنگ و آلوده مواجه میشوید که حجم عظیمی را دربرگرفتهاند. مودو فال فعال محیط زیست با طراحی یک اتفاق پرفرمنسها به اوضاع مذکور انتقاد کرده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، اگر از مقولاتی چون فرم و محتوا و ساختار و تعاریف آنها که بگذریم، میتوانیم بگوییم مهمترین و بارزترین اتفاق در دنیای امروز این است که مرزهای میان هنرها برداشته شده. حذف مرزهای موجود در سبکها و هنرها بدون شک اتفاقات و آثار شگفتانگیزی را رقم زده که توسط هنرمندان خلاق خلق شدهاند. اما گستره هنر مدرن به همین جا ختم نمیشود. هنر در عرصههای دیگر هم جایگاهی کاربردی پیدا کرده است. البته نمیتوان گفت این بهرهگیری از هنر اتفاق جدیدی است و مطمئنا در گذشته نیز افرادی این دریای بیکران برای رساندن پیام و ارائه آثارشان به مخاطبان بهره بردهاند.
نمایی از مردی با لباس نظامی و پوشش سمی!
«هنر» و «محیط زیست»
بسیار میبینیم که این روزها فعالان محیط زیست برای هشدار دادن درباره بد بودن شرایط اقلیمی زمین به آثار هنری حمله میکنند تا به واسطه شهرت آثار و محبوبیت خالقان آنها پیام خود را به دیگران برسانند. یا میبینیم که فلان هنرمند برای رساندن پیام خود به مردم یا حکومت با اجرای پرفرمنسی زیر برج ایفل، داخل موزه لوور، در جوار هتل پلازا یا هر مکان معتبر دیگر به نتیجهای که میخواهد میرسد.
این گزارش درباره فردی است که با حرکتی نامتعارف و فعالیتهای شاید عجیب تلاش دارد پیامهای هشداروار خود را به گوش هموطنانش برساند. «گاردین» به تازگی در گزارشی به این شخص و فعالیتهایش پرداخته است. باید گفت این فرد یک هنرمند صرف نیست بلکه یک فعال محیط زیست و کنشگری اجتماعی است که با بهرهگیری از هنر و طراحی و حتی سناریوهای ذهنی، حرف خود را به مردم کشور خود و دیگر ملل میرساند.
نمایی از ساحل یراخ در سنگال که مملو از زباله است
مودو فال و لباس عجیبش/ «مرد پلاستیکی» سرباز سابق سنگال
فردی که این گزارش درباره اوست، مودو فال نام دارد و مرد پلاستیکی لقبی است که به او دادهاند. در ادامه درخواهیم یافت که دلیل انتخاب عنوان «مرد پلاستیکی» برای این فعال محیط زیستی چیست؟
مودو فال فعال زیستمحیطی اهل سنگال که تلاش دارد فاجعهای را یادآوری کند
مودو فال اهل کشور سنگال است. او با چهل و سه سال سن یکی از سربازان سابق کشورش است و سه فرزند دارد. کاری که مودو انجام میدهد این است که در ساحل یاراخ در داکار با پوششی از پلاستیک عکس میگیرد. شاید در ابتدا اینگونه به نظر برسد که این حرکت غیر عادی صرفا اتفاقی معمولی است اما در واقع اینطورنیست و معمولا افرادی مانند مودو ذهنهای خلاقی دارند و حتی با انجام یک کار صرفا غیرعادی انتفالل معنا، مفهوم و پیامهای مهمی را با برد خبری بسیار هدف قرار میدهند. این دسته از افراد معمولا هم به نتیجه میرسند.
مودو فال در ساحل یراخ
ساحل یاراخ و ماجراهایش/ اعتراض به یک فاجعه
ساحل یاراخ در سنگال یکی از کثیفترین سواحل دنیاست که همواره نیز مملو از انبوه پلاستیکها و زبالههایی است که در کنار دریا به طرز انبوهی انباشته میشوند. این مشکل سالهاست وجود دارد و یکی از علتهای این بحران عدم مدیریت درست دولت سنگال است و از طرفی نیز مردم هم با رفتارهای اجتماعی اشتباه در این جنایت محیط زیستی سهیم هستند.
مودو فال در واقع یکی از معترضان به این فاجعه است و همواره تلاش دارد درباره اوضاع اقلیمی و زیستی کشورش به نهادهای بینالمللی محیط زیستی اخبار مهمی را ارائه کند. او در کنار ساحل حرکاتی نمایشی و پرفرمنسوار انجام میدهد و همین کار او توجه بسیاری را سمت سنگال جلب کرده است. شاید اگر مودو فال تلاشهای مستمرش را رها میکرد حال اطلاعات کمتری از یکی فاجعه محیطزیستی در دسترس بود. او از سال در سال ۲۰۱۱، در روز جهانی محیط زیست با عنوان مرد پلاستیکی شروع به کار کرده و قصد دارد همچنان به فعالیتهایش ادامه دهد.
مودو فال و لباس عجیب و غریبش
پرفرمنس مردی با لباس رنگارنگ
به طور دقیقتر و همانطور که در عکسها گویاست مودو فال پوششی از زبالهها متشکل از کیسههای پلاستیکی، بطریها، بازمانده ظروف و هر پسماند به جا مانده دیگر از هم وطنانش را چون لباسی به تن میکند. او با این کار چند ساعتی در روز کنار ساحل پیادهروی و اوتراق میکند و با گفتگو با مردم میپردازد یا ساک در گوشهای مینشیند و با ظاهر متفاوتش نظر دیگران را به خود جلب میکند.
مودو فال در حال صحبت با کودکان و مردم درباره خطرات محیط زیست
مودو معتقد است زبالهها سمهایی مهلک هستند که به سلامت اقیانوسها و بشر آسیب میزنند اما با این حال برای ارائه خدمتی به طبیعت و محیط و زیست و آدمها آنها را چون لباس میپوشد و دربرمیگیرد. زمانی که با مودو درباره لباسش سوال میشود او میگوید این لباس نیست؛ بلکه پوششی سمی و خطرناک است.
باید گفت مودو فالا با حضورش در ساحل و قدم زدن در آن حوالی با کودکان درباره زبالهها و آسیبهای زیست در جوار آنها صحبت میکند.
مسئولان مربوطه در کشور سنگال دو سال پیش قانونی را تصویب کردند که طی آن استفاده از برخی محصولات پلاستیکی ممنوع شود. این اتفاق رخ داده اما حجم عظیم زبالهها در سواحل یراخ تصمیمات و برنامهریزیهای فرهنگی و اجرایی جدیتر و کارآمدتری را میطلبد.
این در حالی است که سنگال واقع در غرب قاره آفریقا یکی از الودهترین کشورها به لحاظ پسماندهای شهری است و این بحران هرسال کودکان و بزرگسالان و میانسالان را به بیماریهای متعددی مبتلا میکند. حال که به اوضاع کشور سنگال پی بردیم، شاید بهتر و عمیقتر کار مودو را مورد تحلیل قرار دهیم.
ساحل یراخ در داکار کشور سنگال یکی از کثیفترین سواحل دنیا
سخنی با مردم همه کشورها
چالش جدی در رابطه با شرایط اقلیمی و زیست محیطی صرفا محدود به آفریقا و سنگال نیست و دیگر کشورها هم به طور کم و بیش با چنین مشکلاتی مواجهند. حتی اگر هم چنین نباشد و برخی کشورها روزگار بدون بحرانی را سپری کنند اما عواقب و آسیبهای بسیاری دامن همه مردم جهان را خواهد گرفت. وجود زبالههای پلاستیکی در نهایت به نشر گازهای سمی میانجامد و حتی آن را عامل اصلی گرمایش زمین میدانند. با این حساب رفع مشکل زبالههای شیمیایی فاجعهای جدی است که مشمول زمان است و همه هنرمندان باید برای رفع آن در کنار یکدیگر قرار گیرند و واسطههای فرهنگی هنری را ابزار کار قرار دهند تا این مشکل جدی تا حدودی رفع و رجوع شود و لااقل آسیبهای کمتری در پی داشته باشد.