گفت‌وگو با داوران مسابقه پوستر جشنواره تئاتر فجر؛
پوسترهای تئاتر ما دیگر بومی نیستند/ غلبه تکنولوژی بر گرافیک از طراوت آثار کاسته است/ نباید از پوستر تنها انتظار اطلاع‌رسانی داشت
قباد شیوا، فرزاد ادیبی و امیر اسمی که پوسترهای چهلمین جشنواره تئاتر فجر داوری را داوری کرده‌اند، از ویژگی پوسترهای این رویداد به عنوان ویترین تئاتر کشور می‌گویند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، مسابقه و نمایشگاه پوستر تئاتر امسال جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر نیز چون دوره‌های گذشته، با هدف کمک به ارتقای سطح کیفی طراحی پوستر تئاتر و همراهی هنرمندان تئاتر و هنرهای تجسمی، برگزار می‌شود. مسابقه‌ای که داوری آن را در این دوره، قباد شیوا، فرزاد ادیبی و امیر اسمی به عهده دارند. در آستانه برگزاری جشنواره، در گفتگو با داوران، ویژگی‌های هنری و تکنیکی پوسترهای چهلمین جشنواره تئاتر فجر، کارکرد پوستر تئاتر و... را جویا شده‌ایم.
«قباد شیوا» یکی از داوران بخش پوستر این دوره جشنواره درباره ویژگی این آثار به ایلنا می‌گوید: با توجه به تنوعی که در بخش پوستر داریم، در این دوره با آثار متعدد و متنوعی روبرو بودیم.
پوستر تئاتر هر سرزمینی باید دارای مولفه‌های بومی‌اش باشد
او ادامه می‌دهد: به عنوان یک طراح، همواره براین باور هستم، پوسترهایی که توسط گرافیست‌های هر سرزمینی طراحی می‌شوند باید مولفه بومی بودن در آن‌ها لحاظ شود. من تعصب عجیبی روی ایرانی بودن دارم و متاسفانه باید بگویم در آثاری که در این دوره داوری کردم، ویژگی ایرانی بودن در آن‌ها نمود کمرنگی داشت.
شیوا با تاکید بر اینکه «امروز بیشتر طراحان گرافیک، پوسترهایشان را با ابزار و برنامه‌های دیجتال خلق می‌کنند و متاسفانه دیگر تعلق خاطری برای خلق اثر به صورت دستی ندارند» یادآور می‌شود: در این دوره نیز سهم پوسترهایی که دستی خلق شده بودند، انگشت شمار بود.
غلبه تکنولوژی بر گرافیک، از طراوت آثار می‌کاهد
این گرافیست پیشکسوت با اشاره به حضور پر رنگ و تاثیرگذار تکنولوژی در عرصه گرافیک می‌گوید: این موضوع تاثیر سویی بر گرافیک یک سرزمین می‌گذارد و از حس و حال و طراوات کارها می‌کاهد.
شیوا با اشاره به اینکه هنوز بیشتر پوسترهایی که توسط گرافیست‌های لهستانی خلق می‌شوند، به صورت دستی اجرا می‌شوند، تصریح می‌کند: این موضوع از نقاط قوت و تمایز پوسترهای لهستانی است.
این گرافیست پیشکسوت ادامه می‌دهد: من نگاه خاصی نسبت به پوستر و ارزش‌های هنری آن دارم و باید بگویم که متاسفانه در این دوره؛ تعداد پوسترهایی که قابلیت این را داشته باشند که به عنوان یک اثر هنری به آرشیوم راه پیدا کنند، کم بود.
امروز جنبه اطلاع‌رسانی پوسترهای تئاتر کمتر شده است
«فرزاد ادیبی» یکی دیگر از داوران بخش پوستر جشنواره چهلم تئاتر فجر، با اشاره به تنوع آثار شرکت کننده در این رویداد به ایلنا می‌گوید: با توجه به سلایق متنوع طراحان گرافیک، هیات انتخاب سعی کردند تا این موضوع در آثار راه یافته به نمایشگاه نیز نمود پیدا کند.
او با اشاره به تغییر کارکرد پوستر، خاطرنشان می‌کند: با توجه به این که امروزه جنبه اطلاع‌رسانی پوسترهای تئاتر کمتر شده است و مدیوم‌های دیگری در این عرصه وارد شده و به خدمت تئاتر درآمده‌اند، باید تغییری نیز در شیوع خلق پوسترهای تئاتر به وجود آید. مثلا دیگر امروزه ضرورتی وجود ندارد تا تمام اطلاعات نمایش‌ها روی پوستر درج شوند، چون بخشی از این اطلاعات را می‌توان در بروشور، صفحه شخصی اجرا و سایت گروه درج کرد.
اطلاعات درج شده در پوستر، باید بسیار خوانا باشد
این گرافیست ادامه می‌دهد: در پوسترهایی که در این دوره جشنواره شرکت کرده بودند، کمتر به موضوع فوق توجه شده بود و در بیشتر پوسترها، به دلیل کثرت اطلاعات درج شده، طراح نتوانسته بود ایده خود را به درستی اجرا کند، البته استثناهایی هم وجود داشت. همچنین در برخی از موارد اطلاعات درج شده در پوسترها ناخوانا بود.
به گفته ادیبی؛ مهم‌ترین ویژگی پوستر این است که اطلاعات درج شده روی آن باید در نگاه نخست خوانده شود، اما متاسفانه در بسیاری از پوسترها با مشکل خوانده شدن روبرو بوده‌ایم؛ اگر قصد داریم که اثر هنری خلق کنیم بهتر است که در شاخه دیگری از هنر گرافیک کار کنیم.
کرونا، تعداد پوسترهای تئاتری را هم کم کرد
«امیر اسمی» نیز از هنرمندانی است که در چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به بررسی پوستر تئاترها پرداخته؛ او درباره ویژگی پوسترهای این دوره به ایلنا می‌گوید: به دلیل شیوع بیماری کرونا؛ در این دوره تعداد اجراها و به تبع آن پوسترهای تئاتر کم بود و در این دوره جشنواره این موضوع به خوبی مشهود است. با این همه آثار خوبی به این دوره جشنواره راه پیدا کردند.
او ادامه می‌دهد: باید از امکانات مختلف به نفع تئاتر استفاده کرد و سفارش دهندگان و خالقان پوستر باید به این نکته توجه کنند پوستر تنها جایی نیست که از آن می‌توان برای اطلاعات دادن درباره جزییات یک اثر نمایشی استفاده کرد. این موضوع به شدت بر پوسترسازی ما تاثیر می‌گذارد.
این داور بخش پوستر با اشاره به درج اطلاعات متعدد روی پوسترها خاطرنشان می‌کند: وجود اطلاعات مختلف و متنوع در یک پوستر موجب می‌شود که یک طراح نتواند طرحش را به خوبی اجرا کند.
او هم همچون ادیبی به مشکل نحوه درج اطلاعات روی پوسترها اشاره کرده و اضافه می‌کند: مهم‌ترین ویژگی پوستر این است که اطلاعات درج شده روی آن باید در نگاه نخست خوانده شود اما متاسفانه در بسیاری از پوسترها با مشکل خوانده شدن روبرو بوده‌ایم.
یادآور می‌شود، چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر از ۱۴ تا ۲۶ بهمن به دبیری حسین مسافرآستانه برگزار می‌شود و نمایشگاه پوسترهای منتخب نیز در این مدت برگزار می‌شود.
