اکبر رادی؛ نامی که در سکوت بر خیابان یگانه نقش بست

«بهزاد صدیقی» با نگاهی به نام‌گذاری خیابان‌ها به نام مفاخر فرهنگی هنری، در گفتگو با خبرنگار ایلنا تشریح کرد: نام‌گذاری خیابان استاد اکبر رادی در نیمه‌ی دوم خرداد ماه در سکوت محض خبری رخ داد؛ رخدادی دیر هنگام از سوی متولیان شهر، اما شایسته و بایسته که بالاخره صورت پذیرفت و به قول ضرب‌المثل معروف ماهی را هر وقت از آب بگیرید تازه است!

این نمایشنامه‌نویس و کارگردان تئاتر خاطرنشان کرد: اگرچه انتظار می‌رفت تا این نام برای یکی از خیابان‌های اصلی و بزرگ منطقه شش تهران  انتخاب و مزین شود زیرا که بر اساس‌نامه‌ی یکی از نواحی شهرداری منطقه شش تهران از بنیاد اکبر رادی خواسته بود تا این بنیاد چندین خیابان را برای این نام‌گذاری پیش‌نهاد دهد و بر این اساس حداقل چهار خیابان اصلی و بزرگ را در این منطقه پیش‌نهاد داده بود.

او در ادامه یادآور شد: برای نام‌گذاری خیابان‌های شهر تهران به نام مفاخر فرهنگی و هنری در دوره‌ی پنجم شورای شهر تهران توسط کمیسیون فرهنگی اجتماعی این شورا به ریاست دکتر محمدجواد حق‌شناس طی سال‌های اخیر در چندین نوبت اقدام شده بود. این کمیسیون با همه‌ی دغدغه‌های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی که داشت و هم‌چنان دارد، کوشید تا اقدامات فرهنگی‌اش را با هم‌کاری سایر سازمان‌های زیرمجموعه‌ی شهرداری تهران تحقق بخشد و رویکرد فرهنگی‌اش را به مقولات کلان‌شهر تهران توسعه دهد که از جمله‌ی آن می‌توان علاوه بر این نام‌گذاری‌ها، به انتشار کتاب یادنامه‌های عباس کیارستمی، عزت‌الله انتظامی، اکبر رادی، محمدعلی اسلامی ندوشن و ... و نیز سفارش و ساخت و نصب ده‌ها تندیس هنرمندان درگذشته و زنده‌ی معاصر در ضلع جنوبی پارک هنرمندان (باغ هنر) و سایر معابر و خیابان‌های شهر تهران اشاره کرد.

صدیقی با بیان اینکه «اما اکنون مخاطبان و شهروندان علاقه‌مند به حوزه‌های فرهنگی و هنری به دلیل این سکوت خبری، گویی با محتاط‌کاری و شاید سیاست‌زدگی این شورا روبه‌رو شدند و همین موجب شده اندکی حس بی‌اعتمادی را نسبت به تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران فرهنگی درآنان به وجود بیاورد.» تصریح کرد: با این همه به نظر می‌رسد نام‌گذاری‌ خیابان استاد اکبر رادی می‌بایست سال‌ها پیش توسط شهرداری انجام می‌شد اما به دلایل نگفته‌شده انجام نشد.

این نمایشنامه‌نویس و دراماتورژ ادامه داد: برای همین بنیاد اکبر رادی از چند سال قبل به شورای شهر تهران درخواست این نام‌گذاری را طی نامه‌های مکتوبی داده بود. گویا با چنین درخواستی مدیران وقت شهرداری تازه به این فکر افتادند علاوه بر نام‌های دیگر برای نام‌گذاری کوچه و خیابان و میدان‌های شهر، می‌توان از نام و اسم هنرمندان و مفاخر فرهنگی، هنری و علمی هم بهره گرفت. برای همین بعد از مدت‌ها چند خیابان به نام‌های هنرمندان‌ شهر و کشورمان در چندین مقطع زمانی مزین شد و با روی کار آمدن اعضای پنجمین دوره‌ی شورای اسلامی شهر تهران، این نام‌گذاری‌های با نام چهره‌های فرهنگی و هنری رو به فزونی گرایید؛ و چه خوب که به هر حال به همت کمیسیون فرهنگی اجتماعی این شورا مقرر شد تا نام‌گذاری یکی از خیابان‌های تهران به نام استاد اکبر رادی در یکی از خیابان‌های منطقه‌ی شش محقق شود.

صدیقی یادآور شد: از این روی حتی در پیش از برگزاری دومین جشنواره‌ی تئاتر اکبر رادی در بهمن ماه سال ۱۳۹۸ به بنیاد اکبر رادی اعلام شد که در سال ۱۳۹۹ این امر به انجام خواهد رسید که به دلایل شرایط پندمیک ویروس کرونا تا خرداد ماه ۱۴۰۰ به تأخیر افتاد. بر اساس مذاکرات و گفت‌وگوهایی که از طرف کمیسیون فرهنگی اجتماعی این شورا (در فروردین و اردی‌بهشت ماه سال جاری) با بنیاد اکبر رادی به عمل آمد، یادآوری شده بود که هم‌زمان با نام‌گذاری خیابانی به نام استاد اکبر رادی در یکی از خیابان‌های اطراف خانه‌ی هنرمندان ایران طی برگزاری آیینی فرهنگی، اسامی هنرمندان دیگری هم‌چون استاد حمید سمندریان، استاد مرتضی ممیز، بانو جمیله شیخی و ... بر خیابان‌های دیگر منطقه‌ی شش شهر تهران و در اطراف پارک هنرمندان نقش خواهد بست که فعلا گویا این نام‌گذاری به نام‌های استاد حمید سمندریان و استاد اکبر رادی در سکوت خبری تحقق یافته است.

او با طرح این پرسش که «چرا شورای شهر تهران درباره‌ی این سکوت و بی‌خبری برای نام‌گذاری خیابان استاد اکبر رادی توضیحی نمی‌دهد؟» خاطرنشان کرد: چرا برای برخی از این نام‌گذاری‌ها با آب و تاب اطلاع‌رسانی می‌کند و برای برخی هم‌چون استاد اکبر رادی یا استاد حمید سمندریان در سکوت محض خبری، عمل می‌کند؟ جدا از نیت خیر بانیان این نام‌گذاری‌ها برای معابر و میدان‌ها و خیابان‌های شهر، به نظر می‌رسد برای چنین اقداماتی می‌بایست ابتدا همه‌ی امور مربوط به تغییرات را به انجام رساند، بعد تابلوی نام خیابان‌ها را تغییر داد؛ آن هم نه نصفه و نیمه! زیرا هنوز تابلوی قبلی این خیابان‌ از روی میله‌ی آهنی برداشته نشده و خیابان مزبور، تابلوی یگانه را هم‌زمان با نام استاد اکبر رادی در ابتدای دیوار خود به صورت نصب‌شده دارد!

این پژوهشگر و منتقد تئاتر تشریح کرد: مسئله‌ی اصلی این است که ابتدا می‌بایست اقدامات مربوط به تغییرات نام خیابان‌های مزبور انجام می‌شد، سپس تابلوی جدید با نام این بزرگان بر دیوارها و میله‌های مربوط به اسامی این خیابان‌ها قرار می‌گرفت و سپس‌ با برگزاری مراسم یا بدون برگزاری مراسم و گرامی‌داشت نام و یاد آنان به مناسبت نام‌گذاری جدید این خیابان‌ها، اطلاع‌رسانی می‌شد! اگر چه پیش از این هم چنین اقداماتی طی برگزاری مراسمی توسط کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر تهران به انجام رسیده بود و به مناسبت این نام‌گذاری‌ها از این مفاخر فرهنگی و هنری تکریم به عمل آمده بود که از نمونه‌های اخیر آن می‌توان به نام‌گذاری خیابان دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن و انتشار یادنامه‌ی آن به همین مناسبت اشاره کرد؛ تکریمی سزاوار، درخور و شایسته که سایه‌ی کوچک اما تأثیرگذاری بر کالبد خاکستری و نیمه‌جان کلان‌شهر تهران افکند.

صدیقی در پایان اظهار امیدواری کرد که این نام‌گذاری‌های صرفا از سر انجام تکلیف نباشد و به صورت هدف‌مندانه‌تر، با برنامه‌ریزی دقیق‌تر و با سرعت بیش‌تر از سوی هر شورای شهری در هر دوره‌ای و در شهرداری‌های ایران‌زمین تداوم داشته باشد.

 (عکس‌ها از بهزاد صدیقی است.)