تعارف و تشریفات در حوزه گردشگری را کنار بگذاریم/ جذب سرمایه‌گذار با سیاست‌های کلان کشور مرتبط است/ میراث‌فرهنگی خواسته‌هایش از رایزن‌ها ارایه دهد

به گزارش خبرنگار ایلنا، گردشگران می‌توانند علاوه بر ایجاد اشتغال و درآمدزایی، ارزآور باشند و منابع اقتصادی کشور را در بخش‌های مختلف رونق دهند از همین رو دو وزارتخانه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و وزارت امور خارجه که در امر ورود و خروج گردشگران تاثیرگذار هستند، همکاری‌هایی را باهم آغاز کرده‌اند. اما با شیوع سویه جدید کرونا بار دیگر شاهد انتشار خبرهایی مبنی بر محدود شدن ورود و خروج گردشگران به کشورها هستیم که ایران نیز ناچارا این محدودیت را برای تعدادی از گردشگران اجرا کرده است. در میان وزارتخانه‌های متولی گردشگری هم، از یک سو وزارت امور خارجه تاکید دارد که باید حوزه گردشگری را توسعه داد و از دیگر سو صحبت‌هایی در خصوص محدود کردن صدور ویزا منتشر می‌شود. در حوزه میراث فرهنگی هم از یک سو تاکید بر این است که با سایر وزارتخانه‌ها و نهادهای مرتبط با گردشگری ارتباط دوسویه برقرار شود و از دیگر سو با درخواست برخی وزارتخانه‌ها مانند امور خارجه برای لزوم مبرم به اطلاعات دست اول در حوزه گردشگری مواجه است. علیرضا صانعی (رییس اداره تسهیل و توسعه همکاری‌های اقتصادی وزارت امور خارجه) در خصوص ارتباطی که این وزارتخانه و بخش اقتصادی آن با حوزه گردشگری و تعاملی که با وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در رشد و و توسعه گردشگری دارد، گفت: در ذیل مجموعه ما چهار بخش فعالیت می‌کنند که یکی از آن‌ها گردشگری است. رویکردمان نسبت به گردشگری اقتصادی است؛ این در حالی است که بخش فرهنگی گردشگری در بخش‌های جداگانه‌ای مورد توجه قرار می‌گیرند. نمی‌توانیم بگوییم تعامل بین دو وزارتخانه وجود ندارد اما قبول دارم که این تعامل ضعیف است.

او با اشاره به آنکه وزارتخانه امور خارجه چشم و گوش سیستم است، تصریح کرد: وزارتخانه در میدان حضور دارد، اطلاعات میدان را می‌گیرد و تماس‌های لازم را دارد در واقع می‌توان گفت ظرفیت‌های لازم را در محیط دارد. این ظرفیت‌ها و امکانات را تا آنجایی که ممکن است باید با وزارتخانه میراث و گردشگری مرتبط کنیم. باید بگویم که تلاش‌های لازم در خصوص تحقق آنچه که تاکنون به عنوان وظیفه وزارت خارجه مطرح بوده، انجام شده است. یکی از کارهایی که ما انجام می‌دهیم برقراری ارتباط با شرکت‌های خارجی، مراجع ذیربط و وزارتخانه‌های متناظر است. وظیفه وزارت امور خارجه تسهیل‌گری و بسترسازی است. سعی ما بر آن است تا بتوانیم با برقراری ارتباط‌های لازم با وزارتخانه‌های مرتبط با حوزه گردشگری و سازمان‌های ذیربط آن و انجام مذاکرت‌های لازم توافق‌نامه‌های مورد نیاز به امضا برسد. تمام این مسایل در کمیسیون‌های مختلف به بحث گذاشته می‌شود و وزارت امور خارجه تا آنجایی که می‌تواند بستر را آماده می‌کند.

صانعی خاطرنشان کرد: بخش دوم وظایف ما انتقال اطلاعات است. ما نیز تا آنجایی که امکانات به ما اجازه دهد اطلاعات را از محیط دریافت و به مراجع انتقال می‌دهیم. این بخش تنها در حوزه گردشگری نیست بلکه تمام بخش‌ها را شامل می‌شود. در این حوزه گزارش‌های مختلفی در حوزه گردشگری منتشر و منتقل کردیم اما آنچه که اهمیت دارد آن است که باید در دوره جدید کمی از بحث‌های کلان و کلی‌گویی اجتناب کنیم و به جزئیات و آنچه که قرار است به مرحله عملیاتی برسد بپردازیم.

از تشریفات بکاهیم

رییس اداره تسهیل و توسعه همکاری‌های اقتصادی وزارت امور خارجه خاطرنشان کرد: بهتر است به جای برگزاری جلسات که فقط در آن به سخنرانی می‌پردازیم به برگزاری نشست‌هایی بپردازیم که جزئیات و آنچه که از یکدیگر می‌خواهیم در آن مطرح شود، نباید فراموش کرد که رایزن‌های اقتصادی وزارت امور خارجه مسئولیت‌های مختلف و متفاوتی دارند که به طور مثال ممکن است از میان ۵۰ مسئولیتی که بر عهده دارند تنها نیمی از چهل و نهمین مسئولتشان به گردشگری اختصاص یابد. حتی ممکن است برخی از آن‌ها گردشگری را فراموش کنند. اگر بتوانیم سازوکار مشخصی بین وزارت میراث و گردشگری و امور خارجه تعریف کنیم و در قالب کارگروه به دور از بحث‌های بخشی و حاشیه‌ها و تشریفات مسایل را با یکدیگر در میان بگذاریم و خواسته‌هایمان را به یکدیگر منتقل کنیم، می‌توان به نتیجه مطلوب‌تری دست یافت. وزارت میراث و گردشگری باید صراحتا خواسته‌هایش را از رایزن‌های اقتصادی در هر کشور در اختیار او بگذارد تمام این خواسته‌ها باید با جزئیات مطرح شود کارشناسان ما در بخش معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه و سفرا موظف هستند فعالیت‌هایشان مولد باشد تولیدزا و درآمدزا برای کشور باشد.

او در پاسخ به این سوال که اگر تمام جزئیات خواسته شده در حوزه گردشگری با رایزن‌های اقتصادی مطرح شود با توجه به اینکه شاید حتی یک دهم دغدغه آن‌ها گردشگری نباشد مورد توجه قرار می‌گیرد یا خیر، گفت: اگر برای آن‌ها کارها و فعالیت‌هایی که باید در حوزه گردشگری در کشوری که به آن اعزام شده‌اند تعریف شده باشد و سازوکار را برایشان مشخص کرده باشیم موظف به اجرای آن هستند. مهمترین چیزی که رایزن‌های اقتصادی در کشورهای محل ماموریت خود در حوزه گردشگری به آن نیاز دارند آن است که بدانند که نیاز کشور ما در حوزه گردشگری کشور مربوطه چیست. نمی‌توانیم یک سرباز را با اسلحه به جبهه جنگ بفرستیم اما به او خشاب ندهیم. کارشناسان ما نیازمند اطلاعات هستند هر چند تاکنون این اطلاعات نیز در دسترس بوده است اما باید بروزرسانی شوند. در یک دوره یک کتاب را می‌فرستادند و می‌گفتند از آن استفاده کنید این در حالی است که امروزه با دیجیتالی شدن دنیا همراه هستیم و بحث گردشگری دیجیتال مطرح است ما باید موارد و اطلاعاتی که در اختیارمان قرار می‌گیرد را با علم روز همراه سازیم.

اطلاعاتمان در حوزه صنایع دستی اندک است

صانعی خاطرنشان کرد: در بسیاری از موارد بخصوص در حوزه صنایع دستی اطلاعات ما بسیار اندک است اگر اطلاعات به صورت دسته‌بندی شده و مرتب و مدون در اختیار ما قرار گیرد می‌توانیم به موقع از این اطلاعات استفاده کنیم. بهتر است دست کارشناسان و رایزن‌های اقتصادی را خالی نگذاریم تا هنگام برگزاری نشست‌ها با مسئولان کشورهایی که در آن مامور هستند، بدانند که با طرف مقابل در مورد چه مباحثی صحبت کنند. اطلاعات و داده‌هایمان باید بروز شوند. شاید یکی از دلایلی که تاکنون نتوانسته‌ایم در بروزرسانی اطلاعات‌مان درست عمل کنیم آن بوده که ارتباطات بین دو وزارتخانه امور خارجه و میراث و گردشگری درگیر پروتکل‌های اداری بوده و نتوانستیم بدون حواشی با یکدیگر ارتباط برقرار کنیم و به تبادل اطلاعات بپردازیم. بروشور کاتالوگ، فیلم و تولید محتوا خوراک تبلیغات است که باید توسط وزارت میراث و گردشگری در اختیار وزارت امور خارجه قرار گیرند. این مهم باید به موقعو به درستی در اختیار ما قرار گیرد تا بتوانیم از آن به عنوان مواد اولیه استفاده کنیم.

سرمایه گذار جایی می‌رود که امنیت داشته باشد

او در پاسخ به این سوال که آیا عزم لازم در وزارت امور خارجه برای توسعه گردشگری وجود دارد یا خیر گفت: قطعا این عزم وجود دارد. در وزارت امور خارجه اداره کلی تحت عنوان اداره اقتصاد مقاومتی وجود دارد که با مباحث مذاکرات و تحریم‌ها کاری ندارد و وظیفه ما آن است که با رویکرد فعلی درصدد جذب سرمایه‌گذار برآییم و سازوکار لازم برای جذب سرمایه‌گذار حتی در شرایط تحریم را تعریف کنیم. هر چند حضور سرمایه‌گذاران ابعاد مختلفی دارد و علاقمندانی نیز وجود دارد اما این حضور چالش‌های خود را دارد. نباید فراموش کرد که حضور سرمایه‌گذاران صرفا با فعالیت‌های وزارت امور خارجه محقق نمی‌شود بلکه به سیاست‌های اقتصادی اخذ شده در تصمیمات کلان کشور مرتبط است. سرمایه‌گذار جایی سرمایه‌گذاری می‌کند که امنیت داشته باشد و مطمئن باشد که سرمایه‌اش بازمی‌گردد. تمام این مسایل با سیاست‌های داخلی ارتباط مستقیم دارد. آنچه که وزارت امور خارجه می‌تواند انجام دهد شناسایی سرمایه‌گذاران علاقمند است و اطلاعات پایه می‌تواند به ما در جذب آن‌ها کمک کند. ما باید بدانیم که سرمایه‌گذاران علاقمند در بخش گردشگری در کدام بخش‌ها می‌توانند سرمایه‌گذاری کنند و چه حوزه‌هایی پیش روی آن‌ها قرار می‌گیرد تمام این اطلاعات باید متناسب با کشورها طبقه شده در اختیارمان قرار گیرد برای مثال نمی‌توانیم از کشور افغانستان انتظار داشته باشیم در حوزه گردشگری ما سرمایه‌گذاری کند.

رییس اداره تسهیل و توسعه همکاری‌های اقتصادی وزارت امور خارجه یادآور شد: خواسته‌ها و اطلاعاتی که در حوزه گردشگری به رایزن‌های اقتصادی داده می‌شود باید متناسب با کشور محل ماموریت آن‌ها باشد به طور مثال پیشنهاداتی که برای کشور عراق خواهیم داشت با فرانسه متفاوت است. از عراق عموما گردشگری زیارتی به ایران سفر می‌کند و قطعا اطلاعات ارایه شده باید در این حوزه باشد و کارهای تبلیغاتی باید متناسب با کشور هدف صورت گیرد.

توجه به گردشگری سلامت

او در خصوص تاکید و توجهی که رایزن‌های اقتصادی به حوزه گردشگری سلامت نیز دارند، گفت: نباید فراموش کرد که اکنون کشورهای همسایه و اطراف از جمله کشورهایی هستند که به حوزه درمان و پزشکی ایران نیاز دارند شاید در شاخه‌های مختلف گردشگری گردشگران نیازی به انتخاب ایران به عنوان مقصد نداشته باشند و نیاز باشد که تلاش بیشتری برای جذب آنها در شاخه‌های مختلف گردشگری انجام شود این در حالی است که گردشگران سلامت بخصوص از کشورهای همسایه به این حوزه در ایران نیاز دارند و خودشان خواستار استفاده از این امکانات هستند کشورهایی مانند افغانستان، عراق، آذربایجان و ارمنستان از جمله ظرفیت‌های حوزه گردشگری سلامت برای ایران هستند به قولی می‌تواند گفت پشت در ایستاده‌اند تا بتوانند از این کانال استفاده کنند. فقط ما باید بتوانیم سازوکارهای لازم برای حضور آن‌ها را فراهم کنیم و گردشگری سلامت را از مبادی درست آن پیش ببریم.