در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد؛
نمایش اجساد نوزادان در نخستین موزه تاریخ و باستان‌شناسی شرق کشور/ اعتبار نداریم، انبار مصالح خالی است و کارگاه‌های مرمتی ارگ بم در شرف تعطیلی
مدیر پایگاه پژوهشی میراث جهانی بم و منظر فرهنگی آن از نبود اعتبارات لازم برای تامین مصالح خبر داد و گفت: انبارها خالی است و اگر اعتبار تخصیص نیابد، احتمال تعطیلی کارگاه‌های مرمتی وجود دارد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، محسن قاسمی (مدیر پایگاه پژوهشی میراث جهانی بم و منظر فرهنگی آن) با اشاره به آنکه فروکش کردن تب کرونا فرصت برای بازگشایی درهای ارگ بم به روی گردشگران را ایجاد کرده‌است، گفت: درحال حاضر می‌توان گفت تقریبا تمام پرسنل سر کار هستند و روال عادی کار در جریان است از این رو پروژه‌های مورد نظر در دست اجرا هستند.
او ادامه داد: در طول یک سال و نیم گذشته کارهای مختلفی انجام شد که در میان آن‌ها مرمت صفر تا ۱۰۰ چهار اثر وجود دارد که رونمایی از آن با حضور وزیر میراث‌فرهنگی محقق خواهد شد. مجموعه برج کلاه‌فرهنگی که برج دیده بانی اصلی ارگ بم است، خانه سیستانی که درحال حاضر تبدیل به پایگاه پژوهشی میراث جهانی بم و منظر فرهنگی آن شده، عمارت دروازه دوم و برج فرمانده قشون که یکی از بزرگترین برج‌های ارگ بم است، به طور کامل مرمت و بازسازی شده‌اند که به زودی رونمایی می‌شوند.
به گفته قاسمی، پروژه‌هایی مانند اصطبل حکومتی ارگ بم، یخدان و امامزاده سید عبدالله، خانه میراکبر نیز در دست مرمت و بازسازی هستند. درعین حال در حوزه زیرساخت نیز موفق شدیم کمپ اقامتی احداث کنیم و مجموعه انبارها و نقلیه پایگاه که وضعیت نابسامانی داشت را ساماندهی کنیم. درواقع می‌توان گفت حلبی آباد را سامان دادیم.
اعتباراتی که نیست
او درخصوص چرایی طولانی شدن مرمت مجموعه‌هایی مانند اصطبل سلطنتی ارگ بم، گفت: اصطبل بزرگترین اصطبل تاریخی کشور است که دارای ۳ سالن بزرگ است. ضمن آنکه ما مشکل تامین اعتبار داریم. همچنین در تامین مصالح مورد نیاز با مشکل روبه رو هستیم. از اوایل سال ۱۴۰۰ تاکنون جز حقوق پرسنل هیچگونه اعتباری برای تامین مصالح، ابزار و… دریافت نکرده‌ایم. اگر اعتبار داشته باشیم، دوساله مرمت و بازسازی اصطبل تمام خواهد شد.
مدیر پایگاه پژوهشی میراث جهانی بم و منظر فرهنگی آن در پاسخ به این سوال ایلنا که با توجه به آنکه بیش از ۹ ماه است که اعتباری برای تامین مصالح ندارید، چگونه توانستید کارها و امور پایگاه میراث جهانی را پیش ببرید، گفت: با استفاده از هرآنچه که در انبارها باقی مانده بود، موفق شدیم تا اینجا کار را پیش ببریم. ضمن آنکه از شهرداری و مردم کمک می‌گیریم و حتا جنس‌هایی گرفته‌ایم که اکنون بدهکار پرداخت هزینه آن هستیم. این جنس‌ها با توجه به اعتبار مجموعه گرفته شده و به نوعی چکی خرید شده و باید هزینه آن پرداخت شود.
او خاطرنشان کرد: نامه‌های فراوان برای وزارتخانه میراث و امور پایگاه‌ها نوشته‌ام و از اوضاع خراب در حوزه اعتبارات سخن گفته‌ام. حتا اگر همینطور پیش رویم، احتمال تعطیلی کارگاه‌های مرمتی و بازسازی وجود خواهد داشت. تمام اعتبار حقوق مجموعه را یونسکو می‌دهد چراکه ثبت جهانی است. اعتبار استانی نداریم. البته می‌توانند کمک کنند اما به اندازه‌ای اعتبار کم است که چیزی به ما نمی‌رسد. اعتبارات وزارت میراث در مقایسه با سایر وزارتخانه‌ها بسیار اندک است.
موزه باستان‌شناسی
مدیر پایگاه پژوهشی میراث جهانی بم و منظر فرهنگی آن همچنین از راه‌اندازی نخستین موزه تاریخ و باستان‌شناسی جنوب شرق کشور خبر داد و گفت: شهرداری ساختمانی را برای احداث موزه در اختیار ما گذاشته و سعی کردیم طراحی داخلی آنرا سامان دهیم. ضمن آنکه قرار است اشیائی از دوره نوسنگی تا اسلامی در این موزه به نمایش درآید. در میان این اشیاء بیش از ۲۰۰ هزار قطعه سفال با ارزش و حتا اجساد نوزادانی که در میان حصارهای ارگ بم یافت شده، دیده می‌شود. درواقع آثاری از دوره پیش از تاریخ که شامل سفال و ابزار سنگی است تا آثار دوره اسلامی در این موزه به نمایش گذاشته می‌شود. این موزه شامل سه گالری پیش از تاریخ، پیش از اسلام و دوره اسلامی خواهد بود.
او افزود: حتا آثار مردم‌شناسی و سایر آثار تاریخی و باستانی هم به نمایش در خواهد آمد. این موزه در برگیرنده تمام آثاری خواهد بود که طی سالیان سال در مجموعه ارگ بم و منظر فرهنگی آن بدست آمده‌اند. هر آنچه قبل از زلزله بم و در طول ۱۸ سال گذشته بعد از زلزله کشف شده و بدست آمده در این موزه به نمایش گذاشته خواهد شد. امیدواریم این موزه در فروردین ۱۴۰۱ افتتاح شود.
قاسمی درخصوص محل فعلی نگهداری این آثار گفت: بسیاری از آثار ارزشمند درحال حاضر در یک نمایشگاه که دائر است نگهداری می‌شود و برخی از آثار نیز در بانک سفال و انبارهای سفال هستند. برخی از آثار هم در موزه‌های استان نگهداری می‌شوند که با افتتاح این موزه، منتقل خواهند شد.
زلزله و استحکاماتی که انجام شده
مدیر پایگاه پژوهشی میراث جهانی بم و منظر فرهنگی در پاسخ به این سئوال که طی چند ماه گذشته و وقع زلزله‌های پیاپی در جنوب کشور بیم آن می‌رود که مجموعه میراث جهانی ارگ بم بازهم توسط زلزله تهدید شود از این رو آیا استحکام‌بخشی‌های لازم انجام گرفته‌است یا خیر، گفت: تمام مرمت‌هایی که انجام می‌شود بر اساس ضوابط یونسکو است. خشت از خاک است و نمی‌توانیم در متریال مجموعه ارگ بم دخالت داشته باشیم چراکه ماهیت آن تغییر می‌کند. اما در سیستم‌های مقاوم‌سازی و نحوه اجرا کارهایی انجام می‌دهیم که از آنجمله می‌توان به سیستم ژئوگرید، کلاف کشی‌های افقی و عمودی، استفاده از الیاف درخت نخل در ساختارها نام برد تا بتوانیم مقاوت بنا را در مقابل زلزله بیشتر کنیم اما در مصالح نمی‌توانیم دخل و تصرفی داشته باشیم چراکه در آن صورت دیگر نمی‌توان نام بزرگترین شهر خشت و گلی جهان را بر روی ارگ بم گذاشت.
یافته‌های جدید ارگ بم
او در پاسخ به این سئوال که آیا طی سال‌های گذشته توانسته‌ایم یافته جدیدی در مجموعه ارگ بم داشته باشیم که قدمت آنرا بیشتر کند، گفت: حدود از ۱۸ سال از زلزله بم می‌گذرد. در ۱۰ سال نخست مدیریت به صورتی پیش رفت که در حوزه باستان‌شناسی فعال شده بود چراکه قصد برآن بود که از زلزله و تخریب صورت گرفته برای شناسایی بخش‌های جدید در حوزه باستان‌شناسی استفاده شود. از این رو با بررسی‌های انجام گرفته موفق شدند که قدمت ارگ بم از ۲۲۵۰ سال به ۶۰۰۰ برسانند. حتا در بخش حصار پیرامونی متوجه شدیم مغز آن به دوره اشکانیان می‌رسد و حتا منطقه حاکم‌نشین درحالی که تصور می‌کردیم دوره اشکانی است اما ساختارهای دوره مادها در آنجا بدست آمد. اما از سال ۱۳۹۰ به این سو، اعتبارات صرف مرمت و بازسازی می‌شود.
کرونا فروکش کرد، بازدیدها رونق گرفت
قاسمی در ادامه به توقف یک‌ساله بازدید از مجموعه میراث جهانی ارگ بم اشاره کرد و گفت: با توجه به شیوع کرونا شاهد توقف بازدیدها بودیم و فقط ۱۲ روز فروردین را اجازه بازدید دادیم که با حضور ۱۲ هزار بازدیدکننده همراه بود. اما اکنون باتوجه به بازگشایی مجدد مجموعه، شاهد حضور گردشگران و بازدید کنندگان هستیم.
او خاطرنشان کرد: گردشگران داخلی استقبال خوبی از ارگ بم دارند و بخصوص آخر هفته‌ها تعداد بازدیدکنندگانمان زیاد است. گردشگران خارجی نیز تعدادشان محدود است و هر هفته چند نفر از این مجموعه دیدن می‌کنند.
