یک مستندساز:
نمایش جشنواره‌ای، بخشی از داستان پخش یک مستند است
کارگردان مستند «از ایران یک جدایی» معتقد است پخش فیلم، حوزه‌ای تخصصی، زمان‌بر و حساس است که باید از مرحله تولید آن را جدی گرفت.
به گزارش خبرنگار ایلنا، آزاده موسوی (کارگردان و تهیه‌کننده مستند) درباره وضعیت پخش آثار مستند در ایران گفت: ما در ایران قدم‌های اولیه برای پخش مستند به شکل تخصصی و حرفه‌ای را برمی‌داریم. در دنیا پخش مستند از تولید، حتی زمانی که فیلم در حد ایده و فکر اولیه است، شروع می‌شود. از همان زمان است که پخش‌کننده به کمک دستیار تهیه‌کننده، با توجه به موضوع فیلم شروع به رایزنی و تلاش درباره پخش آن می‌کند، با شبکه‌ها و پلتفرم‌ها وارد مذاکره می‌شود و بستری برای نمایش و عرضه فیلم مهیا می‌شود.
این کارگردان ادامه داد: مجموعه‌ای از فعالیت‌ها برای دیده شدن مستندها پیش از پایان تولید صورت می‌گیرد. به عنوان مثال تهیه‌کننده و پخش‌کننده در جلسات پیچینگ شرکت کرده، امتیازهای فیلم و موضوع را توضیح می‌دهند. محل اصلی دیده شدن مستند، تلویزیون است و بیشترین سرمایه‌گذاری‌ها روی مستند از طریق شبکه‌های تلویزیونی اتفاق می‌افتد. معمولا شبکه‌ها ترجیح می‌دهند فیلم‌هایی را انتخاب کنند که از زمان ایده و تولید در جریان آن بوده‌اند.
کارگردان مستند «در جستجوی فریده» افزود: آنچه در ایران انجام می‌دهیم با ساز و کارهای بین‌المللی تفاوت دارد. تصور اغلب مستندسازان و پخش‌کننده‌ها این است که فیلمشان به چند جشنواره راه پیدا کرده و دیده شود.
آزاده موسوی گفت: حضور در جشنواره‌ها کوچکترین بخش فعالیت پخش کننده است. باید به بخش اقتصادی عرضه مستند توجه کرد و این اتفاق از زمان تولید باید در نظر گرفته شود. این موضوع نیاز به زمان دارد. تولید و عرضه آثار مستند یک جریان کوتاه مدت ساده نیست، فرایندی پیچیده است که باید برایش زمان و هزینه صرف کرد.
این کارگردان در بخش دیگری از سخنانش گفت: مستند باید هزینه تولید بودجه خود را برگرداند و به سود برسد. پخش درست و سلامت این است. چنین مستندی در عرضه جشنواره‌ای هم موفق می‌شود. همان طور که مسیر تولید در مستند، زمان بر است، مسیر پخش و تعامل با شبکه‌ها هم زمان لازم دارد.
موسوی با اشاره به تخصصی بودن حوزه پخش گفت: پخش‌کنندگی یک تخصص است و فیلمساز نمی‌تواند پخش‌کننده فیلمش باشد. پخش فیلم را پخش‌کننده مسلط به بازار و شبکه‌ها باید انجام بدهد، پخش‌کننده‌ای که با فضاها، شبکه‌ها، پلتفرم‌ها و جشنواره‌ها آشنایی داشته باشد.
این کارگردان درباره تعدد جوایز در جشنواره‌های داخلی و مقایسه آن با جشنواره‌های خارجی گفت: جشنواره‌های ایرانی نسبت به جشنواره‌های خارجی تعدد جوایز دارند، اما من با حذف جوایز موافق نیستم. اگر از ابتدا همان مسیر جشنواره‌های خارجی را می‌رفتیم اشکالی نداشت، اما الان بخش‌های مختلف در جشنواره‌های داخلی دیده می‌شوند. حذف جوایز بخش‌های فنی مثل صدابرداری، صداگذاری و… انگیزه این دوستان برای کار در فضای مستند را کمرنگ می‌کند. بسیاری از عوامل حرفه‌ای و شاخص سینمای داستانی، در سینمای مستند همکاری دارند و بخشی از این همکاری به حضور جشنواره‌ای مربوط می‌شود.
آزاده موسوی ادامه داد: در شرایط فعلی، جامعه مستند نیازمند روحیه، ایجاد امید و انگیزه است. دستمزدها و هزینه تولید در سینمای مستند نسبت به سینمای داستانی اندک است، دیده شدن در جشنواره‌ها این کمبودها را کمی از بین می‌برد و به سینماگران انگیزه می‌دهد. کم کردن جوایز انگیزه‌ها را کاهش می‌دهد.
