رییس سازمان سینمایی مطرح کرد؛
برخی شرایط جشنواره جهانی توهین آمیز بود/ تنها دو فیلم مورد بحث وجود دارد/ سه مولفه‌ی خزاعی برای فیلم‌های مبتذل
رییس سازمان سینمایی گفت که در دولت جدید مشکلی با فیلم‌های گفتمانی، اجتماعی و اندیشه محور وجود نخواهد داشت.
به گزارش خبرنگار ایلنا، محمد خزاعی (رییس سازمان سینمایی) در حاشیه اختتامیه پانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» در جمع خبرنگاران حاضر و پاسخگوی سوالات شد. خزاعی در این گفتگو درباره برگزاری همزمان جشنواره ملی و جهانی فیلم فجر، تعداد فیلم‌های درحال اکران و همچنین فیلم‌هایی که دوباره مورد بازبینی قرار گرفتند، توضیحاتی را ارائه کرد:
نکته‌ای درباره جشنواره جهانی فیلم فجر مطرح بود که به دلیل زمان برگزاری آن مدیران قبلی توانسته بودند تایید پیوستن این جشنواره به فیاپف را بگیرند، شاید با برگزاری در زمان دیگری این امکان از بین برود؟
برای من بیشتر جشنواره بین المللی فیلم فجر مهم است که مردم بیایند و در کنار هم باشند. همچنین فیلمسازانی که با ما همسو هستند از سراسر جهان در ایران حضور پیدا کنند. ما قرار است مسیر خودمان، مسیری که درست است را برویم حالا اگر توانستیم در کنارش یک چیزهایی را هم حفظ کنیم، برای آن تلاش خواهیم کرد. به نظرم ما درگیر اینکه در کجا به ما مجوز داده خواهد شد و با چه شرایطی، نباید بشویم. شما وقتی بررسی می‌کنی شرایطی را که دوستان اعلام کردند در بعضی مسائل توهین‌آمیز است، توهین به یک ملت و کشور است. شما حتی باید برای برگزاری جشنواره با انتخابات ریاست جمهوری فرانسه هم هماهنگ باشید. جشنواره فجر جشنواره ملی و جشنواره بین المللی ماست و ما تصمیم می‌گیریم نه کسانی که در خارج از کشور هستند. دستاوردهای این جشنواره نیز برای کشور ما خواهد بود.
جشنواره فیلم فجر از سال ۱۴۰۱ به صورت بین المللی برگزار خواهد شد و با تجمیع شدن این رویداد، تنها اتفاقی که رخ خواهد داد زمان برگزاری آن از اردیبهشت ماه به بهمن ماه است. پیش از این هم دوره بعدی جشنواره جهانی فیلم فجر سال ۱۴۰۱ برگزار می‌شد و ما فقط زمان این رویداد را تغییر دادیم و آن را به بهمن ماه منتقل کردیم. خیلی از برنامه‌های آن جشنواره در کنار جشنواره ملی اجرا خواهد شد.
من معتقدم همه انرژی خود را باید روی جشنواره خودمان بگذاریم که چهل سال سابقه دارد. برگزاری همزمان جشنواره جهانی و ملی فجر، سینمای ملی و بین‌المللی ما را تقویت خواهد کرد. غیر از ماجرای بازاریابی و خرید فیلم‌ها توسط شرکت‌ها و کمپانی‌های خارجی شما می‌بینید که علیرغم تلاش‌ها و رفت و آمد‌های مهمانان خارجی اتفاقی نیفتاده است. شما مطمئن باشید که این دامنه ارتباطی ادامه خواهد داشت و برای آن کسی که طلبه‌ی سینمای ایران باشد این امکان بیش از پیش فراهم خواهد بود. من اعتقاد دارم جشنواره وقتی باید برگزار شود که نتایجی برای سینمای ایران به همراه داشته باشد. در حوزه کوتاه، مستند و حرفه‌ای ما جشنواره‌های خیلی خوبی داریم و کنار اینها چند ده جشنواره دیگر داریم که در کشور برگزار می‌شوند. اگر جشنواره‌ها هدفمند شوند قطعا از آنها حمایت خواهیم کرد. من معتقدم تا جایی که امکان دارد جشنواره‌ها باید از تهران خارج شوند تا بچه‌های شهرستان‌ها و مردم سراسر کشور از این ظرفیت فرهنگی استفاده کنند. ما وظیفه داریم این شعار عدالت فرهنگی را در همه کشور محقق کنیم. این موضوع یعنی زیرساخت‌ها، تولید و برگزاری مجامع و جشنواره‌ها بتواند در شهرستان‌ها گسترش یابد.
در مورد فیلم‌هایی که در دولت قبل پروانه نمایش گرفته‌اند، آیا قصد بازبینی و صدور پروانه نمایش مجدد دارید؟
نه بحث پروانه نمایش مجدد مطرح نیست، بازبینی ما از این جهت است که ببینیم چه فیلم‌هایی هستند چون در جریان موضوع آنها نیستیم. کمیته‌ای تعیین شده است تا این فیلم‌ها را ببینند و برخی را هم دیده‌اند. برخی از این فیلم‌هایی که در حال اکران هستند جزو همان دسته فیلم‌هایی هستند که پروانه نمایش داشتند و بازبینی مجدد شدند و شرایط اکران آنها فراهم شد. برخی از این فیلم‌های بازبینی شده؛ فیلم‌هایی هستند که حتی مطالبی که شورای قبلی به آنها اعلام کرده است را هم رعایت نکرده‌اند. من خودم دیدم که مثلا به صورت مکتوب در جلسه شورای قبلی به فیلمساز اعلام شده که شما باید این اصلاحات را انجام دهید ولی الان که من می‌بینم همان اصلاحات هم انجام نشده و دوستان می‌خواهند بدون اصلاحات فیلم‌های خود را اکران کنند. دو مورد هم وجود دارد که داریم کمک می‌کنیم شرایطی برای اکران آنها فراهم شود و ببینیم می‌توانیم راهکاری برای آن پیدا کنیم یا خیر.
نیت ما در این دولت تعامل است، یعنی فیلمساز بیاید، جلسه بگذاریم، مشورت کنیم و در این تعامل بتوانیم مشکل را حل کنیم. سیاست ما به هیچ عنوان سیاست بازدارنده یا نگهدارنده نیست و اگر این اتفاق هم رخ دهد برای اولین بار نیست و خیلی از فیلم‌ها در دولت‌های مختلف شرایط اکران پیدا نکردند. من خودم شخصا نگران سرمایه‌های فیلمسازان و شنوای دغدغه آنها هستم. اگر بتوانم با محتوا کنار بیایم، صددرصد حمایت می‌کنم که این فیلم‌ها اکران شوند. مهمترین بحث ما در این دوره محتواست.
تغییر سیاست‌ها در دولت‌های مختلف باعث سردرگمی فیلمسازان می‌شود، مثلا حذف بخش‌های زیادی از فیلم‌ها باعث آسیب به کلیت فیلم می‌شود؛ سیاست شما در این زمینه چگونه است؟
حذفیات ما در حوزه اندیشه، نقد گفتمانی و آسیب‌های اجتماعی نخواهد بود. آیین نامه‌های پروانه ساخت و پروانه نمایش کاملا مدون شده‌اند و به زودی اعلام خواهد شد. ما هیچ چیزی اضافه یا کم نکردیم و این چهل سال مرور قوانینی که در سینمای ایران بود و اجرا نمی‌شد را درآوردیم و مدون کردیم؛ یعنی ما قانون جدید نگذاشتیم و فقط شرایط را قانونمندتر کردیم. ما فقط قوانین چهل‌ساله سینمای ایران را جمع آوری و مدون کردیم و چون مصوبه این قوانین در هیات وزیران است، باقی خواهد ماند.
مشکل اصلی ما در حوزه گفتمانی نیست چون هم می‌شنویم هم مشکلی با آن نداریم، مشکل اصلی ما در جنس نگرش و برخورد فیلمساز برای کسب فقط منافع اقتصادی است. مثلا در برخی فیلم‌ها با همه چیز شوخی شده است صرفا برای اینکه جنبه اقتصادی آن در نظر گرفته شده است. اقتصاد سینمای ایران برای ما مهم است ولی نه به هر شیوه و قیمتی. قبلا هم در سینمای ایران فیلم کمدی ساخته می‌شد و همه از آن لذت می‌بردند و مباحثی که باعث رنجش خانواده‌ها شود در آنها مطرح نمی‌شد. در این دو سه سال بررسی خیلی جدی درمورد این قبیل فیلم‌ها وجود نداشت و پروانه ساخت آنها صادر می‌شد. همین باعث شده تا امروز معضلاتی ایجاد کند. قانونمند شدن این ماجراها همه ما را به یک گفتمان مشترک خواهد رساند. این باعث می‌شود که ما بفهمیم در سال آینده چه فیلم‌هایی می‌خواهیم و در چه افق‌هایی فیلم تولید کنیم و چه حمایت‌هایی ما می‌توانیم از فیلم‌ها داشته باشیم. تلاش ما این است که سینمای ایران روز به روز بالنده شود، تکثر موضوعات مختلف در آثار وجود داشته باشد.
این را عرض کنم که در یک موضوع من شخصا ایستادم و آن هم فیلم‌هایی است که شوخی با مسائل دینی، انقلاب و سطحی‌ترین مسائل جنسی می‌کنند. این فاکتورهای شخصی من است و من همانجور که اهل خانواده سینما هستم شخصا هم آدم خانواده محوری هستم. کسی که اهل خانواده است باید حواسش به خیلی از مسائل باشد. این ماجرا هم نه سیاسی است نه اجتماعی است. این خواسته کل ملت ایران است که هرجا به من می‌رسند آن را مطرح می‌کنند. همه فیلمسازان و رسانه‌ها هم از من خواستند که چرا اعلام نمی‌کنید. این تعداد هم در حال حاضر بسیار اندک است که سعی داریم با گفتمان آنها را حل کنیم مگر اینکه خودشان راضی نشوند.
در این روزها تعداد زیادی فیلم درحال اکران هستند و خوشبختانه سینماها دوباره شاهد حضور گسترده مردم شدند؛ اما این تعداد بالای فیلم و در مقابل سالن‌های محدود سینما باعث شده تا برخی از تهیه‌کنندگان و فیلمسازان که عمدتا فیلم‌هایی با مضامین اجتماعی و جدی دارند به این شرایط معترض باشند، راهکاری برای این موضوع در نظر گرفته‌اید؟
ما وقتی دولت را تحویل گرفتیم با یک بحران مواجه بودیم و این هیچ ربطی به کم کاری دوستان در دولت قبلی ندارد و به هر حال شرایط کرونا بر کشور حاکم بوده است. ما الان با یک بحرانی مواجه هستیم به نام تکثر آثار تولید در حوزه سینمای ایران که بالغ بر ۲۰۰ فیلم پشت خط اکران خواهند بود. ۲۰۰ فیلم اکران نشده یعنی اگر ما نخواهیم فیلمی در حقش اجحاف شود و برای همه آثار وقت مشخص و سالن معین تعیین کنیم، ۳ سال زمان می‌برد تا همه آنها را اکران کنیم. در بهترین شرایط ما درسال می‌توانیم ۷۰ فیلم اکران کنیم. طبیعتا اگر کسی راهکاری یا برنامه مدونی دارد، می‌تواند به ما ارائه دهد. من جلسات مکرر گذاشتم و حتی اعلام کردم که اگر بتوانیم سریع‌تر این فیلم‌ها را اکران کنیم ولی به شدت فیلمسوزی راه می‌افتد و کسانی که سرمایه‌گذاری کردند؛ چه سرمایه انسانی و چه سرمایه مادی و معنوی، همه به خطرخواهد افتاد. طبیعتا ما به عنوان دولت نمی‌توانیم فشاری به فیلمساز بیاوریم ولی واقعیت این است که تنها کاری که توانستیم انجام دهیم این است که چرخه به شرایط عادی خود برگشت یعنی الان کف فروش خواهد بود و سینما وضعیت عادی به خود خواهد گرفت. تلاش کردیم ظرفیت سالن‌های سینما را علیرغم مخالف‌هایی که در بعضی جهات بود دوباره به صددرصد برگردانیم؛ با اینکه در سالن تئاتر یا موسیقی هنوز چنین اتفاقی رخ نداده است. در این چهل سال بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ما هیچوقت این شرایط را نداستیم که ۲۰۰ فیلم آماده اکران باشند، بعد تعدادی از این فیلم‌ها پروانه نمایش گرفته باشند و بعضی از آنها با سیاست‌های جدید دولت همخوانی نداشته باشد. مجموعه این موضوع شرایط عادی برای سینمای ایران نیست ولی به هر حال شامل حال ما شده و باید مدیریت شود.
نظارت‌ها یا سیاست‌هایی را برای عدالت اکران در نظر دارید؟
واقعا بحث عدالت مطرح نیست؛ ما چه بخواهیم چه نخواهیم اکران در بخش خصوصی یعنی استقبال مردم. کاری غیر از این نمی‌توانیم انجام دهیم؛ شاید بتوانیم مثلا یک فیلمی را حمایت کنیم ولی الان که سینما به شرایط عادی برگشته است باید ببینیم وضعیت فروش فیلم‌ها به چه ترتیب است. از این طرف باید این را هم در نظر گرفت که از زمان شیوع ویروس کرونا همه سینمادارها نیز متضرر شده‌اند. یعنی ما نمی‌توانیم به سینمادارها اعلام کنیم که شما حق ندارید چنین کاری انجام دهید یا این فیلم‌ها را هر طور که هست باید نگه دارید. تلاش ما این است که اهالی سینما کمترین آسیبی را ببینند.
اکران آنلاین فیلم‌های سینمایی در جشنواره‌های مختلف از جمله جشنواره فجر امکان پذیر خواهد بود؟
قطعا جشنواره فیلم فجر و فیلم‌هایی سینمایی به دلیل اینکه ما هنوز زیرساخت‌های مناسبی برای اکران آنلاین مناسب نداریم راهکار دقیق و جامعی نخواهد بود. شما ببنید به محض اینکه فیلم‌های سینمایی در پلتفرم‌ها اکران می‌شوند در یکی دو شب اول فیلم‌ها خروجی پیدا می‌کنند و وارد بازار قاچاق می‌شوند. هیچ تهیه‌کننده و هیچ شرکتی نمی‌تواند تضمین دهد که این قاچاق صورت نگیرد. به همین منظور جشنواره فیلم فجر قطعا آنلاین نخواهد بود اما ما مصمم هستیم که جشنواره فجر در استان‌ها هم با شکوه برگزار شود. به هر حال دو سالی می‌شود که ما به دلیل کرونا و شرایط اجتماعی کشور شاهد رکود در سینما بودیم. یکی ازبرنامه‌های مهمی که ما برای بالا بردن نشاط و شادابی اجتماعی در دهه فجر در نظر گرفتیم، توسعه جشنواره در استان‌ها خواهد بود؛ حمایت جدی ازخواهیم کرد و در حال برنامه ریزی برای برگزاری هرچه بهتر این رویداد در تمام کشور هستیم.
جشنواره فیلم فجر از سال ۱۴۰۱ به صورت بین المللی برگزار خواهد شد و با تجمیع شدن این رویداد، تنها اتفاقی که رخ خواهد داد زمان برگزاری آن از اردیبهشت ماه به بهمن ماه است. دوره بعدی جشنواره جهانی فیلم فجر سال ۱۴۰۱ برگزار می‌شد و ما فقط زمان این رویداد را تغییر دادیم و آن را به بهمن ماه منتقل کردیم. خیلی از برنامه‌های آن جشنواره در کنار جشنواره ملی اجرا خواهد شد.
پرتال انجمن سینمای جوانان ایران از سال گذشته بسته شده است، چه اقدامی برای رفع این مشکل کردید؟
گزارشی که آقای آذرپندار به من دادند این است که به دلیل بدهی به فیلمسازها این اتفاق افتاده است. ایشان هم معتقد بود که اول بدهی فیلمسازها را پرداخت کنیم و بعد پرتال را باز کنیم. در چند روز آینده بدهی‌ها به طور کامل پرداخت می‌شود. متاسفانه از سال ۹۸ بدهی انباشته شده وجود دارد. که به فیلمساز پرداخت نشده است. تلاش ما برای امسال این است که همه بدهی‌های مجموعه‌های مختلف سازمان سینمایی را پرداخت کنیم و از سال بعد به فکر سیاستگذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های جدید باشیم. ۴۰ درصد تخصیص بودجه ما از ۱۰۰ درصد به دست ما رسیده است. نکته‌ای که ما دراین دولت انجام خواهیم داد این است که افزایش تولید در سینمای ایران از با بودجه تخصیص یافته در دولت نخواهد بود بلکه این افزایش بودجه را ما از نهادها، سازمان‌ها و وزارتخانه‌های دیگر که جلسات مهمی با آنها داشتیم، تامین خواهد شد. تمام تلاش من این بوده که سینمای ایران از این رکود، سستی و ناامیدی و یاس خارج شود و برنامه‌ریزی‌های جدی در این حوزه درحال انجام است.
