استاد دانشگاه کالیفرنیا:
متصدیان گتی زیر بار آزمایش آکیناکه منسوب به اردشیر اول هخامنشی نرفتند/ باید نسبت به کتیبههای «بیش از حد کامل» و یکنواخت شک کنیم
یکی از استادان دانشگاه کالیفرنیا که آکیناکه منسوب به اردشیر اول هخامنشی را از نزدیک بررسی کرده است، گفت: متصدیان گتی زیر بار آزمایش آکیناکه منسوب به اردشیر اول هخامنشی نرفتند. ای کاش آنها این کار را انجام میدادند تا امکان بررسی دادههای تجربی به دست آید.
به گزارش خبرنگار ایلنا، ماجرای رونمایی از شمشیر طلایی منسوب به اردشیر اول هخامنشی همچنان ادامه دارد. این شمشیر (آکیناکه) به همراه تعدادی آثار منحصر به فرد دیگر از گنجینه تاریخی موزههای سراسر دنیا در نمایشگاه «ایران باستان و جهان کلاسیک» در موزه گتی ویلا لس آنجلس به نمایش درآمده و شش ماه در معرض دید عموم خواهد بود.
پس از انتشار نخستین تصاویر از این شمشیر، گمانه زنیها درخصوص تایید یا عدم تایید اصالت آن شروع شد. برخی معتقد هستند از آنجایی که کتیبههای دوره اردشیر اول چهار زبانه هستند و کتیبه این شمشیر سه زبانه است، اصالت آن را میتوان زیر سئوال برد. باستانشناس دیگری نیز معتقد است که از آنجا که این شمشیر بسیار پر نقش و نگار (دارای موتیفهای فراوان) است، میتوان آن را یک اثر جعلی دانست. حتا برخی عنوان کردند که پشت غلاف دو حلقه دیده میشود که یک نوآوری است و در موارد دیگر دیده نشده. با این وجود برخی دیگر از باستانشناسان جامعه را به صبوری و بررسی بیشتر رهنمون کردند.
البته مرتضی ادیبزاده (مدیرکل امور موزههای کشور) نیز در پاسخ عنوان کرده: باید پذیرفت این اثر ظرافتهای هنری خاص خود را دارد و چون نخستین بار از این گونه خاص رونمایی شده و میبینیم باید با احتیاط اظهارنظر کرد. دوم اینکه کمی تامل داشته باشیم، هنوز نمیدانیم چه کسانی این آثار را کارشناسی کردهاند و مستنداتی هم منتشر نشده است.
علی هژبری (باستانشناس) در صفحه اینستاگرام خود جوابیه متئو کنپا از استادان بهنام مشغول در دانشگاه کالیفرنیا که آکیناکه منسوب به اردشیر اول هخامنشی را از نزدیک بررسی کرده است، را منتشر کرد.
او در این خصوص نوشت: متئو کنپا پاسخی در فیسبوک به بنده داد که لازم است تا آن را در اینجا مطرح کنم. «وقتی این اثر از جعبه برای قرار دادن در نمایشگاه خارج شد، متوجه شدم که چوب خشک شده (پوسیده) در غلاف وجود دارد. همچنین میتوانید ببینید که بقایای تیغه، زنگ زده اما باقی مانده است. اگر تقلبی باشد، باید کار بسیار پیچیده و علمی باشد تا چوب باستانی و فلز اکسید شده را در خود جای دهد. من [کنپا] از متصدیان گتی خواستم از آن نمونهبرداری و آزمایش کنند، اما آنها نخواستند زیر بار آن روند. ای کاش آنها این کار را انجام میدادند تا امکان بررسی دادههای تجربی به دست آید.»
نظر ایشان در رابطه با کتیبه این بود که «من هم مطمئن نیستم… کتیبه با فرمول معمولی که روی ظروف هخامنشی میبینیم متفاوت است. اما به طور کلی باید نسبت به کتیبههای «بیش از حد کامل» و یکنواخت شک کنیم. واقعا امیدوارم مجموعهای که آن را در اختیار دارد مایل به آزمایش چوب باشد.»
هژبری همچنین بخشهایی از کاتالوگ که مجموعه ویورن در نمایشگاه برای آن نوشته را منتشر کرده است.