در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد؛
باستان‌شناسان به دنبال لایه‌های شش هزارساله سیلک/ آماده‌سازی محوطه‌های باستانی برای عملیات مشترک کاوش با اهالی کاشان
این روزها باستان‌شناسان در تپه‌های سیلک به دنبال لایه‌های شش هزارساله هستند و البته قصد دارند مردم عادی را نیز در این کاوش‌ها سهیم کنند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، مرحله اول کاوش و بازنگری تپه‌های سیلک بین سال‌های ۸۰ تا ۸۵ با سرپرستی مرحوم «صادق ملک شهمیرزادی» و مرحله دوم طی سال‌های ۸۷ و ۸۸ با سرپرستی «حسن فاضلی» انجام شد و مرحله سوم این کاوش‌ها نیز در تپه‌های جنوبی در فضای کارگاهی حدود هشت در پنج متر در حال اجرا است.
جواد حسین‌زاده ساداتی (مدیر پایگاه میراث فرهنگی سیلک) با اشاره به آنکه مجوز صادر شده برای این فصل از کاوش، کاوش و ساماندهی محوطه مسکونی‌است، گفت: مرحوم «صادق ملک شهمیرزادی» و تیم‌شان در دهه ۸۰ این محدوده را کاوش و پاکسازی کرده بودند اما نیمه کاره باقی مانده بود. روی آن کاهگل کشیده بودند و سقف و داربست داشت. چند روز نخست فصل سوم کاوش، صرف برداشتن کاهگل‌ها و سقف شد تا بتوانیم به داده‌های باستان‌شناسی برسیم و متوجه شویم در کدام بخش‌ها آثار، انباشت، آوار وجود دارد.
به گفته او، هرچند بیشتر پلن‌های این لایه ناقص هستند اما باید بخش‌های معماری مشخص شود و دیوارها بیرون کشیده شود. طی چند روز گذشته موفق شدیم کلیت مجموعه را مشخص کنیم و بعد از آنکه از این لایه که اطلاعات خاصی در اختیار ما نمی‌گذارد بگذریم، به لایه زیرین آن خواهیم رسید که اطلاعات دقیق‌تری در اختیار باستان‌شناسان می‌گذارد چراکه سالم‌تر، برجاتر و بهتری در آن لایه قرار دارد.
البته جبرئیل نوکنده (رییس کل موزه ملی ایران و سرپرست طرح مرحله سوم بازنگری تپه‌های جهانی سیلک) چند روز پیش از کشف بقایای یک منزل مسکونی مربوط به هزاره چهارم پیش از میلاد در تپه‌های جهانی سیلک کاشان خبر داده بود که خیلی فرسوده است.
حسین‌زاده ساداتی با اشاره به این یافته گفت: به نظر یک فضای یک متر در یک و نیم و دو نیم متر بدست آمد که به نظر یک انبار می‌آید که احتمالا دوره آن ۳۶۰۰ پیش از میلاد است. سایر دیوارهای این لایه نصفه هستند و احتمالا در زیر این لایه، بقایای قدیمی‌تری بدست خواهد آمد که احتمالاً مربوط به پنج هزار و ۵۰۰ تا شش هزار سال پیش است.
او ادامه داد: سفال‌های منقوش نیز در این لایه بدست آوردیم که مقایسه تاریخگذاری آن‌ها با یافته‌های «رومن گیرشمن» و «صادق ملک شهمیرزادی» به ما نشان می‌دهد که همدوره با سفال‌های یافت شده در آن زمان هستند. به زودی با مستندگاری این لایه و سه بعدی‌سازی آن، به سراغ کاوش در لایه زیرین خواهیم رفت.
سیلک ناشناخته
البته این فصل از کاوش و ساماندهی تپه‌های سیلک تنها به کاوش و حضور باستان‌شناسان در محوطه ختم نمی‌شود چراکه این پایگاه تصمیم گرفته تا با اجرای پروژه «یک روز با باستان‌شناسان» مردم و عموم جامعه را با کاوش خود همراه سازد.
نوکنده با اشاره به آنکه سیلک در حرفه باستان‌شناسی و موزه‌های بزرگ یک اثر شناخته شده است اما به آن اندازه که در جهان معروف است در سرزمین خود غریب است، گفت: اینکه سیلک در میان مردم خود ناشناخته است جای تامل دارد و نیازمند معرفی بیشتر است. نمی‌دانم در سال چند گردشگر به کاشان می‌آیند اما کمتر از ۱۰ درصد از گردشگران کاشان برای دیدن تپه سیلک می‌آیند چراکه شناخته شده نیست.
رییس کل موزه ملی همچنین تاکید دارد: اگر در کاشان موزه‌ای متناسب برای نمایش آثار داشته باشند، موزه ملی ایران این آمادگی را دارد که بخشی از آثار این مجموعه و محوطه را برای نمایش در موزه سیلک اختصاص دهد چراکه غنی‌سازی موزه‌های شهرستانی و برگزاری رویدادهای نمایشگاهی وظیفه موزه ملی است و ما به این امر کمک خواهیم کرد.
صفحه تپه سیلک در اینستاگرام درخصوص پروژه «یک روز با باستان‌شناسان» اعلام کرده است: باتوجه به شروع فصل جدید پژوهش‌های باستان‌شناسی در تپه سیلک کاشان، گروه کاوش قصد دارد تا به منظور آشنایی بیشتر جامعه محلی با باستان‌شناسی و کاوش محوطه‌های باستانی، برنامه‌ای را برای شرکت عموم جامعه محلی در پژوهش‌های باستان‌شناسی تپه سیلک برگزار کند. از این رو قصد برآن است تا فرصتی برای علاقه‌مندان قراهم شود تا این افراد بتوانند یک روز کامل را به عنوان یک باستان‌شناس تجربه کرده و از نزدیک با ماهیت محوطه‌های باستانی و سرشت باستان‌شناسی آشنا شوند.
در این برنامه دست کم سی روز طول خواهد کشید، گروه باستان‌شناسان هر روز میزبان یکی از اهالی کاشان خواهد بود و این عزیزان سفیر آگاهی بخشی در خصوص میراث باستان‌شناختی در منطقه فرهنگی بزرگ کاشان خواهند بود.
حسین‌زاده در این باره به ایلنا گفت: یکی از ماموریت‌های ویژه متولیان میراث و باستان‌شناسان آن است که جامعه خود را با میراث آشنا سازند. هرچه بتوانیم افراد بیشتری را با مقوله میراث اعم از بناهای تاریخی و صنایع دستی و… آشنا سازیم در این راه موفق‌تر خواهیم بود. در گذشته باستان‌شناسان بزرگ از مردم دعوت می‌کردند تا از محوطه‌ها و باستان‌شناسان حین کاوش، بازدید کنند. اما ما می‌خواهیم این امر فقط به بازدید ختم نشود و تعدادی از اهالی کاشان در این امر درگیر شوند. از دانشگاه کاشان درخواست کردیم تا از شهروندان دعوت کند تا با حضور در محوطه و انجام کاوش، علاوه بر آشنایی با کار باستان‌شناسان با امر کاوش و حضور در محوطه باستانی نیز آشنا شود. اینکه مثلا وقتی یک باستان‌شناس می‌گوید یک معبد، خانه یا… کشف شده، چگونه است. از مردم می‌خواهیم تا کلنگ و فرچه باستان‌شناسان را در دست بگیرند و در کاوش همراه شوند. حتا در جریان چگونگی تبدیل یافته‌ها به اطلاعات و رسیدن به چگونگی زندگی در گذشته قرار گیرد.
او یکی دیگر از دلایل اجرای این پروژه را آشنایی شهروندان با محوطه‌های باستانی عنوان کرد چراکه این روزها بحث گنج‌یابی در هر کوی و برزن مطرح است و نگاهی که عموم جامعه به باستان‌شناسی وجود دارد، همین نگاه است و فعالیت افراد ناآگاه و جاهل در فضای مجازی تیشه به ریشه میراث می‌زند و مخاطب جذب کرده‌اند. از این رو آگاه‌سازی جامعه نسبت به باستان‌شناسی و کاوش می‌تواند این نگاه جامعه را تا حدودی تغییر دهد و تصور خامی که از باستان‌شناسی و فعالیت‌های آن وجود دارد تا حدودی احصا خواهد شد.
