در گفتوگو با ایلنا مطرح شد؛
فارغالتحصیلان تئاتر مهارتشان را کجا و به چه کسی باید نشان دهند؟/ اگر مدیران هنر را باور کنند بخشی از مشکلات کشور حل میشود
کارگردان و بازیگر «داماهی»، این مونولوگ را قصه قُرُقشکنی دریای مردمان استان هرمزگان خواند که به دست چینیها گرفته شده و گفت: وقتی مسئولان و تصمیمگیران کشور، پای نمایشهایی این چنینی بنشینند میتوانند بدون هیچ گاردی بفهمند درد مردم واقعا چیست و مردم از آنها چه میخواهند و چه انتظاری دارند؟
«فاطمه شهسواری» کارگردان و بازیگر «داماهی» که با این اثر در دومین جشنواره مونولوگ دانشجویی افرا شرکت کرده است، در معرفی این اثر به خبرنگار ایلنا گفت: داماهی قصه قُرُقشکنی دریای مردمان استان هرمزگان است که به دست چینیها گرفته شده؛ داماهی قصه زنی است که میخواهد قُرُق دریا را با همراهی مردم بشکند.
او با بیان اینکه بیان موضوعی در قالب نمایشی، باعث میشود مساله بهتر درک شود بدون اینکه گاردی مقابلش گرفته شده و مشکلی پیش بیاید، یادآور شد: در مورد موضوعی مانند قرارداد ایران و چین و حق صیادی چینیها در آبهای جنوب ایران و... در چند سال اخیر، موضعگیریهایی از سوی برخی شکل گرفت خیلیها گفتند چینیها آمدهاند و دریای ما را گرفتهاند. اما از تبعات آن بیخبر بودند. داماهی برگرفته از همین ماجراست؛ هرچند که اثری سیاسی نیست. بلکه تنها ماجرای زنی را روایت میکند که تلاش دارد به مردمش بگوید دریا را از ما گرفتهاند و با من همراه شوید تا آن را پس بگیریم.
شهسواری ادامه داد: داماهی با این حال، به موضوعات روز ما مرتبط و حرف دل مردم است؛ حرف کسانی که دریایشان را گرفتهاند و کسی صدایشان را نمیشود. اصلا صدایی بلند نمیشده که حالا بخواهد خفه شود. بنابراین با اینکه داماهی میتواند به موضوع قرارداد ایران و چین، مرتبط باشد اما تاکید میکنم که اثری سیاسی نیست بلکه سعی کردم صرفا صدای مردم جنوب کشورمان باشم، بدون آنکه بخواهم شعاری سر بدهم. این اثر، روایتِ یک داستان است. داستانِ زنی که پدرش را به خاطر همین دریا از دست داده و حالا مردم او را دیوانه میپندارند. چون نمیتوانند باور کنند زنی اینگونه شجاعانه بخواهد هم جایگاه یک زن را اثبات و هم مشکلات دریایشان را حل کند.
کارگردان و بازیگر مونولوگ داماهی با تاکید بر اهمیت حرفی که هنر میزند و اثرگذاری آن، گفت: وقتی مسئولان و تصمیمگیران کشور، پای نمایشهایی این چنینی بنشینند میتوانند بدون هیچ گاردی بفهمند درد مردم واقعا چیست و مردم از آنها چه میخواهند و چه انتظاری دارند؟ فرصتی که شاید بیرون از سالن تئاتر امکان تحققش کمتر باشد.
شهسواری با اشاره به برداشتهای نادرستی که خیلی وقتها نسبت به تئاترهای اجتماعی که حرف مردم را میزنند، شکل میگیرد، تصریح کرد: متاسفانه اغلب اوقات تئاترهای اجتماعی با این انگ و باور غلط مواجه میشوند که ضد سیاستهای کلان کشور هستند. در حالیکه برعکس، خیلی از مشکلات فرهنگی و اجتماعی وقتی به زبان نمایشی و اجرایی درمیآید، خیلی رساتر مورد فهم و پذیرش قرار میگیرد و اگر جامعهای از مردم تا مدیرانش «هنر» را باور کنند و به سمت هنر کشیده شوند میتوانیم گام بزرگی در راستای فهم و سپس رفع بخشی از مشکلات کشور برداریم.
او همچنین خاطرنشان کرد: نمایش داماهی به غیر از اینکه مشکلات مردمان این خطه را بیان میکند روی نمایش آداب و رسوم مردم جنوب کشور و هرمزگان هم تاکید داشتم.
این کارگردان جوان تئاتر در ادامه به نقش جشنوارهها در بالندگی استعداد جوانترهای این هنر اشاره کرد و گفت: برگزاری جشنوارهای تخصصی برای مونولوگ، یک نیاز است؛ نیازی از جنس فرصتی برای بهتر دیده شدن تلاشهای جوانانی که تئاتر کار میکنند.
شهسواری تشریح کرد: دانشجویانی که به تازگی از دانشگاه فارغالتحصیل شدهاند و مهارتی را که طی چند سال درس خواندن به دست آوردهاند کجا و به چه کسی نشان دهند؟ خودتان را جای جوانی بگذارید که تازه دانشگاه را تمام کرده و دوست دارد تئاتر کار کند؛ یا باید هزینه هنگفتی به آموزشگاهها بپردازد و تازه از صفر شروع کند به آموزش دیدن تا شاید دیده شود و یا باید سرمایه قابل توجهی برای اجاره سالنهای خصوصی داشته باشد.
او ادامه داد: برای همین به نظر من جشنوارههای اینچنینی علاوه بر اینکه به رشد تئاتر کمک میکنند، یک فرصتی هم فراهم میآورند تا آدمهای بیشتری تئاتر را بشناسند. وقتی دانشجو یا جوانی، درگیر اجرای یک تئاتر میشود، خانواده و اطرافیان او هم ناخودآگاه به جرگه تماشاگران تئاتر میپیوندند و جامعه تئاتربین کم کم گستردهتر میشود که اتفاق خوبی در جامعهای است که هنر در آن نادیده گرفته میشود و حتی میتوان گفت مُرده است.
شهسواری در پایان تاکید کرد: دانشجو وقتی اجرا میکند هم به دیده شدن خودش کمک میکند و هم به رشد بیشتر تئاتر. هنر تئاتر وابسته به دیده شدن است؛ تئاتر به تماشاچی است که معنی پیدا میکند و چه فرصتی بهتر از یک جشنواره برای تحقق این هدف؟